Đề tài: An sinh giáo dục: Thực trạng và một số biện pháp phát triển nghiệp vụ này ở công ty Bảo hiểm

Đề tài: An sinh giáo dục: Thực trạng và

một số biện pháp phát triển nghiệp vụ này

ở công ty Bảo hiểm nhân thọ

An sinh giáo dục: Thực trạng và một số

biện pháp phát triển nghiệp vụ này ở

công ty Bảo hiểm nhân thọ

PHẦN I

LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM NHÂN THỌ.

I. SỰ CẦN THIẾT CỦA BẢO HIỂM NHÂN THỌ.

1. Lịch sử ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ.

a. Trên thế giới:

Bảo hiểm nhân thọ ra đời và phát triển từ rất lâu trên thế giới. Hình thức bảo hiểm

nhân thọ đầu tiên ra đời năm 1583 ở Luân đôn, ngời đợc bảo hiểm là William Gybbon. Nh

vậy, bảo hiểm nhân thọ có phôi thai từ rất sớm, nhng lại không có điều kiện phát triển ở một

số nớc do thiếu cơ sở kỹ thuật ngẫu nhiên, nó giống nh một trò chơi nên bị nhà thờ giáo hội

lên án với lý do lạm dụng cuộc sống con ngời, nên bảo hiểm nhân thọ phải tồn tại dới nhiều

hình thức khác nhau. Tuy nhiên sau đó do sự phát triển kinh tế mạnh mẽ, cuộc sống của con

ngời đợc cải thiện rõ rệt, thêm vào đó là sự phát triển không ngừng của khoa học kỹ thuật

nên bảo hiểm nhân thọ đã có điều kiện phát triển trên phạm vi rộng lớn. Với sự xuất hiện các

phép tính xác suất Pascal và Fermat thì sự phát triển của bảo hiểm nhân thọ là một tất yếu

khách quan.

Năm 1759, công ty bảo hiểm nhân thọ đầu tiên ra đời ở châu Mỹ nhng chỉ bán các hợp

đồng bảo hiểm cho các con chiên trong nhà thờ của họ.

Năm 1762, ở Anh thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ Equitable. Đây là công ty đầu

tiên bán các hợp đồng bảo hiểm rộng rãi cho nhân dân và áp dụng nguyên tắc phí bảo hiểm

không đổi trong suốt thời gian bảo hiểm.

Năm 1812, một công ty bảo hiểm nhân thọ nữa đợc thành lập ở Bắc Mỹ.

Năm 1860 bắt đầu xuất hiện hệ thống mạng lới đại lý bán bảo hiểm nhân thọ.

Cho đến nay bảo hiểm nhân thọ đã phát triển rất mạnh mẽ và đa dạng. Từ những loại

hình nhân thọ cơ bản là Bảo hiểm sinh mạng có thời hạn (Bảo hiểm tử kỳ), Bảo hiểm trọn

đời, Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp, Bảo hiểm trợ cấp hu trí, mỗi công ty bảo hiểm đều thiết kế

những sản phẩm mang những đặc thù riêng để đáp ứng nhu cầu tài chính của từng khu vực

dân c và phù hợp với chính sách kinh tế, xã hội của từng quốc gia.

Ngời ta cũng thờng có những điều khoản bổ sung trong đó phạm vi bảo hiểm là tai nạn

hoặc bệnh tật, ốm đau, các bệnh hiểm nghèo xảy ra trong thời hạn bảo hiểm của hợp đồng

chính (là một trong bốn dạng trên).

Trên thế giới, hiện nay doanh số của bảo hiểm nhân thọ chiếm trên 50% doanh số của

ngành bảo hiểm.

Dới đây là số liệu thể hiện tỷ trọng doanh số bảo hiểm nhân thọ ở các khu vực trên thế

giới trong hai năm 1990, 1996.

Bảng 1: Doanh số của bảo hiểm nhân thọ so với doanh số ngành bảo hiểm ở các khu

vực

Đơn vị tính: %

Năm

Khu vực

1990 1996

Châu Á 33,8 75

Châu Âu 31,4 50

Châu Mỹ 34,8 43

Nguồn tài liệu: Tạp chí Tái bảo hiểm - 1996.

Trong đó, cho đến năm 1993, ở Đông Nam á tổng doanh thu phí bảo hiểm là 61,1 tỷ

USD, doanh số của bảo hiểm nhân thọ là 45,1 tỷ USD chiếm 73,8% , doanh số của bảo

hiểm phi nhân thọ là 16 tỷ USD chiếm 26,2%.

Có thể đa ra đây một số ví dụ về sự phát triển bảo hiểm nhân thọ ở một số nớc nh

sau:

Bảng 2: Phí bảo hiểm nhân thọ ở một số nớc trên thế giới năm 1993.

Tên nớc Tổng phí

bảo

hiểm

(tr.USD)

Nhân

thọ (%)

Phi

nhân

thọ (%)

Phí BHNT

trên đầu

ngời(US/

1000ngời)

Tỷ lệ

BHNT

trên GDP

(%)

Bảo hiểm

phi nhân

thọ trên

GDP (%)

Hàn Quốc

Nhật Bản

Đài Loan

Singapor

Philipin

Thái Lan

Malaixia

Inđonêxia

Mỹ

Đức

Pháp

Anh

36.050

320.143

9.886

1.666

1.238

2.127

1.989

1.233

522.468

107.403

84.303

102.360

79,66

73,86

68,77

62,42

59,43

53,64

46,45

30,25

41,44

39,38

56,55

64,57

20,34

26,14

31,23

37,28

40,57

43,36

53,55

69,75

58,56

60,62

43,65

35,43

651.201

1.909.870

325.311

358.620

11.294

19.470

48.125

1.974

838.223

524.138

826.320

1.141.450

8,68

5,61

3,14

1,89

1,38

0,92

1,43

0,26

3,41

2,25

3,80

7,00

2,21

1,98

1,43

1,14

0,82

0,80

1,65

0,60

4,82

3,46

2,82

3,85

Nguồn: Tạp chí Kinh tế phát triển - Đại học kinh tế quốc dân.

b.Tại Việt Nam:

Với nhận thức sâu sắc về vai trò và tầm quan trọng của bảo hiểm nhân thọ, trong

những năm qua Chính phủ và Bộ Tài chính rất quan tâm phát triển nghiệp vụ này. Với sự

ra đời của công ty bảo hiểm nhân thọ, chính thức đầu tiên ở Việt Nam năm 1996 đã khẳng

định rõ sự quan tâm của các cơ quan Nhà nớc tầm vĩ mô. Mặc dù chúng ta mới tiến hành

nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ gần ba năm, nhng trong thực tế bảo hiểm nhân thọ đã xuất

hiện ở Việt Nam từ rất sớm dới nhiều hình thức khác nhau.

Trớc năm 1954, ở miền Bắc, những ngời làm việc cho Pháp đã đợc bảo hiểm và một

số gia đình đã đợc hởng quyền lợi bảo hiểm của các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ này. Các

hợp đồng bảo hiểm này đều do các công ty bảo hiểm của Pháp trực tiếp thực hiện.

Trong những năm 1970 - 1971 ở miền Nam công ty Hng Việt bảo hiểm đã triển khai

một số loại hình bảo hiểm nh “An sinh giáo dục”, “Bảo hiểm trờng sinh” (Bảo hiểm nhân

thọ trọn đời), “Bảo hiểm tử kỳ thời hạn 5 - 10 - 20 năm”, nhng công ty này chỉ hoạt động

từ một đến hai năm nên các nghiệp vụ bảo hiểm không đợc biết đến rộng rãi.

Năm 1987, Bảo Việt đã có đề án “Bảo hiểm nhân thọ và việc vận dụng vào Việt

Nam”, nhng vào lúc đó điều kiện đất nớc còn gặp nhiều khó khăn nh:

- Tỷ lệ lạm phát rất cao và không ổn định.

- Thu nhập của nhân dân chỉ đủ để chi tiêu cho những nhu cầu tối thiểu thờng ngày,

phần tiết kiệm rất ít.

- Cha có điều kiện để công ty bảo hiểm hoạt động trong lĩnh vực đầu t. Công ty bảo

hiểm lúc đó cha đợc phép sử dụng quỹ bảo hiểm đi đầu t, môi trờng đầu t cha phát triển.

- Cha có những qui định mang tính chất pháp lý để điều chỉnh mối quan hệ giá công

ty bảo hiểm và ngời tham gia bảo hiểm, bảo vệ quyền lợi cho ngời đợc bảo hiểm và khả

năng thanh toán của công ty bảo hiểm.

Với những khó khăn trên đã không cho phép công ty Bảo Việt phát triển nghiệp vụ

bảo hiểm nhân thọ. Thay cho bảo hiểm nhân thọ, năm 1990, Bộ Tài chính cho phép công

ty Bảo Việt triển khai “Bảo hiểm sinh mạng con ngời thời hạn 1 năm”.Thực tế triển khai

nghiệp vụ này cho thấy:

- Việc lo xa cho gia đình khi không may ngời chủ gia đình bị mất mà chỉ tính đến

trong vòng 1 năm là không hấp dẫn. Tâm lý ngời tham gia loại hình bảo hiểm này cũng

không thoải mái. Và do đó loại hình bảo hiểm này chỉ đáp ứng đợc nhu cầu cho những

ngời già.

- Mọi ngời tham gia bảo hiểm đều thắc mắc, nếu không gặp rủi ro có đợc nhận lại gì

không?

Với thực tế trên, cùng với việc đánh giá các điều kiện kinh tế xã hội Việt Nam trong

những năm đầu thập kỷ 90, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam đã bắt đầu tiến hành nghiên

cứu triển khai nghiệp bảo hiểm nhân thọ với hai loại hình mang tính chất tiết kiệm từ cuối

năm 1993. Đến tháng 1 năm 1994, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam mới chính thức trình

Bộ Tài chính dự án thành lập công ty Bảo hiểm nhân thọ.

Với những yêu cầu về quản lý quỹ bảo hiểm nhân thọ, Bộ Tài chính đã ký quyết

định số 568/QĐ/TCCB ngày 22/6/1996 thành lập công ty bảo hiểm nhân thọ trực thuộc

Bảo Việt. Sự kiện này đánh dấu một bớc ngoặt mới trong sự phát triển của ngành bảo hiểm

Việt Nam.

2. Sự cần thiết của bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm là sự chia sẻ rủi ro giữa một số đông với một vài ngời trong số họ phải

gánh chịu. Có thể nói nguyên tắc này lần đầu tiên đợc ghi vào lịch sử là năm 1583, ở thị

trờng Luân đôn một nhóm ngời đã thoả thuận góp tiền và số tiền này sẽ đợc trả cho ngời

nào trong số họ bị chết trong 1 năm. Đây cũng là mầm mống của nghiệp vụ bảo hiểm nhân

thọ.

Sự ra đời và phát triển của bảo hiểm nhân thọ đã đóng góp một phần không nhỏ vào

sự phát triển cuả nền kinh tế trên thế giới. Ngày nay tham gia bảo hiểm nhân thọ trở thành

một nhu cầu tất yếu của ngời dân các nớc phát triển cũng nh các nớc đang phát triển.Ở

châu Á, những năm gần đây bảo hiểm nhân thọ phát triển hết sức mạnh mẽ, thực hiện chức

năng huy động nguồn vốn nhàn rỗi trong dân, tạo nguồn đầu t dài hạn cho sự phát triển

kinh tế- xã hội, giảm bớt tình trạng vay vốn nớc ngoài với lãi suất cao.Theo Tài liệu của

công ty Bảo Việt nhân thọ, năm 1996, ở châu Á, tổng doanh thu phí bảo hiểm là 61,1 tỷ

USD trong đó phí bảo hiểm nhân thọ là 45,1 tỷ USD chiếm 73,8%. Ơ các nớc phát triển có

môi trờng đầu t tốt, bảo hiểm nhân thọ phát triển rất mạnh mẽ.

Bảo hiểm nhân thọ giúp tăng tích luỹ cho ngân sách nhà nớc, góp phần giải quyết một

số vấn đề xã hội nh vấn đề thất nghiệp, vấn đề giáo dục...Hiện nay hầu hết các công ty lớn

trên thế giới đều tham gia bảo hiểm nhân thọ nhằm duy trì hoạt động của công ty, bù đắp