Đề cương vi sinh vật đại cương CHUẨN

Thạch Văn Mạnh TYD-K55

ĐỀ CƢƠNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN

MÔN: Vi Sinh Vật Đại Cƣơng

Học kỳ IV năm học 2012-2013

1. Tr nh c i m c vi khu n?

- Vk (Bacteria) là những vi sinh vật mà cơ thể chỉ gồm 1 tế bào.

- Không có màng nhân.

- Kích thước dài : 1-10mcromet, rộng : 0,2-1,5 micromet.

- Vk có hình thái riêng, đặc tính s/học riêng, đa số sống hoại sinh trong tự nhiên, 1

số có k/ n sinh kháng sinh, 1 số có k/n gây bệnh cho người, đv.

- Có thể nuôi cấy trong các mt nhân tạo và quan sát được hình thái chúng dưới

kính hiển vi quang học thông thường.

- Vk có hình thái nhất định do màng vk quyết định.

- Dựa vào bề ngoài chia vk làm 5 loại

+ Cầu khuẩn

+ Trực khuẩn

+ Cầu trực khuẩn

+ Xoắn khuẩn

+ Phẩy khuẩn

2. Tr nh c c ạng h nh th i c c u khu n?

- Là loại vk phần lớn có hình cầu, bầu dục hoặc hình ngọn nến.

VD : Lậu cầu – Neisseia gonorrhoeiae hình bầu dục

- Đường kính trong khoảng 0,5-1 micromet.

- Tùy theo lối phân chia, mặt phẳng phân cách, đặc tính rời nhau hoặc dính nhau

sau khi phân chia mà cầu khuẩn được chia thành các giống sau:

a. Vi cầu khuẩn ( Micrococcus)

- cầu khuẩn đứng riêng rẽ từng tế bào 1

- sống hoại sinh trong đất, nước, không khí.

- trong mô, cơ quan cá tươi như : Micrococcus agilis.

b. Song cầu khuẩn ( Diplococcus)

- khi phân chia cầu khuẩn phân cắt theo mắt phẳng xđ rồi dính lại với nhau

thành từng đôi 1.

- đa số sống hoại sinh trong tự nhiên

- một số ít có khả năng gây bệnh như :

+ Lậu cầu khuẩn : Neisseia gonorrhoeae.

+ Phế cầu khuẩn : Diplococcus pneumonia.

+ Não cầu khuẩn : Neisseia meningitidis.

c. Liên cầu khuẩn ( Streptococcus)

- cầu khuẩn phân cắt theo 1 mắt phẳng xđ rồi dính liền với nhau thành

từng chuỗi dài. Chiều dài chuỗi phụ thuộc mt nuôi cấy.

- Một số có k/n gây bệnh cho người, đv như :

+ Liên cầu khuẩn gây mủ : streptococcus pyogenes

Thạch Văn Mạnh TYD-K55

+ Liên cầu khuẩn gây bệnh viêm hạch truyền nhiễm ở ngựa : Streptococcus

equi.

d. Tụ cầu khuẩn( Staphylococcus)

- Cầu khuẩn phân cắt theo mặt phẳng bất kì rồi dính với nhau thành đám

như chùm nho.

- đa số sống hoại sinh

- 1 số kí sinh trên da, niêm mạc miệng , mũi người.

- có k/n gây bệnh cho người và đv như Staphylococcus aureus.

e. Tứ cầu khuẩn( Tetracoccus)

- cầu khuẩn phân cắt theo 2 mặt phẳng trực giao, 4 tb dính với nhau thành

1 nhóm.

- Thường sống hoại sinh

- có 1 số loài có k/n gây bệnh cho động vật như : tetracoccus homari.

f. Bát cầu khuẩn ( Sarcina)

- cầu khuân phân cắt theo 3 mặt phẳng trực giao, 8-16 tb dính với nhau

thành 1 nhóm.

- trong không khí thường gặp Sarcina lutea, aurantiaca

- trong mô, cơ cá gặp : Sarcina alba, flava.

3. Tr nh c c ạng h nh thái c tr c khu n?

- là tên chung chỉ vk có hình que, gậy

- kích thước 0,5-1 x 1- 5 micromet.

- trực khuẩn chia 2 loại sinh và ko sinh nha bào.

* Trực khuẩn sinh nha bào có 2 giống : Bacillus và Clostridium

a. Bacillus : là trực khuẩn Gram +, sống hiếu khí . Sinh nha bào, chiều ngang nha

bào nhỏ hơn chiều ngang vk nên khi vk mang nha bào => ko biến dạng.

VD: Trực khuẩn nhiệt thán : Bacillus anthracis

b. Clostridium : là trực khuẩn Gram + , sống yếm khí. Sinh nha bào nhưng chiều

ngang nha bào lớn hơn thân vk =>khi mang nha bào sẽ bị biến đổi hình dạng.

VD: Trực khuẩn uốn ván : Clostridium tetani.

* Trực khuẩn không sinh nha bào

a. Bacterium : là vk Gram – ko sinh nha bào, có lông quanh thân, sống hiếu khí.

VD : Escherichia coli, Salmonella typhi, shigella…

b. Corybactetium : là trực khuẩn sống hiếu khí tùy tiện, không có lông.

VD: Trực khuẩn đóng dấu lợn : Erysipelothrix rhusiopathiae.

c. Pseudomonas : là trực khuẩn sống hiếu khí, không sinh nha bào ,

Gram – sinh sắc tố, có đơn mao hoặc tùng mao, có nhiều ở đất ,nước, phần lớn ko

gây bệnh . 1 số có kn gây bệnh cho người, đv.

VD : trực khuẩn mủ xanh : Pseudomonas aeruginosa.

4. Trình bày hình th i c c u tr c khu n, o n khu n, ph khu n.?

. C u tr c khu n ( Coccobactetium)

- là vk trung gian giữa cầu khuẩn và trực khuẩn.