Đề Cương Lịch Sữ 10-11-12

PhÇn I: LÞch sö thÕ giíi.

A . Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u sau

chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.

C©u 1: Liªn X« x©y dùng CNXH trong hoµn c¶nh nµo? Tõ n¨m 1945 ®Õn 1970 trong c«ng cuéc x©y

dùng CNXH ë Liªn X« gi÷a thµnh tùu vµ sai lÇm mÆt nµo lµ chñ yÕu? Chøng minh? ý nghÜa lÞch sö?

a. Hoµn c¶nh Liªn X« khi tiÕn hµnh c«ng cuéc x©y dùng CNXH.

* ThuËn lîi:

- Lµ níc chiÕn th¾ng trong cuéc chiÕn tranh chèng ph¸t xÝt, uy tÝn chÝnh trÞ vµ ®Þa vÞ quèc tÕ n©ng cao,

c¸c níc ®Õ quèc thõa nhËn Liªn X«.

- Phong trµo gi¶i phãng d©n téc trªn thÕ giíi ph¸t triÓn lµm cho chñ nghÜa ®Õ quèc suy yÕu.

* Khã kh¨n:

- ChiÕn tranh thÕ giíi thø hai kÕt thóc nh©n d©n Liªn « ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng hy sinh vµ tæn thÊt to

lín: 27 triÖu ngêi chÕt, 1710 thµnh phè vµ h¬n 70.000 lµng m¹c bÞ

ph¸ huû, 32.000 xÝ nghiÖp bÞ tµn ph¸.

- C¸c níc ®Õ quèc tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ, g©y cuéc chiÕn tranh l¹nh vµ ra søc ch¹y ®ua vò trang chuÈn

bÞ chiÕn tranh tæng lùc tiªu diÖt Liªn X« vµ c¸c níc XHCN. Trong bèi c¶nh ®ã nh©n d©n Liªn X« tù lùc,

tù cêng b¾t tay vµo x©y dùng CNXH nh»m n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, cñng cè quèc phßng, chuÈn bÞ

chèng l¹i ©m mu cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ nh»m gióp ®ì phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi.

b. Tõ 1945 ®Õn 1975 trong c«ng cuéc x©y dùng CNXH ë Liªn X« gi÷a thµnh tùu vµ sai lÇm th×

thµnh tùu lµ chñ yÕu.

* Kinh tÕ: Hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m kh«i phôc kinh tÕ trong thêi gian 4 n¨m 3 th¸ng.

- C«ng nghiÖp:

+ N¨m 1950 tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 73% so míc tríc chiÕn tranh.

+ N¨m 1972 so 1922 s¶n lîng c«ng nghiÖp t¨ng 321%,thu nhËp quèc d©n t¨ng 112 lÇn.

+ Trong nh÷ng n¨m 50, 60 nöa ®Çu n¨m 70 Liªn X« lµ cêng quèc c«ng nghiÖp

®øng thø hai trªn thÕ giíi (sau Mü) chiÕm 20% tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp thÕ giíi. Trong 25 n¨m

(1951- 1975) møc t¨ng trëng c«ng nghiÖp hµng n¨m 9,6%

- N«ng nghiÖp : Mét sè ngµnh n«ng nghiÖp vît møc tríc chiÕn tranh.

* Khoa häc kü thuËt:

- N¨m 1949 chÕ t¹o thµnh c«ng bom nguyªn tö, ph¸ vì thÕ ®éc quyÒn nguyªn tö cña Mü.

- N¨m 1957 lµ níc ®Çu tiªn phãng thµnh c«ng vÖ tinh nh©n t¹o cña tr¸i ®Êt.

- N¨m 1961 phãng con tµu vò trô ®a nhµ du hµnh vò trô Gagagin bay vßng quanh

tr¸i ®Êt më ®Çu kû nguyªn chinh phôc vò trô cña loµi ngêi.

c. ý nghÜa lÞch sö :

- ThÓ hiÖn tinh thÇn u viÖt cña CNXH ë mäi lÜnh vùc x©y dùng kinh tÕ, lùc lîng quèc phßng, n©ng cao

®êi sèng nh©n d©n, ñng hé phong trµo c¸ch m¹ng thÕ giíi. (tuy cã m¾c mét sè sai lÇm thiÕu sãt).

- Liªn X« ®· ®¹t ®îc thÕ c©n b»ng chiÕn lîc vÒ qu©n sù, søc m¹nh vò khÝ h¹t nh©n víi c¸c níc ®Õ quèc

®· lµm ®¶o lén toµn bé chiÕn lîc cña Mü vµ c¸c níc ®ång minh cña Mü.

C©u 2: ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i vµ vÞ trÝ quèc tÕ cña Liªn X« sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai (1945)

nh thÕ nµo? H·y nªu mét vµi dÉn chøng cô thÓ vÒ sù gióp ®ì cña Liªn X« ®èi víi ViÖt Nam tõ

1945 ®Õn 1991? ý nghÜa cña sù gióp ®ì ®ã ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta?

a. ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i:

- Trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt Liªn X« lu«n lu«n qu¸n triÖt chÝnh

s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh, gióp ®ì c¸c níc XHCN anh em vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn.

- Lu«n ñng hé sù nghiÖp ®Êu tranh v× ®éc lËp d©n téc, d©n chñ vµ tiÕn bé x· héi, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n -

íc ¸, Phi vµ Mülatinh.

- Lu«n ®i ®Çu vµ ®Êu tranh kh«ng mÖt mái cho nÒn hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi.

- Kiªn quyÕt chèng l¹i c¸c chÝnh s¸ch g©y chiÕn, x©m lîc cña chñ nghÜa ®Õ quèc vµ c¸c thÕ lùc ph¶n

®éng quèc tÕ.

NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: [email protected] 1

b. VÞ trÝ quèc tÕ cña Liªn X«:

- Lµ níc tham gia s¸ng lËp vµ lµ uû viªn Héi ®ång B¶o an Liªn hîp quèc, ®· cã nhiÒu s¸ng kiÕn b¶o vÖ

hoµ b×nhthÕ giíi.

- Liªn X« lµ níc XHCN lín nhÊt, hïng m¹nh nhÊt. Víi tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng cña m×nh, víi

chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i hoµ b×nh tÝch cùc, Liªn X« lµ chç dùa cho c¸ch m¹ng thÕ giíi, lµ thµnh tr× cña hoµ

b×nh thÕ giíi.

c. DÉn chøng vÒ sù gióp ®ì cña Liªn X«.

VÝ dô: Liªn X« gióp ®ì ta x©y dùng bÖnh viÖn H÷u nghÞ Hµ Néi, cÇu Th¨ng Long, nhµ m¸y thuû ®iÖn

Hoµ B×nh, ®oµ t¹o c¸n bé, gióp ®ì chuyªn gia vµ kü thuËt..

ý nghÜa: Nhê cã sù gióp ®ì nµy, nh©n d©n ta ®· ®¸nh b¹i ®îc chñ nghÜa ®Õ quèc, giµnh ®éc lËp d©n téc,

hµn g¾n vÕt th¬ng chiÕn tranh vµ tiÕn lªn x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Ngµy nay, nh÷ng c«ng tr×nh trªn

vÉn tiÕp tôc ph¸t huy t¸c dông trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.

C©u 3: C¸c níc §«ng ¢u x©y dùng CNXH trong hoµn c¶nh nµo? Thµnh tùu? ý nghÜa?

a. Hoµn c¶nh:

- C¬ së vËt chÊt kü thuËt l¹c h©u (trõ TiÖp Kh¾c, CHDC §øc).

- C¸c níc ®Õ quèc tiÕn hµnh bao v©y kinh tÕ vµ can thiÖp, ph¸ ho¹i vÒ chÝnh trÞ.

- Trong c¸c thÕ lùc chèng CNXH vÉn tån t¹i vµ ra søc chèng ph¸ (TS, ®Þa chñ, lùc lîng t«n gi¸o). Tuy

vËy víi sù hËu thuÉn cña Liªn X«, c«ng cuéc x©y dùng CNXH cña nh©n d©n §«ng ¢u ®¹t ®îc thµnh

tùu ®¸ng kÓ.

b. Thµnh tùu:

- Anbani: Tríc chiÕn tranh nghÌo, chËm ph¸t triÓn nhÊt Ch©u ¢u. §Õn gi÷a nh÷ng n¨m 1970 ®· x©y

dùng ®îc nÒn c«ng nghiÖp víi hµng tr¨m xÝ nghiÖp ngµnh ®iÖn c¬ khÝ, luyÖn kim, hoµn thµnh ®iÖn khÝ

ho¸ trong c¶ níc. S¶n xuÊt n«ng nghiÖp tho¶ m·n nhu cÇu l¬ng thùc cña nh©n d©n.

- Ba Lan: N¨m 1983 s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 20 lÇn so n¨m 1970. N«ng nghiÖp t¨ng gÊp ®«i.GÇn nöa

nh©n d©n Ba Lan sèng trong nh÷ng ng«i nhµ míi x©y dùng díi chÝnh quyÒn cña nh©n d©n.

- Bungari:Tæng s¶n phÈm c«ng nghiÖp n¨m 1975 t¨ng 55 lÇn so n¨m 1939. N«ng th«n hoµn toµn ®iÖn

khÝ ho¸.

- Hungari, CHDC §øc, TiÖp Kh¾c.

c. ý nghÜa:

- Lµm biÕn ®æi c¨n b¶n ®êi sèng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña mçi níc.

- Gãp phÇn t¨ng cêng tiÒm lùc vµ vÞ thÕ cña hÖ thèng XHCN trªn thÕ giíi.

C©u 4: Mèi quan hÖ hîp t¸c gi÷a Liªn X«, c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN kh¸c?

a. Quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ: Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV).

* Hoµn c¶nh thµnh lËp :

- C¸c níc §«ng ¢u x©y dùng CNXH cÇn tæ chøc quèc tÕ ®Èy m¹nh hîp t¸c, gióp

®ì lÉn nhau vÒ kinh tÕ, v¨n ho¸, khoa häc- kü thuËt gi÷a Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u.

- C¸c níc ®Õ quèc thi hµnh chÝnh s¸ch cÊm vËn vµ bao v©y kinh tÕ ®èi víi c¸c

níc XHCN, cÇn hîp t¸c ®Ó t¨ng søc m¹nh ®èi phã.

- 8-1-1949 Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ thµnh lËp gåm c¸c thµnh viªn: Liªn X«, c¸c níc §«ng ¢u, sau më

réng CHDC §øc, M«ng Cæ, CuBa, ViÖt Nam.

* Môc tiªu ho¹t ®éng:

- Phèi hîp c¸c níc XHCN trong c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ dµi h¹n, ph©n c«ng s¶n xuÊt theo híng chuyªn

ngµnh trong ph¹m vi c¸c níc XHCN, ®Èy m¹nh mua b¸n vµ trao ®æi hµnh ho¸, ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp,n«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, khoa häc - kü thuËt.

* T¸c dông:

- Gióp ®ì, thóc ®Èy c¸c níc XHCN ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ, t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Èy m¹nh c«ng

cuéc x©y dùng CNXH, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Nöa ®Çu n¨m 1970 c¸c níc trong khèi SEV s¶n

xuÊt ®îc:3,5% s¶n phÈm c«ng nghiÖp thÕ giíi, nhÞp ®é t¨ng trung b×nh hµng n¨m 10%.

- H¹n chÕ “khÐp kÝn cöa” kh«ng hoµ nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang ngµy t¨ng.

NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: [email protected] 2

b. Quan hÖ hîp t¸c vÒ qu©n sù chÝnh trÞ: Tæ chøc liªn minh phßng thñ Vacsava.

* Hoµn c¶nh thµnh lËp:

- N¨m 1955 c¸c níc thµnh viªn khèi qu©n sù B¾c §¹i T©y D¬ng (NATO) ®· ®a T©y §øc gia nhËp khèi

qu©n sù NATO,biÕn T©y §øc thµnh mét lùc lîng xung kÝch chèng Liªn X«,CHDC §øc vµ c¸c níc

XHCN. Lµm cho hoµ b×nh vµ an ninh thÕ giíi cña c¸c níc Ch©u ¢u bÞ uy hiÕp nghiªm träng.

- Tríc t×nh h×nh ®ã níc XHCN ë §«ng ¢u ®· tæ chøc Héi nghÞ ë Vacsava ký kÕt “HiÖp íc h÷u

nghÞ,hîp t¸c vµ t¬ng trî” Vacsava vµo ngµy 14/5/1955.

* Môc ®Ých:

- Nh»m gi÷ g×n an ninh cña c¸c níc thµnh viªn, duy tr× hoµ b×nh ë Ch©u ¢u vµ cñng cè h¬n n÷a t×nh

h÷u nghÞ, hîp t¸c vµ t¬ng trî gi÷a c¸c níc thµnh viªn XHCN.

- C¸c níc thµnh viªn tho¶ thuËn trong trêng hîp mét hay nhiÒu níc tham gia hiÖp íc bÞ tÊn c«ng qu©n

sù, an ninh ®Êt níc bÞ uy hiÕp. C¸c níc tham gia hiÖp íc cã nhiÖm vô gióp ®ì níc bÞ tÊn c«ng b»ng mäi

ph¬ng tiÖn cã thÓ cã, dïng lùc lîng vò trang.

- QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Bé chØ huy c¸c lùc lîng vò trang chung, cö nguyªn so¸i. Liªn X« K«nhÐp lµm

Tæng t lÖnh lùc lîng vò trang chung cña khèi Vacsava.

* TÝnh chÊt: Lµ mét liªn minh phßng thñ vÒ qu©n sù- chÝnh trÞ cña Liªn X« vµ c¸c níc §«ng ¢u nh»m

chèng l¹i ©m mu g©y chiÕn x©m lîc cña khèi qu©n sù NATO do ®Õ quèc Mü cÇm ®Çu.

* Vai trß:

- Trë thµnh mét ®èi träng víi khèi qu©n sù NATO, gi÷ g×n hoµ b×nh ë Ch©u ¢u vµ gi÷ v÷ng nÒn ®éc

lËp, an ninh cña c¸c níc XHCN §«ng ¢u.

- Gãp phÇn thóc ®Èy thèng nhÊt trang bÞ, hiÖn ®¹i ho¸ vµ t¨ng cêng søc m¹nh lùc lîng vò trang cña c¸c

níc. H×nh thµnh chiÕn lîc c©n b»ng vÒ søc m¹nh qu©n sù gi÷a c¸c níc XHCN víi c¸c níc ®Õ quèc chñ

nghÜa vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1970.

- N¨m 1991 sau sù biÕn ®éng chÝnh trÞ to lín ë §«ng ¢u vµ sau viÖc tho¶ thuËn chÊm døt “ChiÕn tranh

l¹nh ” gi÷a nh÷ng ngêi ®øng ®Çu hai níc X« - Mü tæ chøc Vacsava kh«ng cßn thÝch hîp víi t×nh h×nh

míi vµ tuyªn bè gi¶i t¸n.

c. C¸c mèi quan hÖ gi÷a Liªn X«, c¸c níc §«ng ¢u vµ c¸c níc XHCN.

* Liªn X« - Trung Quèc:

- 2/1950 X«- Trung ký kÕt “HiÖp íc h÷u nghÞ liªn minh t¬ng trî X«- Trung” nh»m chèng mäi ©m mu

tÊn c«ng x©m lîc CN§Q bªn ngoµi, Liªn X« gióp Trung Quèc chuyªn gia, kü thuËt ®Ó kh«i phôc vµ

ph¸t triÓ kinh tÕ.

- N¨m 1960 t×nh h×nh X«- Trung c¨ng th¼ng, ®èi ®Çu. §Õn n¨m 1969 xung ®ét vò trang gi÷a qu©n ®éi

hai níc ®· næ ra ë biªn giíi X« - Trung.

- N¨m 1989 X« -Trung b×nh thêng ho¸ quan hÖ.

* Liªn X« - §«ng ¢u (Anbani).

- Tõ nh÷ng n¨m 1960 trë ®I quan hÖ Liªn X« - Anbani trë nªn c¨ng th¼ng, ®èi ®Çu hai bªn c¾t ®øt mèi

quan hÖ Anbani rót khái HiÖp íc Vacsava vµ SEV.

- N¨m 1991 Liªn X« - Anbani b×nh thêng ho¸ quan hÖ trë l¹i.

* Liªn X« - TriÒu Tiªn, Cu Ba, ViÖt Nam:

- C¸c níc trªn ®· nhËn sù gióp ®ì ®¾c lùc cña Liªn X« vµ c¸c níc XHCN kh¸c gãp phÇn quan träng ®Ó

nh©n ®©n c¸c níc ®¸nh b¹i CN§Q, CNTD cò vµ míi giµnh ®éc lËp d©n téc vµ tiÕn lªn x©y dùng CNXH.

Mèi quan hÖ Trung Quèc, ViÖt Nam tõ n¨m 1992 trë l¹i ®©y cøng b×nh thêng ho¸ trë l¹i.

B. C¸c níc ¸, Phi, Mü La Tinh

sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai.

C©u 1: Tr×nh bµy nguyªn nh©n, diÔn biÕn cuéc néi chiÕn c¸ch m¹ng 1946 -1949 ë Trung Quèc?

a. Nguyªn nh©n:

* Lùc lîng c¸ch m¹ng Trung Quèc:

- Sau chiÕn tranh qu©n chñ lùc ®· lín m¹nh vµ ph¸t triÓn lªn 120 v¹n ngêi, d©n qu©n 200 v¹n ngêi

vïng gi¶i phãng gåm 19 khu c¨n cø chiÕm gÇn 1/4 ®Êt ®ai, 1/3 d©n sè c¶ níc.

NguyÔn Quang Duy - Mobile: 0974.833190 - Email: [email protected] 3