Dạy học bằng các hoạt động khám phá trong dạy sinh thái học ở trung học phổ thông

DAV HOC BANG CAC HOAT DONG KHAM PHA

TROHG m SinU THAI HOC if IRUHG HOC PHO THOnO

:?rt?t

O TS, LE THANH OAI*

1. Dgy hgc khdm phd (DHKP), ddi hdi gido

vien (GV) gia edng rdt nhieu de ehi dgo cdc hoqt

ddng nhdn thirc cuo hgc sinh (HS). Hoqt ddng

cuo GV boo gdm: djnh hudng phdt trien tu duy

cho HS, lya chgn ndi dung vdn de ddm bdo tfnh

vtro sire vdi HS; td chtre HS hoqt ddng theo nhdm

tren Idp; chudn bj cdc phuong tien tryc quan hd

trg cdn thiet,... Hoqt ddng djnh hudng, chi dqo

cua GV nhu the ndo de cho mgi thdnh vien trong

ede nhdm deu troo ddi, tronh ludn tfeh eye. Dd Id

viee Idm khdng de ddng ddi hdi GV phdi ddu tu

cdng phu vdo ndi dung bdi gidng. HS iTnh hdi

cdc tri thuc khoo hoc thdng quo eon dudng nhdn

thirc: tir kien thire tfeh luy cuo bdn thdn thdng quo

hoqt ddng hgp tdc vdi bqn dd hinh thdnh tri thue

ed tinh chdt tdp the, cua Idp hgc; GV ket ludn

eude thdo ludn, duo ro nqi dung vdn de Idm eo

sd eho HS ty kiem tra, ty dieu ehfnh kie'n thirc cuo

bdn thdn tiep cdn vdi tri thue khoa hgc cuo nhdn

logi. HS cd khd ndng ty dieu ehinh nhdn thire

gdp phdn phdt trien khd ndng tu duy vd ndng

lye tu hqc.

Khde vdi qud trinh nhdn thtrc trong nghien ciru

khoo hoc, qud trinh nhdn thtrc trong hgc tdp khdng

nhdm phdt hien nhtrng dieu lodi ngudl chua biet

md nhdm iTnh hdi nhirng trl thue md lodi ngudi

dd tich luy duge. Tuy nhien, trong hoc top HS

cung phdi «khdm phd" ro nhtrng dieu mdi ddi

vdl bdn thdn. Hogt ddng khdm phd (HDKP) trong

hgc tqp khdng phdi Id mot qud trinh md mdm

nhu trong nghien cuu khoo hoc md Id mdt qud

trinh hoqt ddng tim tdi ed hudng ddn cuo GV,

trong dd GV kheo leo dot ngudl hgc vdo vj tri

ngudi khdm phd Iqi nhtrng tri thire. GV khdng

cung cdp nhtrng kien thire mdi thdng qua phuong

phdp (PP) thuyet trinh gidng gidi md bdng PP td

chtre HDKP de HS ty lyc chie'm linh tri thtrc mdi.

2. DH bdng cdc HDKP Id hoqt ddng thd'ng

nhdt gitra GV vd HS de gidi quyet vdn de hoc

tdp phdt sinh trong hqc tqp. Trong dd, GV Id ngudi

Tap ehi Giao due so 24 9 (ki i . n/aoio)

neu vdn de, HS hgp tde vdi nhau gidi quyet vdn

de. DHKP Id mdt hudng tiep edn mdi cuo DH gidi

quyet vdn de vdi nhirng dde diem ndi bdt: - Gidi

quyet ede vd'n de hgc tdp nhd vd hoqt dqng tieh

cue hgp tde theo nhdm, td, Idp de gidi quyet vdn

de; - DHKP cd nhieu khd ndng vdn dyng vdo ndi

dung eua cdc bdi. DH gidi quye't vdn de ehi dp

dyng vdo mgt sd bdi ed ndi dung Id mot vd'n de

Idn, cd lien quon logic vdi ndi dung kien thtrc cu;

- DHKP hinh thdnh nang lye gidi quyet vdn de vd

ty hgc eho HS, chua hodn chinh khd ndng tu duy

logic trong nghien ctru khoo hgc nhu trong cdu

true DH gidi quye't vdn de; - Td chtre DHKP thudng

xuyen trong qud trinh DH Id tien de thudn Igi eho

viec vdn dyng DH gidi quyet vdn de. DHKP cd the

duge su dyng Idng ghep trong khdu gidi quye't

vdn de cuo kieu DH gidi quyet vdn de. Mye tieu

cuo HDKP Id hinh thdnh kien thtrc, kT ndng mdi,

xdy dyng thdi do niem tin vd ren luyen khd ndng

tu duy, ndng lye xu li tinh hudng, gidi quyet vdn

de cy the ndo dd d HS.

LTu diem. So vdl DH bdng PP thdng bdo, gidi

thfeh, minh hoo thi PPDH bdng cdc HDKP ed mot

sd uu diem: - HS eoi viec hqc Id cuo minh ttr dd

phdt huy dugc tinh tieh eye - dgc ldp - chu ddng

- sdng tqo trong qud trinh hgc tdp; - HDKP tqo ro

hung thu, dem Iqi ngudn vui, kich thfeh true tiep

Idng horn me hgc tdp cuo HS. Dd ehfnh Id ddng

lyc cuo qud trinh DH; - HS hieu sdu, nhd Idu nhtrng

ndi dung cdt Idi cuo bdi hgc quo cdc HDKP. Nhu

vqy, cdc em khdng ehi cd kie'n thirc md edn cd PP

tim kiem ra kien thtrc, phdt trien dugc nang lye tu

duy; - Hgp tde vdi bqn trong qud trinh hqc tqp, tu

ddnh gid, ty dieu chinh vdn tri thirc eua minh Id

CO sd hinh thdnh PP ty hoc; - Gidi quyet vd'n de

nhd, vira sire cuo HS dugc td chuc thudng xuyen

trong qud trinh hgc tdp Id phuong thtrc de HS

tiep cdn vdi kieu DH hinh thdnh vd gidi quyet vdn

de cd nqi dung khdi qudt rgng hon; - Ddi thoqi

* Tap chi Giao due

< #