Đấu tranh phê phán các quan điểm xuyên tạc Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam

1

Häc viÖn chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia Hå ChÝ Minh

B¸o c¸o tæng quan

kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Ò tµi

§Êu tranh, phª ph¸n c¸c luËn ®iÖu xuyªn t¹c,

chèng ®èi Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam

phÇn thø nhÊt

Chñ nhiÖm ®Ò tµi: GS TrÇn Thµnh

Phã chñ nhiÖm: PGS, TSKH TrÇn NguyÔn Tuyªn

Th− ký ®Ò tµi: ThS NguyÔn ThÞ Giang

7393

08/6/2009

Hµ Néi - 3.2008

2

Lêi nãi ®Çu

Tõ ®Çu thËp niªn 90 thÕ kû XX ®Õn nay, khi chñ nghÜa x· héi thÕ giíi

l©m vµo tho¸i trµo, c¸c thÕ lùc thï ®Þch ë trong n−íc vµ n−íc ngoµi liªn tôc

më c¸c chiÕn dÞch tiÕn c«ng vµo chñ nghÜa M¸c-Lªnin - t− t−ëng Hå ChÝ

Minh, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vµ c«ng cuéc ®æi míi trªn ®Êt n−íc chóng

ta. C¸c phÇn tö chèng céng, bän båi bót tay sai, bän bÊt m·n, ®µo nhiÖm,...

kh«ng ngõng tung ra nh÷ng luËn ®iÖu xuyªn t¹c, vu khèng, võa th©m ®éc,

võa tr¾ng trîn, nh»m b«i nhä §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, h¹ bÖ thÇn t−îng

Hå ChÝ Minh, hßng tiÕn tíi lËt ®æ ®Þa vÞ l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt

Nam vµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. NhiÒu cuèn s¸ch, bµi viÕt cã néi dung

tuyªn truyÒn, kÝch ®éng tõ n−íc ngoµi truyÒn vµo trong n−íc ®· ®−îc nh©n

b¶n, truyÒn tay; nhÊt lµ víi sù phæ cËp cña m¹ng Internet tõ cuèi nh÷ng n¨m

90 cña thÕ kû tr−íc, c¸c näc ®éc chèng chñ nghÜa x· héi, chèng Hå ChÝ

Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®ang tõng ngµy, tõng giê tiªm nhiÔm

vµo ng−êi ®äc, lung l¹c nhËn thøc, ph¸ ho¹i niÒm tin, lµm tan r· t− t−ëng,

hßng triÖt tiªu søc ®Ò kh¸ng cña nh©n d©n ta.

Ph¶i nãi r»ng c¸c luËn ®iÖu tuyªn truyÒn xuyªn t¹c, vu c¸o x»ng bËy

®ã ®ang g©y ra nh÷ng t¸c h¹i kh«ng nhá. BÞ ¶nh h−ëng bëi c¸c luËn ®iÖu

Êy, mét sè ng−êi ®· trë nªn bÊp bªnh vÒ chÝnh trÞ, dao ®éng vÒ niÒm tin.

Qua mét sè lêi ph¸t biÓu, hä còng ®ang muèn xem xÐt l¹i, ®¸nh gi¸ l¹i mét

sè nh©n vËt vµ sù kiÖn lÞch sö, muèn ®−a ra mét c¸ch nh×n kh¸c, mét c¸ch

lý gi¶i kh¸c chung quanh nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn chñ nghÜa M¸c￾Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ sù lùa chän con ®−êng x· héi chñ nghÜa

mµ chóng ta ®ang thùc hiÖn. §ã chÝnh lµ nh÷ng dÊu hiÖu vÒ mét tr¹ng th¸i

t©m lý - x· héi ®ang nghiªng ng¶ dao ®éng mµ ta kh«ng thÓ xem th−êng.

C¸ch m¹ng ph¶i biÕt tù b¶o vÖ. Cuéc ®Êu tranh trªn mÆt trËn t− t−ëng -

lý luËn ®Ó b¶o vÖ trËn tuyÕn c¸ch m¹ng ph¶i lµ mét nhiÖm vô th−êng xuyªn,

mét quy luËt tån t¹i cña c¸ch m¹ng. §©y lµ mét nhiÖm vô chóng ta ®· nhËn

thøc ®−îc tÇm quan träng vµ tÝnh cÊp thiÕt cña nã nh−ng thùc hiÖn ch−a

3

®−îc bao nhiªu, do ta ch−a ®Çu t− chØ ®¹o vµ huy ®éng tæng lùc søc m¹nh

cña ®éi ngò lµm c«ng t¸c t− t−ëng - lý luËn cïng víi c¸c binh chñng vµ

ph−¬ng tiÖn th«ng tin - truyÒn th«ng cña toµn x· héi ®Ó lµm tèt nhiÖm vô

nµy.

TÊt nhiªn, ®©y lµ mét trËn tuyÕn ®Êu tranh kh«ng ®¬n gi¶n. Nã ®ßi hái

chóng ta kh«ng chØ cã niÒm tin vµ dòng khÝ, mµ cßn ph¶i cã rÊt nhiÒu tri

thøc, trÝ tuÖ ®Ó tranh luËn, ph¶n b¸c mét c¸ch thuyÕt phôc, b»ng lý luËn vµ

thùc tiÔn, b»ng c¶ th¸i ®é vµ ph−¬ng ph¸p ®Êu tranh.

Trong ph¹m vi ®Ò tµi vµ kh¶ n¨ng cã h¹n cña c¸c t¸c gi¶, c«ng tr×nh

nµy ®Ò ra môc tiªu:

- B−íc ®Çu kh¸i qu¸t, hÖ thèng hãa nh÷ng nhËn thøc sai lÇm, nh÷ng

quan ®iÓm lÖch l¹c, chèng ®èi cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch ë trong n−íc vµ n−íc

ngoµi nh»m xuyªn t¹c, ®¶ kÝch sù nghiÖp vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh; phñ

nhËn, ®ßi xãa bá ®Þa vÞ l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®ßi thùc

hiÖn ®a nguyªn, ®a ®¶ng, ®−a ®Êt n−íc ®i theo con ®−êng t− b¶n chñ nghÜa.

- Trªn c¬ së ®ã, tiÕn hµnh ph©n tÝch, phª ph¸n, ph¶n b¸c c¸c luËn ®iÖu

sai tr¸i nãi trªn b»ng nh÷ng lËp luËn cã søc thuyÕt phôc, th«ng qua nh÷ng t−

liÖu lÞch sö x¸c thùc, nh÷ng thùc tÕ hïng hån kh«ng ai chèi c·i ®−îc.

- Chó träng tr×nh bµy chÝnh diÖn, th«ng qua sù thËt lÞch sö vµ thµnh tùu

®æi míi cña ®Êt n−íc ®Ó tranh luËn, thuyÕt phôc, kh«ng ®i s©u nh¾c l¹i c¸c

luËn ®iÓm thï ®Þch.

C«ng tr×nh nµy b−íc ®Çu cung cÊp cho gi¶ng viªn c¸c bé m«n lý luËn

M¸c-Lªnin - t− t−ëng Hå ChÝ Minh, c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c tuyªn gi¸o ë

®Þa ph−¬ng vµ c¬ së mét tµi liÖu tham kh¶o cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ tham gia vµo

cuéc ®Êu tranh, ®Ëp tan nh÷ng luËn ®iÖu thï ®Þch, lµm thÊt b¹i mäi ©m m−u

vµ thñ ®o¹n cña chóng, gãp phÇn n©ng cao tÝnh chiÕn ®Êu trong nghiªn cøu

vµ gi¶ng d¹y lý luËn cña chóng ta.

Do thêi gian vµ n¨ng lùc cã h¹n, c«ng tr×nh nµy kh«ng tr¸nh khái cßn

cã nh÷ng nh−îc ®iÓm nhÊt ®Þnh, mong ®−îc b¹n ®äc gãp ý, bæ sung ®Ó c¸c

4

t¸c gi¶ söa ch÷a n©ng cao h¬n n÷a chÊt l−îng cña c«ng tr×nh tr−íc khi ®−a

ra phôc vô b¹n ®äc réng r·i.

C¸c t¸c gi¶

5

PhÇn thø nhÊt

§Êu tranh, phª ph¸n

c¸c luËn ®iÖu xuyªn t¹c

chèng ®èi hå ChÝ Minh

Nhãm biªn so¹n

GS TrÇn Thµnh (Chñ biªn)

GS, TS Phan Ngäc Liªn

PGS, TS Phïng §øc Th¾ng

ThS NguyÔn ThÞ Giang

Céng t¸c viªn

PGS. NguyÔn Xu©n Nam

pgs.ts NguyÔn thÕ Th¾ng

pgs.ts §µm ®øc v−îng

pgs.ts ph¹m xanh

6

7

Ch−¬ng 1

MÊy nÐt S¬ l−îc vÒ chñ nghÜa chèng céng

ë ViÖt Nam tõ 1930 ®Õn nay

Chñ nghÜa chèng céng ë ViÖt Nam, khi míi xuÊt hiÖn, ch−a ph¶i lµ

cuéc ®Êu tranh trªn lÜnh vùc ý thøc hÖ nh»m chèng l¹i chñ nghÜa M¸c, nh−

®· diÔn ra ë ph−¬ng T©y. ë xø §«ng D−¬ng thuéc Ph¸p, chñ nghÜa chèng

céng tr−íc hÕt lµ mét chÝnh s¸ch cña chñ nghÜa thùc d©n nh»m chèng l¹i tÊt

c¶ nh÷ng lùc l−îng yªu n−íc kh«ng chÊp nhËn nÒn thèng trÞ cña nã. V× vËy,

ë ViÖt Nam, ngay tõ khi giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam ch−a thµnh mét lùc

l−îng chÝnh trÞ ®éc lËp, chñ nghÜa M¸c-Lªnin ch−a truyÒn b¸ vµo ViÖt Nam,

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ch−a ra ®êi, A. Xa-r« - Toµn quyÒn Ph¸p ë §«ng

D−¬ng trong nh÷ng n¨m 1916-1919, lo ng¹i tr−íc ¶nh h−ëng cña C¸ch

m¹ng Th¸ng M−êi Nga ®èi víi ViÖt Nam, ®· ph¸t ®éng mét chiÕn dÞch

chèng l¹i chñ nghÜa céng s¶n Nga, víi t− c¸ch lµ “chÊt men míi” ph¸ ho¹i

nÒn thèng trÞ cña chñ nghÜa thùc d©n. A. Xa-r« viÕt: “B»ng mét sù khÐo lÐo

kú l¹, chñ nghÜa céng s¶n Nga uèn n¾n vµ øng dông häc thuyÕt c¸ch m¹ng

cña hä - nÕu cÇn th× lµm dÞu bít hoÆc biÕn ®æi nã ®i - vµo c¸c m«i tr−êng

ch©u ¸ vµ c¸c nguyÖn väng cña nh÷ng chñ nghÜa quèc gia ®Þa ph−¬ng, ®Ó

l«i kÐo hä vµo mét cuéc th¸nh chiÕn chung chèng l¹i chñ nghÜa ®Õ quèc vµ

chñ nghÜa t− b¶n ph−¬ng T©y”1

.

Nh− vËy, chñ nghÜa chèng céng ë ViÖt Nam lóc nµy lµ nh»m chèng l¹i

kh¶ n¨ng nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng ViÖt Nam cã thÓ tiÕp thu nh÷ng bµi häc

cña C¸ch m¹ng Th¸ng M−êi ®Ó vËn dông vµo cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng

d©n téc, lËt ®æ nÒn ®« hé cña Ph¸p.

B−íc sang nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kû XX, ®iÒu lo xa cña A. Xa-r« ®·

thµnh sù thËt. L·nh tô NguyÔn ¸i Quèc, ng−êi céng s¶n ViÖt Nam ®Çu tiªn

®· t×m thÊy ch©n lý lÞch sö, ®· thùc hiÖn sù kÕt hîp chñ nghÜa yªu n−íc víi

1

Albert Saraut: Grandeur et servitude coloniale. Ed. Sagitiere, Paris, 1931, p. 201-202.

8

chñ nghÜa quèc tÕ v« s¶n, ®éc lËp d©n téc víi chñ nghÜa x· héi, ®Æt c¸ch

m¹ng gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam trong quü ®¹o cña c¸ch m¹ng v« s¶n.

§Çu n¨m 1930, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi. §ã lµ s¶n phÈm cña sù kÕt

hîp chñ nghÜa M¸c-Lªnin víi phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo yªu n−íc

ViÖt Nam. Sù tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña §¶ng ®· trë thµnh mèi ®e däa duy

nhÊt ®èi víi chñ nghÜa thùc d©n. Toµn quyÒn J. Cat¬ru ®· viÕt: “VÒ ph−¬ng

diÖn néi trÞ, n−íc Ph¸p sÏ kh«ng gÆp mét sù ®èi lËp nµo, mäi ho¹t ®éng nµo

chèng l¹i sù cã mÆt vµ quyÒn ®« hé cña nã, nÕu trong bÝ mËt vµ bÊt hîp

ph¸p kh«ng cã mét §¶ng Céng s¶n ho¹t ®éng vµ cã tæ chøc. §¶ng nµy cã

®é 30.000 ®¶ng viªn. TÊt c¶ ®Òu lµ nh÷ng ng−êi rÊt kiªn quyÕt, rÊt ®¸ng sî,

v× hä biÕt ho¹t ®éng bÝ mËt vµ v× hä tin vµo chñ nghÜa cña hä”1

.

V× vËy, ngay sau khi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam võa ®−îc thµnh lËp,

Toµn quyÒn §«ng D−¬ng lóc ®ã lµ P. Patxkiª, trong diÔn v¨n ®äc tr−íc Héi

®ång ChÝnh phñ §«ng D−¬ng, ®· tuyªn bè: “Cuéc chiÕn ®Êu víi §¶ng

Céng s¶n ViÖt Nam lµ quyÕt chiÕn cho ®Õn khi nµo triÖt ®−îc h¼n míi

th«i”2

.

Lêi tuyªn chiÕn víi céng s¶n cña P. Patxkiª trªn thùc tÕ lµ lêi tuyªn

chiÕn víi tÊt c¶ nh÷ng ng−êi yªu n−íc ViÖt Nam, bëi v× vµo thêi ®iÓm ®ã,

c¸c tæ chøc vµ ®¶ng chÝnh trÞ kh¸ ®Òu ®· tan r· tr−íc sù khñng bè cña chñ

nghÜa thùc d©n, tiªu biÓu lµ ViÖt Nam Quèc d©n §¶ng.

Do ®ã, chñ nghÜa chèng céng ë ViÖt Nam, ngay tõ ®Çu, ®· béc lé thùc

chÊt cña nã: chèng l¹i nh÷ng ng−êi yªu n−íc vµ c¸ch m¹ng ViÖt Nam, chèng

l¹i d©n téc ViÖt Nam quyÕt t©m chiÕn ®Êu hy sinh ®Ó giµnh l¹i nÒn ®éc lËp

cho Tæ quèc m×nh. Ngoµi h×nh thøc chÝnh trÞ vµ ý thøc hÖ, nã mang tÝnh chÊt

®µn ¸p, khñng bè ®Ém m¸u. Ngoµi thñ ®o¹n tuyªn truyÒn, vu c¸o, xuyªn t¹c,

b«i nhä céng s¶n, lµ tra tÊn, tï ®µy, b¾n giÕt nh÷ng ng−êi c¸ch m¹ng.

LÞch sö chñ nghÜa chèng céng ë ViÖt Nam g¾n liÒn víi lÞch sö ®Êu

tranh yªu n−íc vµ c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta qua c¸c thêi kú.

1

J. Cat¬ru: Hao mßn cña tÊn bi kÞch §«ng D−¬ng, Paris, 1958. 2

DÉn l¹i theo b¸o C¸ch m¹ng quèc gia, Sµi Gßn, ngµy 1-7-1960.

9

I. Thêi kú tõ 1930-1945

Thùc d©n Ph¸p, sau khi hoµn thµnh cuéc x©m l−îc ViÖt Nam, vÉn duy

tr× bé m¸y chÝnh quyÒn phong kiÕn tay sai lµm c«ng cô cai trÞ nh©n d©n ta.

§ã lµ ®éi ngò quan l¹i thuéc hÖ thèng chÝnh quyÒn c¸c cÊp cña ChÝnh phñ

Nam triÒu mµ B¶o §¹i lµ «ng vua cuèi cïng cña chÕ ®é ®ã. Bªn c¹nh ®ã,

chÝnh quyÒn thùc d©n phong kiÕn cßn b¶o trî cho mét sè nh÷ng tæ chøc,

phe nhãm, ®¶ng ph¸i…ng−êi b¶n xø ®Ó tËp hîp lùc l−îng chèng l¹i phong

trµo ®Êu tranh yªu n−íc vµ c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta.

§Çu n¨m 1930, §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ra ®êi víi sø mÖnh lÞch sö lµ

l·nh ®¹o nh©n d©n ®Êu tranh chèng ®Õ quèc vµ phong kiÕn, giµnh ®éc lËp

d©n téc. Thùc d©n Ph¸p sö dông c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng, tËp hîp xung quanh

ChÝnh phñ Nam triÒu, ®Ó chèng l¹i phong trµo c¸ch m¹ng. Chñ nghÜa chèng

céng ë ViÖt Nam tõ sau n¨m 1930 tr−íc hÕt tËp trung trong hÖ thèng chÝnh

quyÒn cña bän thùc d©n cai trÞ vµ ChÝnh phñ Nam triÒu, tay sai ®Õ quèc.

Thùc d©n Ph¸p sö dông bän binh lÝnh, mËt th¸m, quan l¹i ViÖt Nam nh−

mét c«ng cô ®¾c lùc ®Ó dµn ¸p phong trµo ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nh©n

d©n ta do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o. Bªn c¹nh ®ã, chóng cßn lËp ra nh÷ng tæ

chøc, phe nhãm, ®¶ng ph¸i ®¹i diÖn cho c¸c xu h−íng kh¸c nhau, nh−ng

®Òu mang tÝnh chÊt chèng céng. Ngoµi ra, cßn cã mét sè tæ chøc, ®¶ng ph¸i

xuÊt hiÖn trong cuéc xung ®ét vÒ ý thøc hÖ hay vÒ nh÷ng vÊn ®Ò, bøc xóc

cña ®êi sèng x· héi. Ho¹t ®éng chèng ®èi cña nh÷ng xu h−íng, tæ chøc

chèng céng thêi kú nµy (c¶ trong hoÆc ngoµi hÖ thèng chÝnh quyÒn phong

kiÕn) cã thÓ chia theo ba giai ®o¹n sau ®©y.

1. Giai ®o¹n 1930-1935

Giai ®o¹n 1930-1935, ®Æc biÖt lµ trong cao trµo c¸ch m¹ng 1930-1931

mµ ®Ønh cao lµ X« viÕt NghÖ TÜnh, thùc d©n Ph¸p vµ chÝnh quyÒn tay sai ®·

huy ®éng c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng t¨ng c−êng ®µn ¸p phong trµo c¸ch m¹ng.

Lùc l−îng chèng céng, ngoµi hÖ thèng chÝnh quyÒn cña ®Þch, ë giai ®o¹n

nµy chñ yÕu lµ c¸c tæ chøc cã xu h−íng quèc gia c¶i l−¬ng (tiªu biÓu lµ

§¶ng LËp hiÕn) vµ c¸c nhãm tr«txkit. Ngoµi ra cßn mét sè tæ chøc, ®¶ng

10

ph¸i kh¸c nh− §¶ng Lý Nh©n, ViÖt Nam quèc d©n ®¶ng, bän A. B., Cao §µi

PhËt thÇy…

- §¶ng LËp hiÕn: thµnh lËp ngµy 20-10-1926, do Bïi Quang Chiªu vµ

NguyÔn Phan Long cÇm ®Çu. Bïi Quang Chiªu lµ kü s− canh n«ng ®−îc ®µo

t¹o t¹i Ph¸p. Bïi Quang Chiªu ®−îc bé m¸y chÝnh quyÒn thùc d©n phong

kiÕn ®¸nh bãng tªn tuæi nªn ®· næi lªn nh− mét trÝ thøc cã hoµi b·o chÊn

h−ng ®Êt n−íc, ®−îc quÇn chóng, nhÊt lµ thanh niªn ng−ìng mé vµ kú väng.

Lîi dông c¬ héi ®ã, thùc d©n Ph¸p ®· b¶o trî cho Bïi Quang Chiªu vµ

NguyÔn Phan Long lËp ra §¶ng LËp hiÕn. §¶ng nµy tËp hîp mét sè trÝ thøc,

t− s¶n, ®Þa chñ ë Nam Kú vµ mét sè ViÖt kiÒu t¹i Ph¸p. Ph¹m vi ho¹t ®éng

cña tæ chøc nµy chØ giíi h¹n trong nh÷ng dÞp tranh cö vµo Héi ®ång qu¶n

h¹t (Héi ®ång thuéc ®Þa), Héi ®ång thµnh phè, Phßng Th−¬ng m¹i, Phßng

Canh n«ng, trªn b¸o chÝ vµ nghÞ tr−êng nãi chung. §¶ng LËp hiÕn chñ

tr−¬ng “Ph¸p - ViÖt hîp t¸c” (th−êng gäi lµ “Ph¸p - ViÖt ®Ò huÒ”), xin ban

hµnh hiÕn ph¸p cho ViÖt Nam, thùc hiÖn chÕ ®é tù trÞ cã møc ®é d−íi quyÒn

b¶o hé cña Ph¸p. C¬ quan ng«n luËn cña hä lµ hai tê b¸o ch÷ Ph¸p Tribune

Indochinoise (DiÔn ®µn §«ng D−¬ng) vµ L’Echo du Vietnam (TiÕng väng

ViÖt Nam).

Trong cao trµo c¸ch m¹ng 1930-1931 mµ ®Ønh cao lµ X« viÕt NghÖ

TÜnh, §¶ng LËp hiÕn ®· tiÕp tay cho nh÷ng hµnh ®éng khñng bè d· man

cña thùc d©n ®Õ quèc. V¨n kiÖn: Ch−¬ng tr×nh hµnh ®éng cña §¶ng Céng

s¶n §«ng D−¬ng, ngµy 15-6-1932, ®· chØ râ: “Bän quèc gia c¶i l−¬ng ë

§«ng D−¬ng giái b−íc theo con ®−êng gian ph¶n ®Õn cuèi cïng, mÊy n¨m

vÒ tr−íc ®Õ quèc v× cã bè trÝ cho t− s¶n chót Ýt lîi quyÒn vµ cã høa hÑn bè

thÝ thªm cho nªn t− b¶n ®· ®øng vµo ®Þa vÞ ®Ò huÒ hîp t¸c. Nay phong trµo

c¸ch m¹ng c«ng n«ng lÉy lõng kh¾p xø, dïa dËp bän quèc gia c¶i l−¬ng vµo

hµng trËn ph¶n c¸ch m¹ng…Bän quèc gia c¶i l−¬ng yªu cÇu qu©n ¸p chÕ

th¶m s¸t d©n b¹o ®éng biÓu t×nh”1

.

Nh−ng ®iÒu nguy h¹i h¬n lµ nh÷ng kÎ theo xu h−íng quèc gia c¶i

1

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 4, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 1999, tr. 7.

11

l−¬ng ph¶n c¸ch m¹ng l¹i t×m c¸ch l«i kÐo d©n chóng b»ng nh÷ng thñ ®o¹n

lõa bÞp nh− ®Ò nghÞ chÝnh quyÒn thùc d©n Ph¸p tiÕn hµnh nh÷ng c¶i c¸ch

kinh tÕ, c¶i c¸ch luËt ph¸p, níi réng quyÒn tù trÞ cho quan l¹i b¶n xø, c¶i

thiÖn ®êi sèng cho quÇn chóng…§ång chÝ Hµ Huy TËp trong bµi viÕt vµo

®Çu n¨m 1932: §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng ®øng tr−íc chñ nghÜa c¶i

l−¬ng quèc gia, còng ®· chØ râ: “§¶ng LËp hiÕn, giai cÊp t− s¶n nãi chung

®· lªn ¸n Xembay. Chóng ®· ®ßi, qua måm tªn viªn cè vÊn thuéc ®Þa

NguyÔn Phan Long, dïng h¬i ng¹t, t¨ng sè c¶nh s¸t chèng l¹i chñ nghÜa

céng s¶n; nh÷ng hµnh ®éng c«ng khai ¾t ph¶i cho phÐp chóng ta v¹ch mÆt

mÆt n¹ giai cÊp t− s¶n ph¶n c¸ch m¹ng tr−íc con m¾t cña ®«ng ®¶o quÇn

chóng. Nh−ng ®iÒu nguy hiÓm ®èi víi cuéc c¸ch m¹ng cña chóng ta ®ã lµ

giai cÊp t− s¶n ®ang ra søc giµnh ¶nh h−ëng ®èi víi quÇn chóng lao ®éng”1

.

Trong thùc tÕ, bän quèc gia c¶i l−¬ng ®· ®¹t ®−îc mét sè kÕt qu¶ trong

tranh giµnh ¶nh h−ëng ®èi víi d©n chóng. C−¬ng lÜnh cña §¶ng céng s¶n

§«ng D−¬ng (trong ch−¬ng tr×nh chuÈn bÞ cö ®¹i biÓu dù §¹i héi ®¹i biÓu

toµn quèc lÇn thø I, n¨m 1935) viÕt: “Thõa nhËn r»ng ph¸i quèc gia c¶i

l−¬ng tranh ®Êu cho sù hîp t¸c gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ giai cÊp t− s¶n, gi÷a

n«ng d©n vµ ®Þa chñ, gi÷a tÊt c¶ nh÷ng ng−êi lao ®éng vµ chñ nghÜa ®Õ quèc

®Ó ph¸ ho¹i phong trµo c¸ch m¹ng, cho nªn §¶ng Céng s¶n coi nã lµ nguy

hiÓm h¬n trong giai ®o¹n hiÖn nay cña c¸ch m¹ng. H¬n n÷a nã ®· cã mét

¶nh h−ëng lín trong quÇn chóng lao ®éng. Kh«ng thÓ l«i kÐo giai cÊp v«

s¶n, nh÷ng ng−êi lao ®éng vÒ phÝa chóng ta, kh«ng thÓ lËt ®æ chñ nghÜa ®Õ

quèc vµ bän ®Þa chñ nÕu kh«ng tiÕn hµnh mét cuéc ®Êu tranh kiªn quyÕt

chèng l¹i ¶nh h−ëng Êy”2

.

Tµi liÖu tuyªn truyÒn cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng, th¸ng 5-1935

nhan ®Ò: Hái vµ ®¸p vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¸ch m¹ng, ®· ph©n tÝch râ b¶n chÊt

chèng céng cña chñ nghÜa c¶i l−¬ng quèc gia: “Chñ nghÜa quèc gia c¶i

l−¬ng “®ßi hái” nÒn ®éc lËp cña §«ng D−¬ng b»ng thñ ®o¹n hoµ b×nh vµ

cÇu xin. Theo hä, tr−íc khi chñ nghÜa ®Õ quèc trao tr¶ §«ng D−¬ng cña nã

1

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 4, s®d, tr. 233. 2

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 5, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2002, tr. 434.

12

cho nh©n d©n §«ng D−¬ng th× ph¶i hîp t¸c chÆt chÏ víi chñ nghÜa ®Õ quèc;

hä thùc hiÖn chÝnh s¸ch hîp t¸c giai cÊp, ph¸ ho¹i vµ tõ chèi phong trµo

c¸ch m¹ng c«ng n«ng; hä nµi xin chñ nghÜa ®Õ quèc ban cho hä nh÷ng c¶i

c¸ch ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña hä. C¸c l·nh tô quèc gia

c¶i l−¬ng lµ mét bÇy chã s¨n cña chñ nghÜa ®Õ quèc, nh÷ng kÎ ph¶n c¸ch

m¹ng rÊt nguy hiÓm”1

.

- Tæ chøc trètxkit: Cao trµo c¸ch m¹ng 1930-1931 mµ ®Ønh cao lµ X«

viÕt NghÖ TÜnh cña nh©n d©n ta bÞ chÝnh quyÒn thùc d©n phong kiÕn khñng

bè d· man. Do ®ã, nÕu tr−íc ®©y xu h−íng quèc gia c¶i l−¬ng cña giai cÊp

®Þa chñ t− s¶n ph¶n ®éng che dÊu ®−îc mét phÇn b¶n chÊt chèng céng nhê

nh÷ng khÈu hiÖu mÞ d©n th× giai ®o¹n nµy bé mÆt ph¶n d©n h¹i n−íc cña

chóng ngµy cµng lé râ. Do ®ã, thùc d©n Ph¸p míi tÝch cùc khuyÕn khÝch, hç

trî cho mét thÕ lùc chèng céng nh−ng l¹i gi¶ danh nh÷ng ng−êi céng s¶n,

®ã lµ bän trètxkit.

Tæ chøc trètxkit xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam tõ cuèi nh÷ng n¨m 20, ®Çu

nh÷ng n¨m 30 cña thÕ kû XIX, víi nh÷ng khu«n mÆt tiªu biÓu nh− T¹ Thu

Th©u, Phan V¨n Hïm, TrÇn V¨n Th¹ch, Huúnh V¨n Ph−¬ng…, nguyªn lµ

nh÷ng thanh niªn ViÖt Nam du häc t¹i Ph¸p råi tiÕp thu t−ëng tr«txkit t¹i

Ph¸p; lµ nh÷ng kÎ cæ xuý cho phong trµo gi¶ hiÖu: “C¸ch m¹ng v« s¶n

Ph¸p”. Do nh÷ng ho¹t ®éng ph¸ ho¹i vµ g©y rèi nªn hä bÞ trôc xuÊt vÒ n−íc.

Trong s¸ch: Ngµy Quèc tÕ ®á, mång mét th¸ng t¸m, §¶ng chØ râ ©m m−u

th©m ®éc cña thùc d©n Ph¸p khi sö dông bän tay sai trètxkit ®Ó chèng l¹i

nh÷ng ng−êi yªu n−íc: “V× mÆt gian tr¸ cña bän ®Ò huÒ ®· râ, nªn t− b¶n

míi tæ chøc ra mét c¸nh “t¶” ®Ó loÌ m¾t nh©n d©n cho kh«n khÐo h¬n vµ ®Ó

che ®Ëy c¸i ph¶n c¸ch m¹ng cña chóng nã. Chóng d−ng ®Çu chiÕn sÜ, l·nh

tô cña ta ®Ó thØnh c«ng víi ®Õ quèc”2

.

Ho¹t ®éng cña bän trètxkit nguy hiÓm chç lµ ®−îc ®Õ quèc bÝ mËt tµi

trî nh−ng chóng l¹i nóp d−íi danh nghÜa nh÷ng ng−êi céng s¶n, ®¹i diÖn

cho quyÒn lîi cña thî thuyÒn ®Ó mª hoÆc d©n chóng, lõa bÞp d− luËn, chèng

1

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 5, s®d, tr. 269-270. 2

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 4, s®d, tr. 7.

13

l¹i ®−êng lèi, chñ tr−¬ng cña §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng. §¹i héi ®¹i biÓu

lÇn thø nhÊt §¶ng Céng s¶n §«ng D−¬ng, th¸ng 3-1935, ®· ®Ò ra chñ

tr−¬ng ph¶i kiªn quyÕt ®Êu tranh chèng xu h−íng chèng céng nµy: “Mét

®iÒu kiÖn c¨n b¶n ®Ó th©u phôc quÇn chóng, ®Ó g©y dùng mét ®¶ng tÝch cùc

b«ns¬vÝch lµ t¨ng gia søc tranh ®Êu chèng quèc gia c¶i l−¬ng, nhÊt lµ bän

quèc gia c¶i l−¬ng “t¶” ph¸i,... HiÖn nay, chÝnh v× h÷u ph¸i quèc gia c¶i

l−¬ng bÞ gì mÆt n¹, nªn lé ra nh÷ng bän “t¶” ph¸i ngoµi m«i loÌ loÑt vµi

danh tõ cÊp tiÕn, c¸ch m¹ng, còng h« hµo ñng hé lao ®éng, còng ra bé

chèng t− b¶n, v.v.. Môc ®Ých ®Ó lõa g¹t c«ng n«ng cho dÔ, cho kh«n khÐo

h¬n”1

.

- §¶ng Lý Nh©n: Thµnh lËp trong n¨m 1930 t¹i NghÖ - TÜnh; thµnh

phÇn: mËt th¸m, ®Þa chñ c−êng hµo; môc ®Ých: ®µn ¸p phong trµo X« viÕt

NghÖ TÜnh. Tæ chøc nµy rÊt ph¶n ®éng, ho¹t ®éng chèng ph¸ phong trµo

c¸ch m¹ng ë B¾c Kú vµ Trung Kú ®Õn khi NhËt chiÕm §«ng D−¬ng.

- ViÖt Nam quèc d©n ®¶ng (Quèc d©n ®¶ng): nguyªn lµ mét tæ chøc

yªu n−íc, chèng Ph¸p, ®−îc thµnh lËp ngµy 25-12-1927 tõ nhãm Nam

§ång th− x· do NguyÔn Th¸i Häc lµm l·nh tô víi nh÷ng khu«n mÆt tiªu

biÓu nh− Phã §øc ChÝnh, §oµn TrÇn NghiÖp (Ký con), NguyÔn Kh¾c Nhu

(Xø Nhu), TrÇn Huy LiÖu, Ph¹m TuÊn Tµi, Nh−îng Tèng, NguyÔn ThÕ

NghiÖp, NguyÔn Ngäc S¬n, NguyÔn TriÖu LuËt,…

§èi t−îng tuyªn truyÒn vËn ®éng cña Quèc d©n ®¶ng kh¸ réng r·i bao

gåm c¸c tÇng líp häc sinh, sinh viªn, c«ng chøc, trÝ thøc, th©n hµo, th©n sÜ,

binh lÝnh, phó n«ng vµ c¶ quan l¹i, t− s¶n, ®Þa chñ. N¨m 1929, Quèc d©n

®¶ng ®· kÕt n¹p ®−îc 1500 ®¶ng viªn. Nh−ng do tæ chøc láng lÎo, kÕt n¹p

bõa b·i nªn cã nh÷ng kÎ xÊu chui vµo hµng ngò §¶ng ®Ó chê dÞp ph¸ ho¹i.

Sau cuéc b¹o ®éng Yªn B¸i thÊt b¹i, hµng lo¹t ®¶ng viªn Quèc d©n

®¶ng bÞ b¾t vµ bÞ ®µy trong c¸c nhµ tï Ho¶ Lß, S¬n La, C«n §¶o. C¸c c¬ së

trong n−íc tan vì gÇn hÕt. Trong nhµ tï ®Õ quèc, hµng ngò Quèc d©n ®¶ng

bÞ ph©n ho¸ nhanh chãng. Tr−íc nh÷ng ®ßn tra tÊn tµn b¹o cña qu©n thï vµ

1

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: V¨n kiÖn §¶ng toµn tËp, t. 5, s®d, tr. 25-26.

14

chÕ ®é lao tï kh¾c nghiÖt, mét sè ®· mÊt hÕt tinh thÇn chiÕn ®Êu vµ trë

thµnh nh÷ng kÎ lµm tay sai cho ®Þch. Mét sè trë nªn ngang ng−îc, l−u

manh ho¸, mét sè tá ra b¹c nh−îc, yÕu ®uèi vµ mang nÆng t− t−ëng cÇu an.

Nh÷ng ng−êi ch¹y sang V©n Nam (Trung Quèc) còng bÞ ph©n ho¸.

§Çu nh÷ng n¨m ba m−¬i, bµ con ViÖt kiÒu lµm ¨n sinh sèng ë V©n Nam lªn

®Õn h¬n mét v¹n ng−êi, phÇn lín lµ anh em c«ng nh©n do ng−êi Ph¸p ®−a

sang x©y dùng vµ lµm viÖc trªn tuyÕn ®−êng s¾t C«n Minh - H¶i Phßng.

NguyÔn ThÕ NghiÖp lµ mét phÇn tö c¬ héi trong cña ViÖt Nam quèc d©n

®¶ng còng bÞ b¾t nh−ng ®−îc Ph¸p bè trÝ ra khái nhµ tï vµ ®−a sang V©n

Nam tæ chøc nh÷ng ho¹t ®éng ph¸ ho¹i tõ tr−íc khi cuéc b¹o ®éng Yªn B¸i

næ ra. Thêi gian ®ã, Quèc d©n ®¶ng ®· g©y ®−îc ¶nh h−ëng kh¸ s©u réng

trong bµ con ViÖt kiÒu. Lîi dông lßng yªu n−íc vµ ý thøc d©n téc cña ®ång

bµo ë xa Tæ quèc, bän NguyÔn ThÕ NghiÖp dùa vµo chÝnh quyÒn V©n Nam

®Ó tËp hîp lùc l−îng, lõa bÞp quÇn chóng, v¬ vÐt tiÒn b¹c, cña c¶i cña ®ång

bµo. Sau cuéc b¹o ®éng Yªn B¸i, Vò Hång Khanh còng lµ mét phÇn tö c¬

héi trong tæ chøc Quèc d©n ®¶ng, ®· ch¹y sang nhËp bän víi NguyÔn ThÕ

NghiÖp. Bän NghiÖp - Khanh lËp ra §¶ng bé ®−êng s¾t cña Quèc d©n ®¶ng

ë V©n Nam vµ lao vµo con ®−êng ¨n ch¬i sa ®o¹, kÐo bÌ c¸nh, trõ khö lÉn

nhau.

Nh×n chung, tõ n¨m 1930 ®Õn n¨m 1939, nh÷ng phÇn tö tho¸i hãa

trong ViÖt Nam quèc d©n ®¶ng chñ yÕu ho¹t ®éng ë n−íc ngoµi hoÆc chê

thêi c¬, chØ ®Õn khi chiÕn tranh thÕ giíi thø hai bïng næ vµ nhÊt lµ tõ khi

NhËt vµo §«ng D−¬ng bän nµy míi ra mÆt ho¹t ®éng ®Ó sau trë thµnh “ViÖt

quèc” cïng víi “ViÖt c¸ch” lµ hai tæ chøc chèng céng quyÕt liÖt nhÊt trong

nh÷ng n¨m 1945-1946.

- §¹o Cao §µi: §¹o Cao §µi ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµo ®Çu thÕ

kû XX. §−îc sù cho phÐp cña Thèng ®èc Nam Kú, n¨m 1926, ®¹o Cao §µi

chÝnh thøc ra ®êi khi phong trµo ®Êu tranh ®ßi th¶ Phan Béi Ch©u, tæ chøc

truy ®iÖu Phan Chu Trinh, phong trµo ®Êu tranh ®ßi th¶ NguyÔn An Ninh

®ang diÔn ra, nh−ng ch−a gi¶i quyÕt ®−îc nh÷ng yªu cÇu bøc xóc cña nh©n

15

d©n. §ã lµ thêi kú c¸ch m¹ng n−íc ta ®ang bÞ khñng ho¶ng vÒ ®−êng lèi vµ

lùc l−îng l·nh ®¹o; chÝnh s¸ch cai trÞ cña thùc d©n Ph¸p ®ang ®Èy n«ng d©n

Nam Bé vµo con ®−êng cïng kh«ng lèi tho¸t. Trong bèi c¶nh ®ã, nhiÒu tæ

chøc ra ®êi, trong ®ã cã mét nhãm xuÊt th©n tõ c«ng chøc vµ ®Þa chñ, t− s¶n

ng−êi ViÖt cã tham väng, ®−îc sù gióp ®ì ngÊm ngÇm cña chÝnh quyÒn

thùc d©n Ph¸p, ®· ®øng ra thµnh lËp ®¹o Cao §µi. §¹o Cao §µi ra ®êi g¾n

liÒn víi tªn tuæi cña c¸c «ng Ng« Minh Chiªu, Lª V¨n Trung, Ph¹m C«ng

T¾c. §¹o ra m¾t b»ng mét cuéc ®¹i héi long träng ë chïa Tõ L©m, t¹i Gß

KÐn, tØnh T©y Ninh. Dù §¹i héi cã Toµn quyÒn §«ng D−¬ng, Thèng ®èc

Nam Kú, nhiÒu quan chøc cao cÊp Ph¸p, ViÖt. HiÕn ch−¬ng Cao §µi ®−îc

c«ng bè. Tõ ®©y, tuy gÆp nhiÒu trë ng¹i, nh−ng ®¹o Cao §µi vÉn ph¸t triÓn

m¹nh, lan réng kh¾p c¸c tØnh Nam Bé, lªn tËn Campuchia vµ ra tíi mét sè

tØnh miÒn Trung. Theo sè liÖu chÝnh thøc cña Cao §µi th× bèn n¨m ®Çu cã

tíi 50 v¹n ng−êi vµo ®¹o; n¨m 1935, sè tÝn ®å lµ 1 triÖu ng−êi.

Bé phËn l·nh ®¹o Cao §µi lµ nh÷ng trÝ thøc, c«ng chøc do Ph¸p ®µo

t¹o vµ lµm viÖc cho Ph¸p, nªn ®Þnh h−íng cña tõng chi ph¸i còng kh¸c

nhau.

TÝn ®å ®a sè lµ n«ng d©n, nh©n d©n lao ®éng nghÌo khæ ë kh¾p c¸c

tØnh miÒn Nam, mét sè tØnh ë Trung Kú vµ Campuchia. Hä mong muèn

®oµn kÕt, ®éc lËp, tù do, h¹nh phóc. Hä g¾n víi ®¹o v× sù t−¬ng trî, th−¬ng

yªu ®ïm bäc lÉn nhau trong s¶n xuÊt vµ trong sinh ho¹t x· héi.

Do tÝnh chÊt chÝnh trÞ c¬ héi ®ã, trong mçi thêi kú lÞch sö, tÝnh chÊt hai

mÆt cña t«n gi¸o Cao §µi cã mèi quan hÖ lËp lê tõng lóc kh¸c nhau, cã khi

tÝnh chÊt chÝnh trÞ Èn kÝn, tÝnh chÊt t«n gi¸o næi râ, cã khi chÝnh trÞ lµ thèng

so¸i, t«n gi¸o chØ lµ c¸i cí, lµ chç dung th©n cho nh÷ng ng−êi cã tham väng

chÝnh trÞ. Còng cã khi chÝnh trÞ vµ t«n gi¸o hßa quyÖn vµo nhau b»ng nh÷ng

lËp luËn lõa mÞ “®¹o kh«ng ®êi kh«ng søc, ®êi kh«ng ®¹o kh«ng quyÒn”.

§êi, tøc lµ ®¹o ph¶i dùa vµo chÝnh trÞ, dùa vµo lùc l−îng quÇn chóng. ChÝnh

trÞ b¶o ®¶m cho t«n gi¸o tån t¹i, ph¸t triÓn. T«n gi¸o b¶o ®¶m cho chÝnh trÞ

mét c¬ së lùc l−îng ®−îc “thuÇn ho¸” ®Ó mÆc c¶ vµ tranh giµnh ¶nh h−ëng