Đấu tranh bảo vệ môi trường của các tổ chức phi chính phủ ở Indonesia dưới thời Trật tự mới

—a·u tranh ba˚o ve‰ mo‚i trˆÙ¯ng

cu˚a ca˘c to chˆ˘c phi chÌnh phu˚ Ù˚ InÒo‚ne‚xia

dˆÙ˘i thÙ¯i ky¯ tra‰t tˆÔ mÙ˘i

HO¿ TH“ THAÿNH*

1. Va¯i ne˘t ve‡ vie‰c khai tha˘c ta¯i

nguye‚n thie‚n nhie‚n va¯ va·n Òe‡ mo‚i

trˆÙ¯ng thÙ¯i ky¯ Tra‰t tˆÔ mÙ˘i

Sau khi tˆÙ˘ng Suharto le‚n naÈm quye‡n

toÂng tho·ng va¯ chÌnh thˆ˘c thie·t la‰p che· Òo‰

Tra‰t tˆÔ mÙ˘i (naÍm 1966), InÒo‚ne‚xia chuyeÂn

hˆÙ˘ng sang pha˘t trieÂn ne‡n kinh te· thÚ

trˆÙ¯ng, trong Òo˘ chu˘ troÔng tÙ˘i vie‰c thu hu˘t

vo·n Òa‡u tˆ nˆÙ˘c ngoa¯i. Mo‰t trong nhˆıng

ca˘ch thˆ˘c Òe nhanh cho˘ng thu hu˘t vo·n Òa‡u

tˆ la¯ ca·p phe˘p cho nhˆıng dˆÔ a˘n khai tha˘c

ta¯i nguye‚n thie‚n nhie‚n nhˆ khai tha˘c

khoa˘ng sa˚n, go„Ö Ca˘c dˆÔ a˘n khai tha˘c

thˆÙ¯ng ÒˆÙÔc tie·n ha¯nh tre‚n cÙ sÙ˚ lie‚n ke·t

giˆıa ca˘c co‚ng ty nˆÙ˘c ngoa¯i va¯ ca˘c co‚ng ty

no‰i ÒÚa, trong Òo˘ ca˘c co‚ng ty nˆÙ˘c ngoa¯i

pha˚i bo˚ pha‡n lÙ˘n vo·n Òa‡u tˆ. Co¯n ca˘c co‚ng

ty trong nˆÙ˘c thˆÙ¯ng bo˚ Ìt vo·n hÙn nhˆng

laÔi co˘ ˆu the· nhÙ¯ ca˘c mo·i quan he‰ tha‚n

quen vÙ˘i giÙ˘i ca‡m quye‡n. ChÌnh nhÙ¯ mo·i

quan he‰ na¯y ne‚n ca˘c co‚ng ty mÙ˘i ÒˆÙÔc ca·p

phe˘p Òa‡u tˆ. VÌ duÔ, trong lÛnh vˆÔc khai

tha˘c go„, naÍm 1980 co˘ 24 trong toÂng so· 34

co‚ng ty khai tha˘c va¯ kinh doanh go„ lie‚n

quan tÙ˘i ca˘c quan chˆ˘c qua‚n sˆÔ(1). —a‚y

chÌnh la¯ mo‰t bieÂu hie‰n cu˚a che· Òo‰ ba˚o

trÙÔ(2) vo·n la¯ mo‰t ÒaÎc trˆng cu˚a che· Òo‰ Tra‰t

tˆÔ mÙ˘i. Do ca˘c gia·y phe˘p khai tha˘c thˆÙ¯ng

dˆÔa tre‚n ca˘c mo·i quan he‰ hÙn la¯ sˆÔ caÔnh

tranh minh baÔch, ne‚n ca˘c co‚ng ty ÒˆÙÔc

quye‡n khai tha˘c Ìt pha˚i chÚu tra˘ch nhie‰m

ve‡ sˆÔ ta¯n pha˘ mo‚i trˆÙ¯ng do hoÔ ga‚y ra.

Be‚n caÔnh Òo˘, chˆÙng trÏnh di da‚n cuıng

go˘p pha‡n la¯m suy thoa˘i mo‚i trˆÙ¯ng sinh

tha˘i. Vie‰c di da‚n die„n ra trong nhie‡u tha‰p

nie‚n nhaËm di chuyeÂn bÙ˘t cˆ da‚n tˆ¯ Òa˚o

Java cha‰t heÔp sang ca˘c Òa˚o kha˘c co¯n thˆa

ngˆÙ¯i sinh so·ng nhˆ Sumatra, Sulawesi,

Kalimantan, Papua khie·n nhie‡u ca˘nh rˆ¯ng

bÚ ta¯n pha˘ Òe la·y go„ va¯ Òe co˘ Òa·t Òai canh

ta˘c no‚ng nghie‰p hoaÎc xa‚y dˆÔng ca˘c Òo‡n

Òie‡n tro‡ng ca‚y co‚ng nghie‰p.

Vie‰c khai tha˘c ta¯i nguye‚n thie‚n nhie‚n

go˘p pha‡n giu˘p InÒo‚ne‚xia taÍng trˆÙ˚ng kinh

te·, nhˆng Òo‡ng thÙ¯i mo‚i trˆÙ¯ng tˆÔ nhie‚n

cuıng bÚ ta¯n pha˘ naÎng ne‡. Khi ca˘c ca˘nh

rˆ¯ng bÚ ta¯n pha˘, ca˘c Òo‰ng thˆÔc va‰t quy˘

hie·m Ù˚ Òa‚y cuıng ma·t mo‚i trˆÙ¯ng sinh so·ng.

Theo so· lie‰u tho·ng ke‚, InÒo‚ne‚xia ma·t

khoa˚ng 1,5 trie‰u hecta rˆ¯ng mo„i naÍm trong

* Ths. Ho‡ ThÚ Tha¯nh, GV khoa —o‚ng PhˆÙng hoÔcŸ, TrˆÙ¯ng —aÔi hoÔc KHXH va¯ NV