đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư ở việt nam

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

MỤC LỤC

L I M U Ờ Ở ĐẦ 1

1. HI U BI T V U TH U QU C T : Ể Ế Ề ĐẤ Ầ Ố Ế .......................................................2

1.1. Khái ni m: ệ ...............................................................................................2

1.2. Nh ng ng i có liên quan ữ ườ ........................................................................2

1.3. Khái ni m gói th u, gói th u quy mô nh : ệ ầ ầ ỏ ..............................................3

Gói th u là m t ph n c a d án, trong m t s tr ng h p đ c bi t gói th u là toàn b ầ ộ ầ ủ ự ộ ố ườ ợ ặ ệ ầ ộ

d án, gói th u có th g m nh ng n i dung mua s m gi ng nhau thu c nhi u d án ự ầ ể ồ ữ ộ ắ ố ộ ề ự

ho c là kh i l ng mua s m m t l n đ i v i mua s m th ng xuyên (kho n 20, ặ ố ượ ắ ộ ầ ố ớ ắ ườ ả

đi u 4, lu t đ u th u 2005) ề ậ ấ ầ .............................................................................3

Gói th u EPC là gói th u bao g m toàn b công vi c thi t k , cung c p thi t b , ầ ầ ồ ộ ệ ế ế ấ ế ị

v t t và xây l p. (kho n 21, đi u 4, Lu t u Th u 2005) ậ ư ắ ả ề ậ Đấ ầ ............................3

Gói th u quy mô nh : theo quy ch c a c quan nhà n c Vi t Nam là gói th u có ầ ỏ ế ủ ơ ướ ệ ầ

giá tr d i 3 t đ ng đ i v i mua s m hàng hoá ho c xây l p (không k chi phí thi t ị ướ ỉ ồ ố ớ ắ ặ ắ ể ế

k ). ế 3

So sánh đ u th u và đ u giá: ấ ầ ấ ...............................................................................3

1.4. Vai trò đ u th u qu c t . ấ ầ ố ế .........................................................................5

C n c vào đ i t ng đ u th u: ă ứ ố ượ ấ ầ ......................................................................8

C n c vào hình th c l a chon nhà th u: ă ứ ứ ự ầ ........................................................9

u th u m r ng (open bidding hay international competitive) Đấ ầ ở ộ ................9

Ch đ nh th u (Single bidding) ỉ ị ầ .....................................................................11

Chào hàng c nh tranh ạ .....................................................................................13

Mua s m tr c ti p ắ ự ế .......................................................................................13

T thi n hi n (T th u) ự ệ ệ ự ầ ..............................................................................13

Mua s m đ c bi t ắ ặ ệ ........................................................................................14

C n c vào ph ng th c áp d ng: ă ứ ươ ứ ụ .................................................................14

u th u 1 túi h s (1 phong bì) Đấ ầ ồ ơ .................................................................14

u th u 2 túi h s (2 phong bì) Đấ ầ ồ ơ .................................................................14

u th u 2 giai đo n Đấ ầ ạ ...................................................................................14

1.6. Các lo i h p đ ng cho t ng gói th u: ạ ợ ồ ừ ầ ......................................................15

1.7. Nguyên t c đ u th u qu c t : ắ ấ ầ ố ế ................................................................16

2. I U KI N U TH U QU C T T I VI T NAM: Đ Ề Ệ ĐẤ Ầ Ố Ế Ạ Ệ ...............................19

2.1. i u ki n u đãi trong đ u th u qu c t : Đ ề ệ ư ấ ầ ố ế ...............................................20

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

2.2. i u ki n tham gia gói th u (c n c theo i u 7,8,9,10 Lu t u th u Đ ề ệ ầ ă ứ Đ ề ậ Đấ ầ

2005).............................................................................................................21

3.TRÌNH T C A HO T NG U TH U QUÓC T Ự Ủ Ạ ĐỘ ĐẤ Ầ Ế..............................23

3.2. T ch c xét duy t th u: 3 b c ổ ứ ệ ầ ướ ............................................................25

3.3. Giai đo n đàm phán và ký k t h p đ ng: ạ ế ợ ồ .....................................................28

4. TÌNH HU NG U TH U QU C T T I VI T NAM Ố ĐẤ Ầ Ố Ế Ạ Ệ ...........................29

4.1. Qui trình t ch c đ u th u c a công ty MJC ổ ứ ấ ầ ủ ........................................30

4.2. Thành công qua vi c đ u th u c a MJC ệ ấ ầ ủ .................................................46

5.TH C TR NG CÔNG TÁC U TH U VI T NAM Ự Ạ ĐẤ Ầ Ệ ...................................47

5.1. Các thành t u đ t đ c ự ạ ượ ..............................................................................47

5.2. Nh ng t n t i trong công tác đ u th u ữ ồ ạ ấ ầ ....................................................54

5.3. Khó kh n c a nhà th u Vi t Nam ă ủ ầ ệ ...........................................................65

6.BÀI H C KINH NGHI M C A CÁC N C VÀ CÁC T CH C QU C T Ọ Ệ Ủ ƯỚ Ổ Ứ Ố Ế...68

6.1. Kinh nghi m đ u th u c a Nga ệ ấ ầ ủ .............................................................68

6.2. Kinh nghi m đ u th u c a Hàn Qu c ệ ấ ầ ủ ố .....................................................68

6.3. Kinh nghi m đ u th u c a Campuchia ệ ấ ầ ủ .................................................69

6.4. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân Hàng Th Gi i (WB) ệ ấ ầ ủ ế ớ ...........................69

6.5. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân Hàng Phát Tri n Châu Á (ADB) ệ ấ ầ ủ ể ...............72

6.6. Kinh nghi m đ u th u c a Ngân Hàng Qu c T Nh t B n (JBC) ệ ấ ầ ủ ố ế ậ ả ..........73

6.7. So sánh quá trình đ u th u theo qui ch đ u th u qu c gia và theo h ng d n ấ ầ ế ấ ầ ố ướ ẫ

c a Ngân Hàng Phát Tri n Châu Á (ADB) ủ ề ...........................................................74

6.8. Bài h c kinh nghi m rút ra cho công tác đ u th u t i Vi t Nam ọ ệ ấ ầ ạ ệ ...............75

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

LỜI MỞ ĐẦU

Hiện nay Việt Nam là một nước đang phát triển. Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện

đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế là mơ ước của toàn dân. Trong bối cảnh đó thì đấu

thầu cạnh tranh là một phương pháp quan trọng trong việc tiếp thu nguồn lực bên ngoài

phục vụ cho phát triển kinh tế đất nước. Đây là một lĩnh vực mới mẻ đối với Việt Nam và

còn có nhiều điểm cần học hỏi và hoàn thiện để công tác đấu thầu quốc tế thực sự phát

huy hết vai trò của mình trong việc lựa chọn nguồn lực bên ngoài phù hợp nhất cho sự

phát triển của đất nước.

Từ khi thực hiện quá trình chuyển đổi nền kinh tế theo chủ trương đổi mới do Đại

hội Đảng lần VI đề ra, Đảng và Nhà nước ta đã không ngừng đổi mới toàn diện cơ chế

quản lý để làm cho cơ chế đó thích ứng điều kiện của nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị

trường. Cùng với sự chuyển đổi đó nhiều hình thức kinh doanh mới xuất hiện, trong đó

hình thức đấu thầu quốc tế đã được áp dụng để dần dần thay thế cho phương thức chỉ định

thầu không còn phù hợp với cơ chế thị trường cũng như thông lệ quốc tế.

Xuất phát từ vai trò quan trọng công tác đấu thầu ở ở Việt Nam hiện nay nên sau

một thời gian nghiên cứu vấn đề đấu thầu tại Việt Nam nhóm em đã quyết định chọn đề

tài: “Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư ở Việt Nam” là đề tài nghiên cứu của mình.

Nhóm xin chân thành cảm ơn Cô PGS TS Võ Thanh Thu đã tận tình hướng dẫn

nhóm thực hiện bài nghiên cứu này và mong nhận được góp ý của Cô về những điểm chưa

hoàn chỉnh để bài làm được tốt hơn

Xin chân thành cảm ơn Cô!

Trang 1

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

1. HIỂU BIẾT VỀ ĐẤU THẦU QUỐC TẾ:

1.1. Khái niệm:

Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu.

Trong điều 4, khoản 2 Luật đấu thầu Việt Nam ban hành ngày 29/11/2005 có giải thích:

“Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của bên mời thầu để thực

hiện các gói thầu thuộc các dự án quy định tại điều 1 của Luật này trên cơ sở bảo đảm tính

cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế”

Đấu thầu quốc tế là cuộc đấu thầu có các nhà thầu trong và ngoài nước tham gia.

1.2. Những người có liên quan

a. Bên mời thầu: là chủ đầu tư hoặc tổ chức chuyên môn có đủ năng lực và kinh

nghiệm được chủ đầu tư sử dụng để tổ chức đấu thầu theo các quy định của pháp luật về

đấu thầu (Luật đấu thầu - điều 4, khoản 10)

b. Bên nhà thầu: là tổ chức, cá nhân trong nước hoặc nước ngoài có năng lực pháp

luật dân sự, đối với cá nhân còn phải có năng lực hành vi dân sự để kí kết và thực hiện

hợp đồng. Năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự của nhà thầu trong nước xét theo

pháp luật Việt Nam, đối với nhà thầu nước ngoài được xét theo pháp luật của nước nơi

nhà thầu mang quốc tịch. Nhà thầu phải đảm bảo sự độc lập về tài chính của mình.

Nhà thầu có thể là nhà xây dựng trong đấu thầu xây lắp, là nhà cung cấp trong đấu thầu

mua sắm hàng hoá, là nhà tư vấn (có thể chỉ là một cá nhân) trong đấu thầu tuyển chọn tư

vấn, là nhà đầu tư trong đấu thầu lựa chọn đối tác đầu tư.

Nhà đấu thầu có thể tham gia dự thầu độc lập (gọi là nhà thầu độc lập) hoặc liên danh

với các nhà thầu khác (gọi là nhà thầu liên doanh). Trường hợp liên danh phải có văn bản

thảo thuận giữa các thành viên tham gia liên danh về trách nhiệm chung và riêng đối với

công việc thuộc gói thầu và phải có người đứng đầu liên danh.

Nhà thầu có thể phân loại: nhà thầu chính và nhà thầu phụ

+ Nhà thầu chính: là nhà thầu chịu trách nhiệm về việc tham gia đấu thầu, đứng tên dự

thầu, kí kết và thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn (sau đây gọi là nhà thầu tham gia

Trang 2

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

đấu thầu). Nhà thầu tham gia đấu thầu một cách độc lập gọi là nhà thầu độc lập. Nhà thầu

cùng với một hoặc nhiều nhà thầu khác tham gia đấu thầu trong một đơn vị dự thầu thì gọi

là nhà thầu liên danh (Khoản 12, điều 4, luật đấu thầu 2005)

+ Nhà thầu phụ: là nhà thầu thực hiện một phần công việc của gói thầu trên cơ sở thảo

thuận hoặc hợp đồng được kí với nhà thầu chính. Nhà thầu phụ không phải là nhà thầu

chịu trách nhiệm về việc tham gia đấu thầu.

c. Các đối tượng tham gia gián tiếp

Ngoài Bên mua và Bên bán là các đối tượng tham gia trực tiếp hoạt động đấu thầu

còn có một bộ phận thứ ba gián tiếp tham gia vào hoạt động đấu thầu, bao gồm:

− Cơ quan thanh tra, kiểm tra, giám sát;

− Tổ chức, công ty kiểm toán độc lập;

− Công luận, các cơ quan báo chí;

− Sự tham gia của cộng đồng với vai trò giám sát.

1.3. Khái niệm gói thầu, gói thầu quy mô nhỏ:

Gói thầu là một phần của dự án, trong một số trường hợp đặc biệt gói thầu là toàn bộ dự

án, gói thầu có thể gồm những nội dung mua sắm giống nhau thuộc nhiều dự án hoặc là

khối lượng mua sắm một lần đối với mua sắm thường xuyên (khoản 20, điều 4, luật đấu

thầu 2005)

Gói thầu EPC là gói thầu bao gồm toàn bộ công việc thiết kế , cung cấp thiết bị, vật tư và

xây lắp. (khoản 21, điều 4, Luật Đấu Thầu 2005)

Gói thầu quy mô nhỏ: theo quy chế của cơ quan nhà nước Việt Nam là gói thầu có giá trị

dưới 3 tỉ đồng đối với mua sắm hàng hoá hoặc xây lắp (không kể chi phí thiết kế).

So sánh đấu thầu và đấu giá:

a. Giống nhau:

- Là phạm trù tồn tại trong nền kinh tế thị trường

- Tổ chức để người mua bán cạnh tranh công khai

b. Khác nhau:

Trang 3

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

Nội dung Đấu thầu Đấu giá

Bên tổ chức Người mua Người bán

Hoạt động mua hay bán Mua Bán

Đối tượng tham gia Các nhà thầu (người bán) Những người mua

Đối tượng mua bán

Đối tượng chào bán của nhà thầu là

chỉ có trên hồ sơ và BMT chỉ có

được sản phẩm định mua sau khi nhà

thầu thực hiện xong hợp đồng đã ký

Đối tượng bán là rõ ràng,

người mua có thể kiểm tra,

đánh giá trước khi đưa ra

giá mua

Nội dung cạnh tranh

+ Kỹ thuật, chất lượng, dịch vụ, uy

tín, thanh toán…. tốt nhất

+ Giá cả thấp nhất hoặc phù hợp

nhất

Giá cả

Có sự khống chế về giá (trừ trường

hợp đặc biệt), được gọi là giá gói thầu

hay dự toán. BMT (bên mua) mua

hàng hoá, dịch vụ của người bán (nhà

thầu) đảm bảo yêu cầu nhưng trong

giới hạn về nguồn lực tài chính của

họ, nhà thầu đưa ra giá cao hơn khả

năng tài chính của chủ thể, thì dù có

tốt đến mấy nếu BMT không thể thu

xếp được thì cũng không thể trúng

thầu vì vượt khả năng thanh toán của

BMT. Nhà thầu nào đáp ứng các yêu

cầu của BMT, mà có giá bán càng

thấp (tính trên một mặt bằng chi phí)

thì sẽ càng có cơ hội chiến thắng.

khống chế giá thấp nhất khi

các bên tham gia đặt giá,

được gọi là giá sàn. Sở dĩ

như vậy là vì giá mà các bên

tham gia đưa ra phải đủ bù

đắp những chi phí giới hạn

của chủ thể. Ai đưa ra giá

cao hơn sẽ là người chiến

thắng trong phiên đấu giá

Trang 4

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

Đặt cọc tham dự mua và

bán

Trong đấu thầu, để mua được dịch

vụ, hàng hoá, công trình của người

bán (nhà thầu) thường phải qua hai

giai đoạn là đấu thầu để chọn được

nhà thầu phù hợp nhất và giai đoạn

thương thảo, hoàn thiện hợp đồng và

ký hợp đồng. Chính vì lẽ đó, khi đấu

thầu để xác định trách nhiệm của

nhà thầu đối với gói thầu người ta

quy định hai lần đặt cọc: đặt cọc khi

tham dự thầu (bảo đảm dự thầu) và

đặt cọc thực hiện hợp đồng (bảo đảm

thực hiện hợp đồng).

Đối với đấu giá, người tham

dự chỉ cần đặt cọc một lần

để xác định trách nhiệm khi

tham dự đấu giá.

Mục tiêu

+ Mua được hàng hóa thỏa mãn các

yêu cầu của mình với chi phí thấp

nhất

+ Mua được hàng hóa với

giá phù hợp với khả năng

+ Người mua:

+ Giành được quyền cung cấp hàng

hóa, dịch vụ đó với giá cả bù đắp

được chi phí đầu vào và đảm bảo

mức lợi nhuận cao nhất

+ Bán được hàng với giá

cao nhất

1.4. Vai trò đấu thầu quốc tế.

Đấu thầu là một hoạt động của nền kinh tế thị trường, nó tuân theo các quy luật khách

quan của thị trường như quy luật cung cầu, quy luật giá cả giá trị. Công tác đấu thầu đóng

góp những thành tựu to lớn cho sự phát triển kinh tế, thể hiện vai trò quan trọng trong các

hoạt động của kinh tế thị trường, cụ thể vai trò của đấu thầu thể hiện cơ bản qua các mặt

sau:

Trang 5

Đấu thầu quốc tế trong hoạt động đầu tư quốc tế tại Việt Nam

 Là một công cụ quan trọng của kinh tế thị trường, giúp người mua (BMT) và

người bán (nhà thầu) gặp nhau thông qua cạnh tranh;

 Phát triển các ngành sản xuất theo hướng chuyên môn hoá sâu và hợp tác hoá

rộng đồng thời phát triển thị trường đấu thầu. Thông qua đấu thầu đã phát triển được thị

trường người bán, nhiều doanh nghiệp nhà thầu lớn mạnh, nhiều doanh nghiệp được thành

lập mới hoặc đặt chân vào thị trường đấu thầu, kích thích thị trường trong nước phát triển

chống được sự độc quyền tự nhiên. Các CĐT, BMT cũng được tăng cường về năng lực,

họ có thêm kiến thức, thông tin và trở thành những người mua ngày một thông thái hơn.

Bên cạnh đó, hoạt động đấu thầu góp phần tạo động lực cho sự phát triển nhờ tăng cường

sự công khai, minh bach, công bằng, hiệu quả và thúc đẩy cạnh tranh các hoạt động mua

sắm bằng nguồn vốn của Nhà nước cho các công trình công cộng;

 Là một công cụ quan trọng giúp các chính phủ quản lý chi tiêu, sử dụng các

nguồn vốn của Nhà nước sao cho có hiệu quả và chống thất thoát, lãng phí. Đó là những

khoản tiền được chi dùng cho đầu tư phát triển mà có sự tham gia của các tổ chức nhà

nước, DNNN ở một mức độ nào đó, cũng như cho mục tiêu duy trì các hoạt động của bộ

máy Nhà nước;

 Cùng với pháp luật về thực hành tiết kiệm chống lãng phí, pháp luật về tham

phòng- chống tham nhũng tạo thành công cụ hữu hiệu để chống lại các hành vi gian lận,

tham nhũng và lãng phí trong việc chi tiêu các nguồn tiền của Nhà nước, góp phần làm

lành mạnh hóa các quan hệ xã hội nhờ thực hiện các hoạt động mua sắm công theo đúng

luật pháp của Nhà nước;

 Thúc đẩy chuyển giao công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm giữa các quốc

gia, các tổ chức phát triển với các quốc gia đang phát triển. Hoạt động đấu thầu không chỉ

diễn ra trong phạm vi hẹp mà được diễn ra trên toàn thế giới. Các nhà thầu danh tiếng trên

thế giới- họ là những người sẵn sàng và có khả năng tham gia vào tất cả các hoạt động của

các quốc gia, thông qua đó họ sẵn sàng chuyển giao công nghệ, chia sẻ kiến thức, kinh

nghiệm;

Trang 6