đấu thầu mua sắm hàng hoá ở Việt nam

PhÇn I

mét sè vÊn ®Ò vÒ ®Êu thÇu mua s¾m

hµng ho¸ ë ViÖt nam

I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸.

1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ ®Êu thÇu

Cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa ®Êu thÇu kh¸c nhau, nhng theo Quy chÕ §Êu thÇu

®îc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 88/ N§- CP ngµy 01-9-1999 cña ChÝnh

phñ th× ®Êu thÇu ®îc ®Þnh nghÜa nh sau:

“§Êu thÇu” lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña bªn

mêi thÇu.

§Êu thÇu lµ mét ph¹m trï g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸, kh«ng cã s¶n

xuÊt, kh«ng cã trao ®æi hµng ho¸ th× kh«ng cã ®Êu thÇu. §Êu thÇu thùc chÊt lµ

mét h×nh thøc ®Ó ngêi mua chän mua mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã tho¶ m·n c¸c

tiªu chuÈn vÒ kü thuËt ®îc ®Æt ra vµ víi møc gi¸ cã thÓ chÊp nhËn ®îc, trong

®iÒu kiÖn cã mét ngêi mua nhng l¹i cã rÊt nhiÒu ngêi b¸n.

Liªn quan ®Õn kh¸i niÖm ®Êu thÇu cã mét sè kh¸i niÖm sau ®©y cÇn ph¶i ®-

îc t×m hiÓu:

“XÐt thÇu” lµ qu¸ tr×nh bªn mêi thÇu xem xÐt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ xÕp h¹ng

c¸c hå s¬ dù thÇu tróng thÇu

“Dù ¸n” lµ tËp hîp nh÷ng ®Ò xuÊt ®Ó thùc hiÖn mét phÇn hay toµn bé mét

c«ng viÖc , mét môc tiªu ho¨c yªu cÇu nµo ®ã. Dù ¸n bao gåm dù ¸n kh«ng cã

tÝnh chÊt ®Çu t.

“Bªn mêi thÇu” lµ chñ dù ¸n, chñ ®Çu t hoÆc ph¸p nh©n ®¹i diÖn hîp ph¸p

cña chñ dù ¸n, chñ ®Çu t ®îc giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc ®Êu thÇu.

“Nhµ thÇu” lµ tæ chøc kinh tÕ cã ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n tham gia ®Êu thÇu.

Trong trêng hîp ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn, nhµ thÇu cã thÓ lµ c¸ nh©n. Nhµ

thÇu lµ nhµ x©y dùng trong ®Êu thÇu x©y l¾p; lµ nhµ cung cÊp ®Êu thÇu trong

mua s¾m hµng ho¸; lµ nhµ ®Çu t trong ®Êu thÇu lùa chän ®èi t¸c ®Çu t. Nhµ thÇu

1

trong níc lµ nhµ thÇu cã t c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam vµ ho¹t ®éng hîp ph¸p t¹i

ViÖt Nam.

“Gãi thÇu” lµ toµn bé dù ¸n hoÆc mét phÇn c«ng viÖc cña dù ¸n ®îc ph©n

chia theo tÝnh chÊt kü thuËt hoÆc tr×nh tù dù ¸n, cã quy m« hîp lý vµ b¶o tÝnh

®ång bé cña dù ¸n. Trong trêng hîp mua s¾m, gãi thÇu cã thÓ lµ mét hoÆc mét

lo¹i ®å dïng, trang thiÕt bÞ hoÆc ph¬ng tiÖn. Gãi thÇu ®îc thùc hiÖn theo mét

hoÆc nhiÒu hîp ®ång (khi gãi thÇu ®îc nhiÒu phÇn).

“Gãi thÇu quy m« nhá” lµ gãi thÇu cã gi¸ trÞ díi 2 tû ®ång ®èi víi mua s¾m

hµng ho¸ hoÆc x©y l¾p.

“T vÊn” lµ ho¹t ®éng ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm

chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu trong viÖc xem xÐt, quyÕt ®Þnh, kiÓm tra qu¸

tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n.

“X©y l¾p” lµ nh÷ng c«ng viÖc thuéc qu¸ tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh.

“Hµng ho¸” lµ m¸y mãc, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, thiÕt bÞ (toµn bé, ®ång bé

hoÆc thiÕt bÞ lÎ), b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghÖ,

nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, vËt liÖu, hµng tiªu dïng (thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm).

“Hå s¬ mêi thÇu” lµ toµn bé tµi liÖu do bªn mêi thÇu lËp, bao gåm c¸c yªu

cÇu cho mét gãi thÇu ®îc lµm c¨n cø ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu vµ bªn

mêi thÇu ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu.

“Hå s¬ mêi thÇu” ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn

phª duyÖt tríc khi ph¸t hµnh.

“Hå s¬ dù thÇu” lµ c¸c tµi liÖu do nhµ thÇu lËp theo yªu cÇu cña hå s¬ mêi

thÇu

“Gi¸ gãi thÇu” lµ gi¸ ®îc x¸c ®Þnh cho tõng gãi thÇu trong kÕ ho¹ch ®Êu

thÇu cña dù ¸n trªn c¬ së tæng møc ®Çu t hoÆc tæng dù to¸n, dù to¸n ®îc duyÖt.

Trong trêng hîp ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn chuÈn bÞ dù ¸n, gi¸ gãi thÇu ph¶i ®-

îc ngêi cã thÈm quyÒn chÊp thuËn tríc khi tæ chøc ®Êu thÇu.

2. Ph©n lo¹i ®Êu thÇu

Cã nhiÒu c¸ch thøc ph©n lo¹i ®Êu thÇu kh¸c nhau nÕu c¨n cø vµo c¸c tiªu

thøc kh¸c nhau. Sau ®©y lµ sù ph©n lo¹i ®Êu thÇu theo mét sè tiªu thøc chÝnh:

2.1. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung cña gãi thÇu

* §Êu thÇu x©y l¾p:

2

§©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ®îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt t¹i ViÖt Nam, ®îc ¸p

dông trong nghµnh x©y dùng c¬ b¶n mµ néi dung cña gãi thÇu x©y dùng bao

gåm viÖc tæ chøc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ( Nhµ m¸y, khu chÕ xuÊt c¸c dù ¸n …

®Çu t thùc hiÖn theo c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng) vµ l¾p ®Æt c¸c trang thiÕt

bÞ.

Thùc tÕ t¹i ViÖt nam nh÷ng dù ¸n sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc hay sö

dông vèn vay u ®·i cña c¸c tæ chøc quèc tÕ ( WB, IMF...) thêng kÌm theo ®iÒu

kiÖn vÒ tæ chøc ®Êu thÇu

* §Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸:

Cã thÓ hiÓu ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ lµ h×nh thøc mua hµng th«ng qua

mêi thÇu nh»m lùa chän th¬ng nh©n dù thÇu ®¸p øng dîc c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶

®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt do bªn mêi thÇu ®Æt ra.

Theo luËt th¬ng m¹i, “ §Êu thÇu hµng ho¸ ( mua s¾m hµng ho¸) ; lµ viÖc

mua hµng ho¸ th«ng qua mêi thµu nh»m lùa chän th¬ng nh©n dù thÇu ®¸p øng

®îc c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - kü thuËt do bªn mêi thÇu ®Æt ra”

Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc c¹nh tranh b¸n. §èi víi bªn mêi thÇu ®©y lµ

h×nh thøc chän hµng ho¸, nhµ cung cÊp, gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c tèi u nhÊt.

Víi nhµ thÇu thùc chÊt ®©y lµ mét h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm.

* §Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn:

§©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ¸p dông khi chñ dù ¸n chuÈn bÞ ®Çu t.

Néi dung cña gãi thÇu lµ ho¹t ®éng cung øng c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc kinh

nghiÖm chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu trong viÖc xem xÐt quyÕt ®Þnh kiÓm tra

quy tr×nh chuÈn bÞ vµo thùc hiÖn dù ¸n, cô thÓ nh: lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶

thi, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ lËp ra dù to¸n, lËp hå s¬ mêi thÇu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hå

s¬ dù thÇu, gi¸m s¸t thi c«ng x©y dùng, l¾p ®Æt thiÕt bÞ . …

* §Êu thÇu tuyÓn chän ®èi t¸c ®Çu t:

Thc hiÖn ®Êu thÇu khi cã tõ hai nhµ ®Çu t trë lªn cïng muèn tham gia dù ¸n

hoÆc Thñ tíng ChÝnh phñ yªu cÇu.

2.2. C¨n cø vµo c¸ch thøc më thÇu

Cã thÓ chia ®Êu thÇu thµnh ba lo¹i:

* §Êu thÇu mét tói hå s¬:

Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu trong mét tói hå s¬. Ph¬ng

thøc nµy ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p.

3

* §Êu thÇu hai tói hå s¬:

Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép ®Ò xuÊt vÒ kü thuËt vµ ®Ò nghÞ xuÊt gi¸

trong tõng tói hå s¬ riªng vµo cïng mét thêi ®iÓm. Tói hå s¬ ®Ò xuÊt kü thuËt sÏ

®îc xem xÐt tríc ®Ó ®¸nh gi¸. Ph¬ng thøc nµy chØ ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu

tuyÓn chän t vÊn.

* §Êu thÇu hai giai ®o¹n: Ph¬ng thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng trêng hîp

sau:

- C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p cã gi¸ tõ 500 tû ®ång trë lªn;

- C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã tÝnh chÊt lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ

toµn bé, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt hoÆc gãi thÇu x©y l¾p ®Æc biÖt phøc

t¹p;

- Dù ¸n thùc hiÖn hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay.

Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy nh sau:

a, Giai ®o¹n thø nhÊt: c¸c nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu s¬ bé gåm ®Ò xuÊt vÒ

kü thuËt vµ ph¬ng ¸n tµi chÝnh (cha cã gi¸) ®Ó bªn mêi thÇu xem xÐt vµ th¶o

luËn cô thÓ víi tõng nhµ thÇu, nh»m thèng nhÊt vÒ yªu cÇu vµ tiªu chuÈn kü

thuËt ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ vµ nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc cña m×nh.

b, Giai ®o¹n thø hai: Bªn mêi thÇu mêi c¸c nhµ thÇu tham gia trong giai

®o¹n thø nhÊt nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc víi ®Ò xuÊt kü thuËt ®· ®îc bæ xung

hoµn chØnh trªn cïng mét mÆt b»ng kü thuËt vµ ®Ò xuÊt chi tiÕt vÒ tµi chÝnh víi

®Çy ®ñ néi dung vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu kiÖn hîp ®ång, gi¸ dù thÇu.

2.3 C¨n cø vµo ph¹m vi, h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu

* §Êu thÇu më réng:

Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham gia. Bªn mêi

thÇu th«ng b¸o c«ng khai vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn

th«ng tin ®¹i chóng tèi thiÓu 10 ngµy tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu. §Êu

thÇu réng r·i lµ h×nh thøc chñ yÕu ®îc ¸p dông trong ®Êu thÇu.

* §Êu thÇu h¹n chÕ:

Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi mét sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5)

cã ®ñ n¨ng lùc tham gia. Danh s¸ch c¸c nhµ thÇu tham dù ph¶i ®îc ngêi cã

thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp nhËn. H×nh thøc nµy chØ ®îc xem xÐt

¸p dông khi cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau:

4

- ChØ cã mét sè nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ßi hái cña gãi

thÇu;

- C¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ;

- Do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ.

* ChØ ®Þnh ®Êu thÇu:

Lµ h×nh thøc chän trùc tiÕp nhµ thÇu ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu ®Ó th¬ng

th¶o hîp ®ång. H×nh thøc nµy chØ ®îc ¸p dông trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt sau:

- Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai, ®Þch ho¹, ®îc phÐp chØ ®Þnh ngay

®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kÞp thêi. Sau ®ã ph¶i b¸o c¸o Thñ

tíng ChÝnh phñ vÒ néi chØ ®Þnh thÇu ®Ó xem xÐt phª duyÖt.

- Gãi thÇu ®¨c biÖt do Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt, quyÕt ®Þnh trªn c¬ së

b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t, ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan

tµi trî vèn vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan.

- Trong b¸o c¸o ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu ph¶i x¸c ®Þnh râ ba néi dung sau: Lý

do chØ ®Þnh thÇu; kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ mÆt kü thuËt, tµi chÝnh cña nhµ

thÇu ®îc ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu; gi¸ trÞ vµ khèi lîng ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn

phª duyÖt lµm c¨n cø cho chØ ®Þnh thÇu.

* Chµo hµng c¹nh tranh:

H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã gi¸ trÞ

díi 2 tû ®ång. Mçi gãi thÇu ph¶i cã Ýt nhÊt 3 chµo hµng cña ba nhµ thÇu kh¸c

nhau trªn c¬ së yªu cÇu chµo hµng cña bªn mêi thÇu. ViÖc göi chµo hµng cã thÓ

®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch göi trùc tiÕp, b»ng Fax, b»ng ®êng bu ®iÖn hoÆc b»ng

c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c

* Tù thùc hiÖn:

* Mua s¾m ®Æc biÖt.

2.4. C¨n cø vµo sù thÈm ®Þnh cña nhµ ®Çu t

* §Êu thÇu qua s¬ tuyÓn:

Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu cã thñ tôc thÈm ®Þnh tríc ®Ó lo¹i bá nh÷ng nhµ thÇu

kh«ng ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt, chØ cã nh÷ng nhµ thÇu cã ®ñ kh¶ n¨ng theo yªu

cÇu cña chñ ®Çu t míi ®îc phÐp tham dù ®Êu thÇu vµ göi bé hå s¬ dù thÇu. H×nh

thøc nµy cho phÐp tiÕt kiÖm chi phÝ t¨ng hiÖu qu¶ vµ tÝnh chÝnh x¸c trong c«ng

t¸c xÐt thÇu, thêng g¾n liÒn víi ®Êu thÇu më réng.

* §Êu thÇu th«ng qua s¬ tuyÓn:

5

§©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ngîc l¹i víi h×nh thøc trªn, chñ ®Çu t kh«ng thùc

hiÖn thñ tôc thÈm ®Þnh tríc mµ chØ tham kh¶o ý kiÕn cña ngêi t vÊn hay kh¸ch

hµng tríc ®©y vµ tù lËp ra danh s¸ch c¸c nhµ thÇu tham dù.

3. Mét sè tÝnh chÊt vµ nguyªn t¾c ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸

3.1.TÝnh chÊt cña ®Êu thÇu

* TÝnh b×nh ®¼ng:

TÝnh b×nh ®¼ng ®îc thÓ hiÖn ë chç mäi nhµ thÇu ®Òu ®îc ®èi xö mét c¸ch

c«ng b»ng ®Ó t¹o ®îc mét m«i trêng c¹nh tranh hoµn h¶o nhÊt. Mäi nhµ thÇu

®Òu ®îc Bªn mêi thÇu cung cÊp nh÷ng th«ng tin liªn quan mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt

vµ gièng nhau, hä ®Òu chÞu mét c¬ chÕ thÈm ®Þnh vµ mét thang ®iÓm thèng nhÊt

gièng nhau, mäi h×nh thøc mãc ngoÆc, thiªn vÞ ®Òu vi ph¹m nguyªn t¾c ®Êu

thÇu.

ChØ khi nµo ®Êu thÇu tho¶ m·n tÝnh b×nh ®¼ng th× nhµ thÇu míi cã mét m«i

trêng c¹nh tranh thùc sù vµ míi ®em l¹i lîi Ých thùc sù cho chñ ®Çu t còng nh

c¸c nhµ thÇu.

* TÝnh nhÊt qu¸n:

Trong ®Êu thÇu mäi quyÕt ®Þnh ®a ra ®Òu kh«ng thÓ söa ®æi ®îc sau khi ®·

hÕt h¹n nép hå s¬ dù thÇu, c¸c ®Ò xuÊt cña nhµ thÇu sÏ ®îc niªm phong vµ gi÷

kÝn cho ®Õn ngµy më thÇu. Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸, Bªn mêi thÇu cã thÓ yªu

cÇu nhµ thÇu lµm râ mét sè néi dung trong hå s¬ dù thÇu nhng kh«ng ®îc lµm

thay ®æi néi dung c¬ b¶n cña hå s¬ dù thÇu, ®Æc biÖt lµ gi¸ dù thÇu. Nh÷ng gi¶i

®¸p cña nhµ thÇu dÉn ®Õn sù thay ®æi gi¸ dù thÇu ®· ®Ò xuÊt ®Òu bÞ lo¹i trõ vµ

kh«ng ®îc tiÕp tôc xem xÐt.

VÒ phÝa chñ ®Çu t hä còng ph¶i gi÷ nguyªn nh÷ng quy ®Þnh trong hå s¬ mêi

thÇu, nÕu cã thay ®æi th× ph¶i gia h¹n nép hå s¬ dù thÇu, trong qu¸ tr×nh xÐt

duyÖt c¸c hå s¬ dù thÇu Bªn mêi thÇu kh«ng ®îc thay ®æi thang ®iÓm vµ tiªu

chuÈn ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu.

* TÝnh b¶o mËt:

§Ó ®¹t ®îc sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng, tÊt c¶ c¸c ®Ò xuÊt vÒ tµi chÝnh, kü

thuËt cña nhµ thÇu ®Òu ph¶i ®îc gi÷ bÝ mËt tuyÖt ®èi, kh«ng ai trong héi ®ång

xÐt thÇu ®îc phÐp lÊy hoÆc sao chÐp hå s¬ dù thÇu sau khi ®· ®Õn tay chñ ®Çu t-

…

Bªn mêi thÇu ph¶i th¶o tríc thang ®iÓm ®Ó ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu vµ ®iÒu

nµy còng ph¶i ®îc gi÷ bÝ mËt tuyÖt ®èi trong suèt thêi gian ®Êu thÇu.

6

* TÝnh cã thÓ tiÕp cËn:

TÝnh cã thÓ tiÕp cËn ®îc thÓ hiÖn lµ thiªn chÝ cña Bªn mêi thÇu lu«n t¹o

®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ thÇu tiÕp cËn ®îc tíi hîp ®ång. Cô thÓ, Bªn mêi thÇu lu«n

s½n sµng gi¶i ®¸p th¾c m¾c cña nhµ thÇu mét c¸ch nhanh chãng, ®Çy ®ñ b»ng

v¨n b¶n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ thÇu ®i th¨m c«ng trêng hoÆc gia h¹n hîp

®ång trong thêi h¹n cho phÐp ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ kü ®¬n dù thÇu.

* TÝnh h×nh thøc:

§Êu thÇu lµ mét quy tr×nh ph¶i lµm theo ®óng mäi thñ tôc vµ th«ng lÖ cã

tÝnh quy luËt cao mµ Bªn mêi thÇu vµ nhµ thÇu ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o

kh«ng cã mét sai ph¹m nµo vÒ hµnh chÝnh, kü thuËt, hµnh chÝnh ¶nh hëng ®Õn

kÕt qu¶ ®Êu thÇu.

* TÝnh kh¸ch quan:

§Ó lùa chän nhµ thÇu tèi u, ngoµi gi¸ c¶, Bªn mêi thÇu cßn ph¶i xem xÐt

c¸c yÕu tè kh¸c nh tÝnh n¨ng kü thuËt, ph¬ng thøc thanh to¸n, ®iÒu kiÖn b¶o

hµnh .C¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ kh¸ch quan ph¶i ® … îc v¹ch ra trong tµi liÖu ®Êu

thÇu, nã cÇn ®îc ¸p dông mét c¸ch kh¸ch quan vµ thêng kÌm theo mét thang

®iÓm ®îc lîng ho¸.

3.2. Mét sè nguyªn t¾c cña ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸

§Êu thÇu nãi chung vµ ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸: Theo HiÖp héi quèc tÕ

c¸c kü s t vÊn ( FIDIC ) tu©n theo mét sè nguyªn t¾c sau:

* Nguyªn t¾c c¹nh tranh c«ng khai víi ®iÒu kiÖn ngang nhau:

Mçi cuéc ®Êu thÇu ®Òu ph¶i thùc hiÖn víi sù tham dù cña mét sè nhµ thÇu

cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thi hµnh mét cuéc c¹nh tranh m¹nh mÏ. §iÒu kiÖn ®Æt ra víi

c¸c ®¬n vÞ øng thÇu vµ th«ng tin cung cÊp cho hä ph¶i ngang b»ng nhau nhÊt

thiÕt kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi xö.

* Nguyªn t¾c d÷ liÖu ®Çy ®ñ:

C¸c nhµ thÇu ph¶i nhËn ®Çy ®ñ tµi liÖu ®Êu thÇu víi c¸c th«ng tin chi tiÕt, vµ

cã hÖ thèng vÒ quy m«, khèi lîng, quy c¸ch, yªu cÇu chÊt lîng c«ng tr×nh hay

hµng ho¸ dÞch vô cÇn cung øng, vÒ tiÕn ®é vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn (cã nghÜa lµ

bªn mêi thÇu ph¶i nghiªn cøu, tÝnh to¸n c©n nh¾c thÊu ®¸o ®Ó tiªn liÖu rÊt kü vµ

ch¾c ch¾n vÒ mäi yÕu tè cã liªn quan, ph¶i cè tr¸nh chuÈn bÞ s¬ sµi t¾c tr¸ch).

* Nguyªn t¾c ®¸nh c«ng b»ng:

7

C¸c hå s¬ dù thÇu ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh«ng thiªn vÞ theo cïng mét

chuÈn mùc vµ ®îc ®¸nh gi¸ bëi Héi ®ång xÐt thÇu cã ®ñ t c¸ch vµ n¨ng lùc. Lý

do ®Ó ®îc chän hay bÞ lo¹i ph¶i ®îc gi¶i thÝch ®Çy ®ñ ®Ó tr¸nh sù ngê vùc.

* Nguyªn t¾c ba chñ thÓ:

Thùc hiÖn dù ¸n theo thÓ thøc ®Êu thÇu quèc tÕ, lu«n cã sù hiÖn diÖn ®ång

thêi cña ba chñ thÓ: bªn mêi thÇu, nhµ thÇu, c¸c kü s t vÊn. Trong ®ã kü s t vÊn

hiÖn diÖn nh mét nh©n tè b¶o ®¶m cho hîp ®ång lu«n lu«n thùc hiÖn ®îc

nghiªm tóc ®Õn tõng chi tiÕt, mäi sù bÊt cËp vÒ kü thuËt hoÆc vÒ tiÕn ®é ®Òu ®îc

ph¸t hiÖn kÞp thêi, nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Òu ®îc ®a ra ®óng lóc. §ång

thêi kü s t vÊn còng chÝnh lµ nh©n tè h¹n chÕ tèi ®a ®èi víi nh÷ng mu toan

th«ng ®ång hoÆc tho¶ hiÖp, ch©m tríc g©y thiÖt h¹i cho nh÷ng ngêi chñ ®Ých

thùc cña dù ¸n (nhiÒu ®iÒu kho¶n ®îc thi hµnh ®Ó buéc kü s t vÊn ph¶i lµ nh÷ng

ngêi cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc, phÈm chÊt vµ ph¶i lµm ®óng vai trß cña nh÷ng

träng tµi c«ng minh, mÉn c¸n ®îc cö ra bëi mét c«ng ty t vÊn chuyªn ngµnh,

c«ng ty nµy còng ph¶i ®îc lùa chän th«ng qua qu¸ tr×nh ®Êu thÇu theo mét quy

tr×nh chÆt chÏ ). …

* Nguyªn t¾c b¶o l·nh vµ b¶o hiÓm chÝnh ®¸ng:

ViÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c nãi trªn kÝch thÝch vµ nç lùc nghiªm tóc cña

mçi bªn vµ thóc ®Èy sù hîp t¸c gi÷a c¸c bªn nh»m vµo môc tiªu ®¸p øng tèt

nhÊt c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng, tiÕn ®é, tµi chÝnh cña dù ¸n vµ do ®ã b¶o ®¶m ®-

îc c¸c lîi Ých chÝnh ®¸ng cho c¶ bªn mêi thÇu vµ nhµ thÇu, gãp phÇn tiÕt kiÖm

c¸c nguån lùc x· héi.

4. Lîi Ých vµ sù cÇn thiÕt ¸p dông ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ t¹i ViÖt

Nam

4.1. Lîi Ých cña ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸

* §èi víi Nhµ níc:

Th«ng qua ®Êu thÇu, gióp n©n cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn tËp trung,

tr¸nh ®îc sù l·ng phÝ kh«ng ®¸ng cã tron qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n do sù mãc

ngoÆc gi÷a bªn A vµ bªn B.

Thùc hiÖn ®Êu thÇu lµ biÖn ph¸p qu¶n lý tµi chÝnh cã hiÖu qu¶ vµ t¨ng cêng

c¸c lîi Ých kinh tÕ x· héi kh¸c. Qua ®Êu thÇu t¹o c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng

cña c¸c ®¬n vÞ kü thuËt c¬ së, còng nh cña c¸c ®èi t¸c níc ngoµi, ng¨n chÆn ®îc

nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc, tr¸nh ®îc sù thiªn vÞ, ®Æc quyÒn ®Æc lîi…

8

Tríc ®©y, khi cha thùc hiÖn h×nh thøc ®Êu thÇu th× Nhµ níc ph¶i qu¶n lý tõ

trªn xuèng díi, ph¶i quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò nh; ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh nµo,

vèn bao nhiªu, ai lµ ngêi cung cÊp vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, trong thêi gian bao lÇu,

chÊt lîng ra sao nh … vËy sÏ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý còng nh kinh doanh

kh«ng cao, t¹o nhiÒu khe hë cho hiÖn tîng tiªu cùc. HiÖn nay khi thùc hiÖn c¬

chÕ qu¶n lý míi Nhµ níc chØ cßn qu¶n lý chÊt lîng cuèi cïng cña c«ng trÝnh,

qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh thÕ nµo lµ do nhµ thÇu ®¶m nhiÖm vµ ®îc cô thÓ ho¸ b»ng

c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång vµ trong hå s¬ dù thÇu.

§Êu thÇu cßn mang l¹i cho phÝa Nhµ níc nh÷ng ®Çu t míi vÒ c«ng nghÖ,

trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i phôc vô thiÕt thùc cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp

ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸.

* §èi víi chñ ®Çu t:

¸p dông ®Êu thÇu c¹nh tranh c«ng khai lµ ph¬ng thøc thÝch hîp nhÊt ®Ó lùa

chän ®îc nhµ thÇu cã n¨ng lùc ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña m×nh vÒ kü thuËt, ®¶m

b¶o chÊt lîng vµ kÕ ho¹ch ®Æt ra, ®ång thêi còng cã ®îc gi¸ thµnh vµ ®iÒu kiÖn

tÝn dông hîp lý nhÊt, tiÕt kiÖm vèn ®Çu t c¬ b¶n, thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é c«ng

tr×nh. §Êu thÇu còng cã thÓ chèng t×nh tr¹ng ®éc quyÒn vÒ gi¸ c¶ cña nhµ thÇu.

* §èi víi nhµ thÇu:

§Êu thÇu lµ h×nh thøc b¶o ®¶m c«ng b»ng vµ c¬ héi t¬ng ®èi cho tÊt c¶ c¸c

nhµ cung cÊp tiÒm n¨ng.

- Th«ng qua ®Êu thÇu kÝch thÝch c¸c nhµ thÇu n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt

¸p dông c«ng nghÖ vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ tèt h¬n.

- C¹nh tranh, ®Çu t cã träng ®iÓm c¸c nhµ thÇu sÏ cè g¾ng n©ng cao uy

tÝn, chÊt lîng cña m×nh trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi chñ ®Çu t.

- Hoµn thiÖn c¸c mÆt qu¶n lý, n©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý

trong tham dù ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång thÇu.

- Thóc ®Çy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®Ó khi gi¸ bá thÇu thÊp nhng

vÉn thu ®îc lîi nhuËn…

4.2. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ¸p dông ®Êu thÇu mua s¾m hµng hãa ë ViÖt

nam

C¸c tæ chøc, doanh nghiÖp thuéc khu vùc Nhµ níc tiÕn hµnh mua s¾m chÞu

mét tr¸ch nhiÖm ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o kh«ng l·ng phÝ vèn cña c«ng. Dï vèn ®ã lµ

vèn lu ®éng b×nh thêng cña hä hay tõ nguån vèn ph©n bæ ®Æc biÖt th× c¸c c¬

quan thùc hiÖn mua s¾m còng ph¶i sö dông vèn ®ã ®Ó mua s¾m ®îc hµng ho¸,

c«ng tr×nh hay dÞch vô ®óng nh môc tiªu ®· ®Þnh, ®óng thêi ®iÓm cÇn mua vµ

thu ®îc gi¸ trÞ cao nhÊt víi sè tiÒn ®· bá ra.

9