Đào tạo cử nhân luật ở Thái Lan và một số kinh nghiệm đối với Việt Nam

®µo t¹o

62 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2011

TS. Ph¹m Hång Quang *

ào tạo cử nhân luật ở Thái Lan bắt đầu

từ năm 1897, với sự ra đời của trường

luật đầu tiên do công lao xây dựng của Hoàng

tử Rapee (được xem là ông tổ của luật Thái

Lan hiện đại). Cho đến nay, trải qua hơn 110

năm, Thái Lan đã có khoảng 40 cơ sở đào tạo

luật, với các trường nổi tiếng như Đại học

Chulalongkorn, Đại học Thammasart, Đại

học Ramkhamheng. Các giảng viên luật của

Thái Lan phần lớn được đào tạo ở nước

ngoài, từ các nước thuộc các hệ thống luật

phát triển như Anh, Mỹ, Pháp, Đức và Nhật

Bản.

(1) Tuy vậy, vốn xuất thân từ hệ thống

luật dân sự (civil law country), hệ thống và

phương pháp giáo dục luật ở Thái Lan khác

với Mỹ và các nước thuộc hệ thống luật

chung (common law country). Đào tạo luật ở

Thái Lan theo hệ thống đào tạo cử nhân với

việc tuyển lựa từ kết quả cuộc thi đầu vào

đại học với quy mô quốc gia kết hợp với kết

quả học tập tích luỹ ở bậc phổ thông trung

học. Với những cải cách chính trị ở Thái Lan

vào đầu năm 1992, cùng với việc ban hành

bản Hiến pháp năm 1997,

(2)

đào tạo cử nhân

luật ở Thái Lan đã có một số thay đổi đáng

kể, trong đó có nhiều ảnh hưởng của Mỹ và

Nhật Bản. Trong bài viết này, tác giả tập

trung giới thiệu và phân tích những nét cơ

bản trong đào tạo cử nhân luật ở Thái Lan,

những ảnh hưởng của nước ngoài trong quá

khứ, những vấn đề nổi bật trong đào tạo cử

nhân luật hiện nay, cũng như xu hướng cải

cách trong tương lai, trên cơ sở đó đối chiếu

và rút ra những kinh nghiệm cho công tác

đào tạo cử nhân luật hiện nay ở Việt Nam.

1. Khái quát hoàn cảnh lịch sử và sự

ảnh hưởng của nước ngoài đối với việc

đào tạo cử nhân luật ở Thái Lan

Vương quốc Thái Lan được thành lập từ

giữa thế kỉ 14, với tên là nước Xiêm (Siam)

cho đến năm 1939. Cuộc cách mạng không

đổ máu ở Thái Lan năm 1932 dẫn đến sự ra

đời của nhà nước quân chủ lập hiến. Thái Lan

là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á chưa

từng bị cai trị bởi thế lực châu Âu. Chữ Thái

trong tiếng Thái nghĩa là tự do, do đó Thái Lan

(Thailand) nghĩa là vương quốc của tự do.

(3)

Mặc dù không bị cai trị bởi thế lực ngoại

bang nhưng việc đào tạo cử nhân luật ở Thái

Lan chịu nhiều ảnh hưởng từ nước ngoài,

thuộc các hệ thống pháp luật khác nhau xuất

phát từ phong trào du học và trao đổi kinh

nghiệm của các giáo sư đại học trong nước

với các trường đại học danh tiếng trên thế

giới. Cùng với cải cách chính trị năm 1932,

thành lập nhà nước quân chủ lập hiến năm

1933, Vua Rama VI đã nâng cấp địa vị pháp

lí của trường luật đầu tiên trực thuộc Bộ tư

pháp lên bậc Đại học Hoàng gia giống như

mô hình ở phương Tây. Khoa luật và khoa

học chính trị đã được thành lập tại trường

Đ

* Giảng viên Khoa hành chính-nhà nước

Trường Đại học Luật Hà Nội