Đạo phật với chiến tranh và hoà bình ở Việt Nam

Lêi më ®Çu

PhËt gi¸o lµ mét t«n gi¸o, ®ång thêi lµ mét trêng ph¸i triÕt häc thêi cè ®¹i Ên

®é. PhËt gi¸o ra ®êi vµo thÕ kû VI TCN trong lµn sãng chèng l¹i sù thèng trÞ cña

t©ng líp t¨ng l÷ Bµ - la - M«n vµ chÕ ®é ®¼ng cÊp hµ kh¾c lóc bÊy giê. Ngêi

s¸ng lËp ra phËt gi¸o lóc bÊy giê lµ ThÝch - Ca - M©u - Ni.

ThÝch - Ca - M©u - Ni(Sakyamuni), tªn thËt lµ TÊt - §¹t - §a (Siddhartha), hä

Cæ - §µm(Gotama), con vua TÞnh - Ph¹n, mét níc nhá miÒn b¾c Ên §é xa, nay

thuéc ®Êt Nª Pan. T¬ng truyÒn «ng sinh vµo ngµy 8 th¸ng 4 n¨m 563 TCN vµ

mÊt vµo n¨m 483 TCN, thä 80 tuæi.

NhËn thÊy nçi bÊt c«ng cña chÕ ®é ®¼ng cÊp, Buån khæ v× c¸i vßng sinh, l·o,

bÖnh, tö cña ngêi ®êi, mong muèn ®îc gi¶i tho¸t khái c¶nh khæ ®ã, «ng ®· tõ

bá cuéc sèng quý téc cung ®×nh, ®Ó ®i tu. Qua nhiÒu n¨m tu hµnh, «ng tù thÊy

lµ ®½c thÊu hiÓu ®îc c¨n nguyªn nçi khæ ë ®êi vµ con ®êng ch©n chÝnh døt bá ®-

îc n«Ü khæ ®ã. Nh÷ng suy t nµy ®îc thÓ hiÖn trong thuyÕt " Tø diÖu kÕ" cña «ng.

ThÊu hiÓu ®îc ch©n lý Êy, «ng trë thµnh phËt (Buddha).

Sau khi «ng mÊt, nh÷ng häc trß cña «ng ®½ häp nhiÒu lÇn, ghi chÐp l¹i vµ lý

gi¶i nh÷ng ®iÒu phËt d¹y. Nh÷ng ®iÒu ghi chÐp nµy ®îc gäi lµ kinh ®iÓn cña

PhËt gi¸o. C¨n cø vµo néi dung, kinh ®iÓn nµy ®îc chia lµm ba bé phËn ®îc gäi

lµ Tam T¹ng gåm (Kinh t¹ng, LuËt t¹ng vµ LuËn t¹ng).

PhËt gi¸o ®½ tån t¹i h¬n hai ngh×n n¨m, gåm nhiÒu t«ng ph¸i, l¹i ®îc truyÒn

b¸ qua nhiÒu níc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö kh¸c nhau, do ®ã nhiÒu gi¸o lý

PhËt gi¸o cã sù gi¶i thÝch kh¸c nhau.

§¹o phËt ®· tån t¹i ë Ên ®é c¸ch ®©y hµng ngh×n n¨m vµ s truyÒn b¸ cña ®¹o

phËt tíi kh¾p câi ¸ §«ng, trong ®ã cã ViÖt Nam.

§¹o phËt thùc chÊt lµ mét triÕt häc, sau nµy ®îc t«n gi¸o ho¸ nhng ®¹o PhËt

lµ mét t«n gi¸o phËt, mét ph¬ng ph¸p gi¸o ho¸ con ngêi, mét ph¬ng ph¸p tu d￾íng d¹y cho con ngêi mét triÕt lý sèng, mét cuéc sèng cã ®¹o lý, cã lý táng

cao c¶ vµ ®Çy lßng vÞ tha.

1

Môc ®Ých c¶ ®¹o PhËt lµ gi¶i tho¸t, gi¶i phãng con ngêi khái xiÒng xÝch tham

dôc, mµ tham dôc ®· lµm cho con ngêi bÞ tha ho¸.

KÓ tõ khi gia ®êi cho ®Õn nay, nh÷ng ®¹o lý cña PhËt gi¸o ®· cã sù ¶nh hëng

rÊt lín ®Õn ®êi sèng, sè phËn cña con ngêi. T¹i ViÖt Nam nh÷ng ¶nh hëng cña

®¹o PhËt biÓu hiÖn râ nÐt nhÊt ë ®êi nhµ lý, nhµ TrÇn vµ cho ®Õn nay. §¹o PhËt

lµ mét bé phËn quan träng gãp phÇn t¹o nªn mét nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam, mét

nÒn v¨n ho¸ ®Çy tÝnh nh©n sinh tèt ®Ñp. ChÝnh ®iÒu ®ã ®½ lµm cho b¶n s¾c d©n

téc ViÖt Nam, t©m hån ViÖt Nam kh«ng nhõng ph¸t triÓn trong thÕ giíi h«m

nay vµ thÕ giíi ngµy mai.

Bªn c¹nh nh÷g mÆt tÝch cùc mµ ®¹o PhËt mang l¹i nh d¹y cho con ngêi biÕt

tõ bi, b¸c ¸i, sèng vÞ tha,... hay nh÷ng cèng hiÕn ®¸ng kÓ trong sù chiÕn th¾ng

cña hai cuéc kh¸ng chiÕn cña d©n téc ta, th× ®¹o PhËt cßn thÓ hiÖn nh÷ng khÝa

c¹nh cßn h¹n x· héi chÕ. C¸i h¹n chÕ Êy cßn n¨m ë b¶n chÊt , gi¸o lý, néi dung

t«n gi¸o PhËt mµ nh÷ng néi dung Êy, t«n gi¸o Êy ngêi ta hiÕu sai ®i trë thµnh

mª tÝn dÞ ®oan, mét sè kÎ thï ®½ lîi dông ®Ó chèng ph¸, xuyªn t¹c chóng

V× vËy ®Ó hiÓu con ngêi ViÒt Nam, chñ nghÜa nh©n d©n ViÖt Nam, ®¹o ®øc trÝ

tuÖ ViÖt Nam, ®ång thêi lµm chñ cuéc sèng cña m×nh, ph¸t huy n÷ng mÆt tÝch

cùc, c¶nh gi¸c víi nh÷ng ©m mu ph¸ ho¹i cña kÓ thï, gãp phÇn x©y dùng mét

x½ héi v¨n minh.

2