Đánh giá và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý rừng phòng hộ bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

CHẺO QUẨY HÕA

ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

HIỆU QUẢ QUẢN LÝ RỪNG PHÕNG HỘ BẢO VỆ

MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHONG THỔ,

TỈNH LAI CHÂU

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Thái Nguyên - 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

CHẺO QUẨY HÕA

ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO

HIỆU QUẢ QUẢN LÝ RỪNG PHÕNG HỘ BẢO VỆ

MÔI TRƢỜNG TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHONG THỔ,

TỈNH LAI CHÂU

Chuyên ngành: Quản lý Tài Nguyên và Môi trƣờng

Mã số: 885 01 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ

QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƢỜNG

Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: TS. Văn Hữu Tập

Thái Nguyên - 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan luận văn “Đánh giá và đề xuất một số giải pháp nâng

cao hiệu quả quản lý rừng phòng hộ bảo vệ môi trường trên địa bàn huyện

Phong Thổ, tỉnh Lai Châu” là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi.

Các số liệu nghiên cứu khoa học và kết quả nghiên cứu của luận văn là trung

thực và tài liệu tham khảo đã đƣợc ghi rõ nguồn trích dẫn.

Nếu phát hiện bất kỳ sự sao chép nào từ kết quả nghiên cứu khác hoặc sai

sót về số liệu nghiên cứu, em xin hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Phong Thổ, ngày … tháng … năm 2021

Tác giả

Chẻo Quẩy Hòa

ii

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trƣờng Đại học Khoa học (Đại

học Thái Nguyên) đã tạo điều kiện cho tôi hoàn thành tốt công việc nghiên cứu

khoa học của mình.

Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban Chủ nhiệm và các thầy cô giáo trong

Khoa Tài nguyên và Môi trƣờng - Trƣờng Đại học Khoa học (Đại học Thái

Nguyên) đã giúp đỡ tôi cũng nhƣ đã cung cấp cho tôi những kiến thức sâu rộng

để tôi có nền tảng nghiên cứu đề tài.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Văn Hữu Tập -

Giảng viên khoa Tài nguyên và Môi trƣờng, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn luận

văn, tận tình chỉ bảo và hƣớng dẫn tôi tìm ra hƣớng nghiên cứu, tiếp cận thực tế,

tìm kiếm tài liệu,… trong quá trình thực hiện luận văn.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn gia đình và đồng nghiệp đã luôn quan

tâm giúp đỡ, ủng hộ và hết lòng hỗ trợ tôi về mặt tinh thần trong suốt quá trình

thực hiện luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN................................................................................................... i

LỜI CẢM ƠN .......................................................................................................ii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT............................................................................... vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU ................................................................................ vii

DANH MỤC HÌNH VẼ.....................................................................................viii

MỞ ĐẦU............................................................................................................... 1

1. Lý do lựa chọn đề tài......................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu.......................................................................................... 2

3. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 3

4. Ý nghĩa của đề tài.............................................................................................. 3

5. Những đóng góp mới của đề tài........................................................................ 3

Chƣơng 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU............................................ 4

1.1. Cơ sở lý luận .................................................................................................. 4

1.1.1. Khái niệm về rừng và rừng phòng hộ ..................................................... 4

1.1.2. Vai trò của rừng phòng hộ ...................................................................... 5

1.1.3. Tiêu chí rừng phòng hộ........................................................................... 6

1.2. Thực trạng quản lý tài nguyên rừng phòng hộ trên thế giới và ở Việt Nam.. 7

1.2.1. Thực trạng quản lý tài nguyên rừng phòng hộ trên thế giới ................... 7

1.2.2. Thực trạng quản lý tài nguyên rừng phòng hộ ở Việt Nam.................. 12

1.3. Cơ sở pháp lý................................................................................................ 16

1.4. Đặc điểm công tác quản lý rừng phòng hộ trên địa bàn tỉnh Lai Châu ....... 18

1.4.1. Công tác quản lý rừng phòng hộ........................................................... 18

1.4.2. Nguy cơ xâm hại rừng........................................................................... 19

1.5. Khái quát chung về huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu................................. 20

1.5.1. Điều kiện tự nhiên................................................................................. 20

1.5.2. Điều kiện kinh tế - xã hội...................................................................... 23

Chƣơng 2 ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU.................................................................................................... 29

2.1. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu................................................................ 29

iv

2.2. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 29

2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 30

2.3.1. Phƣơng pháp thu thập tài liệu thứ cấp .................................................. 30

2.3.2. Phƣơng pháp điều tra khảo sát thực địa ................................................ 30

2.3.3. Phƣơng pháp phỏng vấn........................................................................ 30

2.3.4. Phƣơng pháp tổng hợp, phân tích và xử lý số liệu................................ 31

Chƣơng 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................. 32

3.1. Thực trạng tài nguyên rừng huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu .................... 32

3.1.1. Diện tích đất đai và tình hình sử dụng đất lâm nghiệp ......................... 32

3.1.2. Hiện trạng rừng phòng hộ huyện Phong Thổ........................................ 34

3.1.3. Hiện trạng chủ quản lý đất rừng huyện Phong Thổ .............................. 36

3.1.4. Hiện trạng thảm thực vật rừng .............................................................. 39

3.2. Thực trạng công tác quản lý rừng phòng hộ bảo vệ môi trƣờng tại huyện

Phong Thổ, tỉnh Lai Châu ................................................................................... 42

3.2.1. Công tác tổ chức, quản lý rừng phòng hộ bảo vệ môi trƣờng trên địa

bàn huyện Phong Thổ.......................................................................................... 42

3.2.2. Phƣơng thức tổ chức quản lý, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ trên

địa bàn huyện Phong Thổ.................................................................................... 45

3.2.3. Các chính sách trong quản lý, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ trên

địa bàn huyện Phong Thổ.................................................................................... 49

3.2.4. Nguyên nhân gây suy thoái rừng phòng hộ trên địa bàn huyện Phong

Thổ....................................................................................................................... 55

3.3. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rừng phòng hộ

bảo vệ môi trƣờng huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.......................................... 56

3.3.1. Giải pháp về chính sách ........................................................................ 56

3.3.2. Giải pháp về xây dựng hạ tầng cơ sở lâm nghiệp ................................. 57

3.3.3. Giải pháp về khoa học công nghệ ......................................................... 58

3.3.4. Giải pháp về phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập cho cộng

đồng..................................................................................................................... 58

3.3.5. Giải pháp về tăng cƣờng thực thi luật pháp liên quan đến quản lý, bảo

v

vệ và phát triển tài nguyên rừng.......................................................................... 59

3.3.6. Giải pháp về lao động ........................................................................... 60

KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ .................................................................................. 61

1. Kết luận ........................................................................................................... 61

2. Kiến nghị......................................................................................................... 62

TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................... 63

PHỤ LỤC............................................................................................................ 68

vi

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

BCĐ : Ban chỉ đạo

BHXH : Bảo hiểm xã hội

BTXH : Bảo trợ xã hội

BVR : Bảo vệ rừng

CHXHCN : Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

DQTV : Dân quân tự vệ

DVMTR : Dịch vụ môi trƣờng rừng

HĐND : Hội đồng nhân dân

NTM : Nông thôn mới

PCCCR : Phòng cháy chữa cháy rừng

PTDTNT : Phổ thông dân tộc nội trú

PTTH : Phổ thông trung học

SALT : Kỹ thuật canh tác trên đất dốc

THCS : Trung học cơ sở

UBND : Ủy ban nhân dân