Đánh Giá Khả Năng Tái Sinh Của Một Số Loài Cây Gỗ Bản Địa Dưới Tán Rừng Thông Mã Vĩ Pinus Massoniana Lamb Tại Huyện Yên Minh Tỉnh Hà Giang

i

LỜI CẢM ƠN

Sau bốn năm học tại trƣờng Đại học Lâm nghiệp, với sự dạy dỗ giúp

đỡ nhiệt tình của các Thầy, Cô giáo trong trƣờng, chúng em đƣợc trang bị

nhiều kiến thức về khoa học nói chung, và khoa học Lâm nghiệp nói riêng.

Để hệ thống hóa lại kiến thức đã học, đồng thời bƣớc đầu làm quen với công

tác nghiên cứu khoa học và củng cố thêm về kiến thức thực tiễn, đƣợc sự

đồng ý của bộ môn Lâm sinh, Khoa Lâm học cũng nhƣ sự đồng ý và giúp đỡ

của Hạt kiểm lâm huyện Yên Minh em tiến hành thực hiện khóa luận tốt

nghiệp với tiêu đề: “Đánh giá khả năng tái sinh của một số loài cây gỗ bản

địa dƣới tán rừng Thông mã vĩ (Pinus massoniana Lamb.) tại huyện Yên

Minh, tỉnh Hà Giang”.

Nhân dịp này, em xin đƣợc tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy TS. Phạm

Minh Toại đã tận tình giúp đỡ, hƣớng dẫn trong suốt quá trình em viết Báo

cáo khóa luận tốt nghiệp. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến quý Thầy, Cô

giáo trong khoa Lâm học, cùng toàn thể các Thầy, Cô giáo trong trƣờng.

Nhân đây em cũng xin cảm ơn hạt Kiểm lâm huyện Yên Minh đã giúp đỡ và

tạo điều kiện thuận lợi để em hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp đúng quy

định của nhà trƣờng.

Do thời gian có hạn, trình độ và kinh nghiệm của bản thân còn hạn chế,

nên bản khóa luận tốt nghiệp không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Em

rất mong nhận đƣợc những đóng góp quý báu của các Thầy, Cô cũng nhƣ các

bạn để bài khóa luận của em đƣợc hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Sinh viên thực hiện

Vùi Thị Lanh

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................i

MỤC LỤC.........................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC TỪVIẾT TẮT ................................................................... v

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU ....................................................................vi

DANH MỤC HÌNH ........................................................................................vii

ĐẶT VẤN ĐỀ................................................................................................... 1

CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................. 3

1.1. Một số khái niện liên quan......................................................................... 3

1.1.1.Thảm thực vật rừng.................................................................................. 3

1.1.2. Tái sinh rừng ........................................................................................... 3

1.2. Trên thế giới............................................................................................... 4

1.3. Ở Việt Nam ................................................................................................ 9

1.3.1. Nghiên cứu về đặc điểm tái sinh ở Việt Nam......................................... 9

1.3.2. Nghiên cứu về rừng hỗn giao................................................................ 11

1.3.3. Các nghiên cứu về cây bản địa dƣới tán rừng trồng ............................. 15

1.3.4. Các nghiên cứu về cây bản địa dƣới tán rừng Thông mã vĩ ................. 16

CHƢƠNG 2 MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

......................................................................................................................... 19

2.1.Mục tiêu chung.......................................................................................... 19

2.2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu............................................................ 19

2.3.Nội dung ngiên cứu................................................................................... 19

2.3.1.Đánh giá khả năng tái sinh của các loài cây gỗ bản địa dƣới tán rừng

Thông mã vĩ .................................................................................................... 19

2.3.2. Nghiên cứu ảnh hƣởng của một số nhân tố hoàn cảnh đến khả năng tái

sinh của cây gỗ ................................................................................................ 19

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.......................................................................... 20

2.4.1. Phƣơng pháp kế thừa tài liệu................................................................. 20

2.4.2. Phƣơng pháp thu thập số liệu ngoại nghiệp.......................................... 20

iii

2.4.3. Phƣơng pháp xử lý số liệu..................................................................... 24

CHƢƠNG 3 ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN CỦA KHU VỰC NGHIÊN CỨU ........ 30

3.1. Điều kiện tự nhiên.................................................................................... 30

3.1.1. Vị trí địa lý ............................................................................................ 30

3.1.2. Địa hình................................................................................................. 30

3.1.3. Đặc điểm hệ thống giao thông .............................................................. 30

3.1.4. Khí hậu thủy văn ................................................................................... 31

3.2 Điều kiện dân sinh, kinh tế và xã hội....................................................... 32

3.2.1. Đặc điểm dân sinh - kinh tế .................................................................. 32

3.2.2. Văn hóa- Xã hội .................................................................................... 33

3.2.3. Lịch sử rừng trồng Thông mã vĩ ........................................................... 34

CHƢƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN......................... 35

4.1. Đánh giá khả năng tái sinh của các loài cây gỗ bản địa dƣới tán rừng

Thông mã vĩ .................................................................................................... 35

4.1.1. Cấu trúc mật độ và tổ thành cây gỗ tái sinh.......................................... 35

4.1.2. Tỉ lệ cây tái sinh triển vọng................................................................... 37

4.1.3. Chất lƣợng và nguồn gốc cây tái sinh................................................... 37

4.1.4. Phân bố của cây tái sinh theo cấp chiều cao, đƣờng kính và trên bề mặt

đất.................................................................................................................... 41

4.1.5. Mức độ đa dạng loài của cây tái sinh.................................................... 45

4.2. Nghiên cứu ảnh hƣởng của một số nhân tố đến khả năng tái sinh của cây

gỗ..................................................................................................................... 46

4.2.1. Ảnh hƣởng của tầng cây cao................................................................. 46

4.2.2. Ảnh hƣởng của cây bụi, thảm tƣơi........................................................ 49

4.2.3. Ảnh hƣởng của lớp thảm mục............................................................... 50

4.3. Đề xuất một số biện pháp lâm sinh tác động nhằm xúc tiến khả năng tái

sinh dƣới tán rừng Thông................................................................................ 51

4.3.1. Đối với tầng cây cao.............................................................................. 51

4.3.2. Đối với cây tái sinh ............................................................................... 51

iv

4.3.3. Đối với tầng cây bụi thảm tƣơi ............................................................. 52

4.3.4. Đối với lớp thảm mục .......................................................................... 52

CHƢƠNG 5 KẾT LUẬN- TỒN TẠI- KIẾN NGHỊ ...................................... 53

5.1. Kết luận .................................................................................................... 53

5.2. Tồn tại ...................................................................................................... 54

5.3. Kiến nghị.................................................................................................. 54

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

v

DANH MỤC CÁC TỪVIẾT TẮT

Từ viết tắt Giải nghĩa

D1.3 Đƣờng kính ngang ngực

Dt Đƣờng kính tán

Hvn Chiều cao vút ngọn

Hdc Chiều cao dƣới cành

D00 Đƣờng kính gốc

OTC Ô tiêu chuẩn

ODB Ô dạng bản

TT Thứ tự

TTĐ Thứ tự điểm

TL Tỉ lệ

ĐT Đông - Tây

NB Nam - Bắc

T Tốt

TB Trung bình

X Xấu

CTTT Công thức tổ thành

TTVR Thảm thực vật rừng

TSTN Tái sinh tự nhiên

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Biểu 4.1. Mật độ và công thức tổ thành của lớp cây gỗ tái sinh..................... 35

Biểu 4.2. Tỉ lệ cây tái sinh triển vọng ............................................................. 37

Biểu 4.3. Chất lƣợng cây gỗ tái sinh dƣới thán rừng Thông........................... 38

Biểu 4.4. Nguồn gốc cây gỗ tái sinh dƣới tán rừng Thông............................. 40

Biểu 4.5. Phân bố cây tái sinh theo cấp chiều cao .......................................... 41

Biểu 4.6. So sánh sự sai khác về chiều cao cây tái sinh ................................. 42

Biểu 4.7. Phân bố cây tái sinh theo cấp đƣờng kính....................................... 43

Biểu 4.8. So sánh sự sai khác về đƣờng kính cây tái sinh ................................. 44

Biểu 4.9. Mạng hình phân bố cây tái sinh trên bề mặt đất.............................. 45

Biểu 4.10. Mức độ đa dạng loài của cây tái sinh ........................................... 45

Biểu 4.11. Ảnh hƣởng của tầng cây cao ......................................................... 47

Biểu 4.12. Ảnh hƣởng của lớp cây bụi thảm tƣơi........................................... 49

Biểu 4.13. Ảnh hƣởng của lớp thảm mục ...................................................... 50

vii

DANH MỤC HÌNH

Hình 4.1. Chất lƣợng cây tái sinh.................................................................... 38

Hình 4.2. Nguồn gốc cây gỗ tái sinh............................................................... 40

Hình 4.3. Tỉ lệ cây gỗ tái sinh theo cấp chiều cao .......................................... 42

Hình 4.4. Phân bố cây tái sinh theo cấp đƣờng kính ...................................... 43