Đánh giá khả năng sản xuất tinh dịch và khảo nghiệm quy trình đông lạnh tinh dịch bò đực giống H'Mông nuôi tại Trung tâm giống cây trồng và gia súc Phó Bảng (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang)

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

PHẠM THỊ THANH HÒA

ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

VÀ KHẢO NGHIỆM QUY TRÌNH ĐÔNG LẠNH

TINH DỊCH BÒ ĐỰC GIỐNG H'MÔNG NUÔI TẠI

TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ GIA SÚC

PHÓ BẢNG (HUYỆN ĐỒNG VĂN, TỈNH HÀ GIANG)

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHĂN NUÔI

THÁI NGUYÊN - 2017

ư

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

PHẠM THỊ THANH HÒA

ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG SẢN XUẤT

VÀ KHẢO NGHIỆM QUY TRÌNH ĐÔNG LẠNH

TINH DỊCH BÒ ĐỰC GIỐNG H'MÔNG NUÔI TẠI

TRUNG TÂM GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ GIA SÚC

PHÓ BẢNG (HUYỆN ĐỒNG VĂN, TỈNH HÀ GIANG)

Chuyên ngành: Chăn nuôi

Mã số: 60 62 01 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHĂN NUÔI

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Huê Viên

THÁI NGUYÊN - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan rằng những số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận văn

này là trung thực và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.

Tôi xin đảm bảo rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã

được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đều đã được ghi rõ

nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2017

Tác giả luận văn

Phạm Thị Thanh Hòa

ii

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Luận văn này, lời đầu tiên cho phép tôi được bày tỏ lòng

kính trọng và biết ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.TS Trần Huê Viên, người đã trực

tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tôi hết sức tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và

hoàn thành Luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong Ban Chủ nhiệm Khoa Chăn

nuôi Thú y và các thầy giáo, cô giáo của Khoa đã giảng dạy, hướng dẫn và tận

tình giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và triển khai thực hiện luận văn này.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên của

Trung tâm giống cây trồng và gia súc Phó Bảng, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà

Giang đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình, sự giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề

tài nghiên cứu.

Tôi vô cùng biết ơn các thành viên trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp

đã luôn ở bên tôi, động viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn

thành Luận văn.

Thái Nguyên, tháng 9 năm 2017

Tác giả luận văn

Phạm Thị Thanh Hòa

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN........................................................................................................................i

LỜI CẢM ƠN.............................................................................................................................ii

MỤC LỤC.................................................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU ................................................................ v

DANH MỤC BẢNG, BIỂU .....................................................................................................vi

DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ............................................................................................vii

MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ................................................................... 3

1.1.Cơ sở khoa học ............................................................................................... 3

1.1.1. Sinh lý sinh dục bò đực............................................................................... 3

1.1.2. Một số chỉ tiêu đánh giá số lượng và chất lượng tinh dich bò đực ............ 5

1.1.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh dịch ...................... 8

1.1.4. Một số nguyên lý cơ bản về đông lạnh tinh dịch ...................................... 10

1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới sức sống của tinh trùng khi đông lạnh hoạc giải

đông .................................................................................................................... 13

1.1.6. Môi trường pha loãng tinh dịch bò ........................................................... 15

1.2. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước ................................................. 17

1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ............................................................. 19

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 21

2.1. Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu .............................................. 21

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 21

2.1.3. Thời gian nghiên cứu ............................................................................... 21

2.2. Nội dung nghiên cứu ................................................................................... 21

2.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 21

2.3.1. Phương pháp xác định các chỉ tiêu đánh giá phẩm chất tinh dịch ........... 21

2.3.2. Khảo nghiệm quy trình sản xuất tinh đông lạnh ...................................... 24

2.3.3. Phương pháp dẫn tinh và xác định tỷ lệ thụ thai ở bò cái ........................ 27

2.4. Phương pháp xử lý số liệu ........................................................................... 28

iv

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ................................ 29

3.1. Khả năng sản xuất tinh dịch của bò đực giống H’Mông ............................ 29

3.1.1. Lượng tinh ................................................................................................ 29

3.1.2. Hoạt lực tinh trùng ................................................................................... 32

3.1.3. Nồng độ tinh trung ................................................................................... 35

3.1.4. Tổng số tinh trùng sống tiến thẳng ........................................................... 38

3.1.5. Màu sắc tinh dịch ..................................................................................... 40

3.1.6. Độ pH tinh dịch ........................................................................................ 42

3.1.7. Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình ............................................................................ 45

3.1.8. Tỷ lệ tinh trùng sống ................................................................................ 47

3.2. Khảo nghiệm quy trình đông lạnh tinh dịch bò đực giống H’Mông .......... 49

3.2.1. Kết quả kiểm tra chất lượng tinh dịch bò sau khai thác ........................... 49

3.2.2. Kết quả kiểm tra chất lượng tinh dịch bò được sau pha loãng ................ 50

3.2.3. Kết quả kiểm tra chất lượng tinh dịch bò đực sau cân bằng .................... 52

3.2.4. Kết quả kiểm tra chất lượng tinh dịch bò đực sau giải đông ................... 54

3.2.5. Kết quả sản xuất tinh động viên ............................................................... 56

3.4. Kết quả phối giống của tinh đông lạnh bò H’Mông ................................... 59

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................ 61

TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 63

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU

Tên viết tắt Tên viết đầy đủ

A

C

cs

g

HF

K

SLKT ĐTC

PTNT

TCN

TC

TTNT

V

VAC

Asgđ

Hoạt lực tinh trùng

Nồng độ tinh trùng

Cộng sự

gram

Holstein Friesian

Tỷ lệ tinh trùng kỳ hình

Số lần kiểm tra đạt tiêu chuẩn

Phát triển Nông thôn

Tiêu chuẩn ngành

Tiêu chuẩn

Truyền tinh nhân tạo

Lượng xuất tinh

Tổng số tinh trùng tiến thẳng/lần khai thác

Hoạt lực tinh trùng sau giải đông