Đánh giá khả năng phơi nhiễm và sức khoẻ của người dân sống gần vùng ô nhiễm chất da cam/ dioxin tại Đà Nẵng

TCNCYH 68 (3) - 2010

OANH GIA KHA NANG PHOI NHIEM VA

SL/C KHOE CUA NHQN G NGl/Cll DAN SONG GAN VUNG

6 NHIEM CHAT DA CAM/DIOXIN TAI DA NAN G

Le Ke Son

Cue Tdi Nguyen - Mdi trddng

Chien dich rai chat da cam/dioxin cua quan dgi My ket thiic nam 1971. Hien nay, sau gan 40 nam, nong

do dioxin tai cdc vung phun rai chd't da cam/dioxin dd giam de'n mdc binh thddng hoac khdng tim tha'y. Tuy

nhien, tai mot sd vung vdn la san bay qudn sd cua qudn ddi My vdn cdn ton Idu chat da cam/dioxin vdi nong

do cao vd rat cao, ddc biet Id sdn bay Dd Ndng vd sdn bay Bien Hda. Muc tieu: (1) Ddnh gid khd ndng kiem

sodt d nhiim dioxin tai cdc khu vdc sinh sdng quanh cdc viing ndng; (2) Hieu qua cdc giai phdp tuyen truyen

nhdm giam nguy ca phai nhiim ddi vdi dan cd sdng quanh viing ndng. Ke't qua: tham dd nhdn thdc va thdm

khdm sdc khde cda nhdng ngddi dan sdng gan sdn bay Dd Ndng cho thay ehda thdc sd kiem sodt ddac cdc

nguon phdi nhiem dioxin vd nhdng ngddi cd nguy cd bi phdi nhiim dioxin. Ke't luan: mdc du dd cd nhieu

bien phdp vi td chdc, tuyen truyen, thdm khdm, giup dd nhdng ngddi dan sdng gan cdc vung d nhiem nang

chat da cam/dioxin nhdng chung ta ehda that sd kiem soat ddde cdc nguon gay phai nhiem dioxin va nhdng

ngddi cd nguy ca bi phai nhiem dioxin. Can thay ddi mdt sd phddng phdp tuyen truyin ndng cao nhdn thdc

ve tac hai cua chd't da cam/dioxin tai cdc vung ndng theo hddng cy the, rd rdng, de hieu, cd an tdang manh

de mgi ngddi tuyet ddi khdng nudi trong, khai thdc, sd dung cdc dong vdt thuy sinh td cdc ho ao bi _d nhiem

chat da cam/dioxin.

Tii khoa: chat da cam/dioxin

I. DA T VA N D E

Dioxin vd ede chat gidng dioxin dUde phdt

hien td ndm 1937 nhd eae nha khoa hpe Ddc. Da

ed rat nhieu cdng trinh nghien edu v l tinh chat va

tac hai eua dioxin nhdng eho den nay van edn

nhilu dilu ehUa dUdc lam rd.

Td ndm 1961 de'n nam 1971, qudn dpi My dd

sd dung khoang 80 trieu lit chat diet ed d mil n

Nam, Viet Nam, trong dd ehu ye'u la chd't da cam,

mdt hdn hpp cua 2.4 D vd 2.4.5 T. Trong qud

trinh sin xuat 2.4.5 T xud't hien tap chat dioxin.

Ude tinh trong sd' chat diet ed sd dung d mien

Nam, Viet Nam, cd khoing 356 kg dioxin

(Stellman, 2004). Theo mdt sd nhd khoa hoe khde,

tdng Iddng dioxin trong chd't diet cd sd dung d

mil n Nam, Viet Nam, cdn Idn hon nhilu. Theo

cde nhd khoa hoc Trung tam nhiet ddi Viet Nga,

tdng Iddng dioxin khoing 1000 kg.

Hien nay, tai eae vung rai chat diet ed, ndng

dd dioxin da v l dUdi mde binh thddng hoac

khdng tim tha'y (Schecter, 2005; Boivjn, 2007;

Hoang Dinh Cau, Le Cao Dai, 2002). Tuy nhien,

tai mdt sd vung vdn la sdn bay eua quan ddi My,

ndi lull gid, van chuyen, tay rda cle chat diet ed,

ndng dd dioxin van cdn d mdc dd rat eao, tham

ehi gap hang tram, nghin ll n so vdi ndng dd eho

phep. Dil n hmh la eae vung bi d nhiem dioxin

trong san bay Da Nln g va Bien Hda (Uy ban 10 -

80, Van phdng Ban Chi dao 33, Cue Bao ve moi

trddng My - USEPA, 2005). Nhdng khu vUe nay

v i n thddng ddde goi la cdc vung ndng (hotspots).

Vi vay, kh i nang bj phdi nhiem dioxin trong

eac khu vdc dan ed gi n ede vung ndng vi n edn

rd't eao. Viee danh gia dung thdc trang phdi

nhiim, tinh hinh sdc khde, benh tat eua nhan dan

gin eac vung ndng la rat can thie't. Vd dil u quan

trong nha't la tim eae giai phdp han ehe phdi

nhiim ma bien phap thdc thi vd hieu qui nhat la

gidp nhan dan hieu rd tac hai cua chat da cam/

146