Đánh giá kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2011-2015) và phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRIỆU NGỌC HÀ

ĐÁNH GIÁ KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT 5 NĂM

(2011 - 2015) VÀ PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH SỬ

DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020 HUYỆN LỘC BÌNH,

TỈNH LẠNG SƠN

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Thái Nguyên - 2017

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

TRIỆU NGỌC HÀ

ĐÁNH GIÁ KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT 5 NĂM

(2011 - 2015) VÀ PHƯƠNG ÁN QUY HOẠCH SỬ

DỤNG ĐẤT ĐẾN NĂM 2020 HUYỆN LỘC BÌNH,

TỈNH LẠNG SƠN

Ngành: Quản lý đất đai

Mã số: 60.85.01.03

LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Đức Nhuận

Thái Nguyên - 2017

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả

nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung thực, khách quan và chưa

từng dùng để bảo vệ lấy bất kỳ học vị nào.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã

được cám ơn, các thông tin trích dẫn trong luận văn này đều được chỉ rõ

nguồn gốc.

Thái Nguyên, ngày 26 tháng 6 năm 2017

Tác giả luận văn

Triệu Ngọc Hà

ii

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tôi đã

nhận được sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ,

động viên của bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.

Nhân dịp hoàn thành luận văn, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng

và biết ơn sâu sắc đến thầy giáo hướng dẫn TS. Nguyễn Đức Nhuận đã tận

tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong

suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Phòng đào tạo, Khoa Quản lý

tài nguyên, Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã tận tình giúp đỡ tôi

trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn thành luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán bộ viên chức của UBND

huyện Lộc Bình đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực

hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo

mọi điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi

hoàn thành luận văn./.

Thái Nguyên, ngày 26 tháng 6 năm 2017

Tác giả luận văn

Triệu Ngọc Hà

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1

2.1. Mục tiêu tổng quát ...............................................................................................2

2.2. Mục tiêu cụ thể.....................................................................................................2

3.1. Ý nghĩa khoa học .................................................................................................3

3.2. Ý nghĩa thực tiễn ..................................................................................................3

Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU ..........................................................................4

1.1.1. Những chức năng chủ yếu của đất đai ..............................................................4

1.1.2. Đất đai và sự phát triển kinh tế, xã hội .............................................................5

1.1.3. Những yếu tố quan hệ đến việc sử dụng đất .....................................................6

1.1.4. Xu thế phát triển trong tiến trình sử dụng đất ...................................................7

1.1.5. Quan điểm sử dụng đất .....................................................................................8

1.2. Cơ sở khoa hoc ṿ ề quy hoach s ̣ ử dung đ ̣ ất.........................................................10

1.2.1. Khá

i quá

t chung về quy hoach s ̣ ử dung đ ̣ ất ....................................................10

1.2.2. Những tiêu chíđánh giá hiêu qu ̣ ả của phương án quy hoach s ̣ ử dung đ ̣ ất..............20

1.3. Tình hinh th ̀ ưc hi ̣ ên q ̣ uy hoach s ̣ ử dung đ ̣ ất ở môt ṣ ố nước trên Thế giớ

i và ở

Viêt Nam ̣ ...................................................................................................................22

1.3.1. Tình hình thưc hi ̣ ên quy ho ̣ ach s ̣ ử dung đ ̣ ất trên Thế giới..............................22

1.3.2. Tình hình thưc hi ̣ ên quy ho ̣ ach s ̣ ử dung đ ̣ ất tai Vi ̣ êt Nam ̣ ..............................24

Chương 2 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........28

2.3.2. Đánh giá việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất huyện Lộc Bình giai đoạn 2011

- 2015.........................................................................................................................28

2.3.2. Đánh giá của người sử dụng đất về kế hoạch 2011 - 2015 và quy hoạch sử

dụng đất đến 2020 của huyện Lộc Bình....................................................................28

2.3.4. Giới thiệu phương án quy hoạch sử dụng đất huyện Lộc Bình giai đoạn 2016

- 2020.........................................................................................................................28

2.3.5. Đề xuất các giải pháp nâng cao tính khả thi của phương án quy hoạch sử dụng

đất..............................................................................................................................29

2.4. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................29

2.4.1. Phương pháp kế thừa và chọn lọc tài liệu .......................................................29

iv

2.4.2. Phương pháp điều tra, khảo sát .......................................................................29

2.4.3. Phương pháp thống kê, so sánh.......................................................................30

2.4.4. Phương pháp xử lý số liệu sử dụng phần mềm vi tính....................................30

Chương 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................31

3.1. Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của huyện Lộc Bình ảnh hưởng đến

quy hoạch sử dụng đất...............................................................................................31

3.1.1. Điều kiện tự nhiên...........................................................................................31

3.1.2. Các nguồn tài nguyên, thực trạng môi trường ................................................32

3.1.3. Thực trạng phát triển kinh tế, xã hội. ..............................................................36

3.2. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Lộc

Bình giai đoạn 2011 - 2015.......................................................................................45

3.2.1. Phương án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất..................................................45

3.2.2. Đánh giá thực hiện kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2011 - 2015 ...................46

3.3. Đánh giá ý kiến của người dân về kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất giai

đoạn 2011-2015 của huyện Lộc Bình .......................................................................60

3.3.1. Đánh giá công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo ý kiến người

sử dụng ......................................................................................................................60

3.3.2. Đánh giá tính hợp lý và kết quả thực hiện phương án quy hoạch sử dụng đất

theo nhóm đối tượng điều tra ....................................................................................62

3.4. Đánh giá những thuận lợi, khó khăn và định hướng sử dụng đất đến năm 2020

cho huyện Lộc Bình đến năm 2020 ..........................................................................69

3.4.1. Những khó khăn, tồn tại trong quản lý và thực hiện quy hoạch sử dụng đất .69

3.4.2. Định hướng sử dụng đất đến năm 2020 cho huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn70

3.4.3. Khả năng đáp ứng về số lượng, chất lượng đất đai cho nhu cầu sử dụng đất.80

3.4.4. Những giải pháp khắc phục nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện của phương án

quy hoạch sử dụng đất huyện Lộc Bình đến năm 2020 ............................................80

KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ.......................................................................................85

1. Kết luận .................................................................................................................85

2. Đề nghị ..................................................................................................................84

TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................85

v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tắt Nghĩa tiếng việt

QSDĐ Quyền sử dụng đất

QHSDĐ Quy hoạch sử dụng đất

SDĐ Sử dụng đất

TN&MT Tài nguyên và Môi trường

UBND Ủy ban nhân dân

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu tăng trưởng và chuyển dịch kinh tế giai đoạn 2005 - 2015

...................................................................................................................................36

Bảng 3.2: Một số chỉ tiêu phát triển của ngành nông nghiệp ...................................37

Bảng 3.3: Quy mô sản xuất một số loại cây trồng chính ..........................................38

Bảng 3.4: Dân số trung bình giai đoạn 2010-2015 ...................................................40

3.2. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của huyện Lộc

Bình giai đoạn 2011 - 2015.......................................................................................45

Bảng 3.5. Chỉ tiêu sử dụng đất theo mục đích sử dụng đến từng năm của huyện Lộc

Bình giai đoạn năm 2011 -2015................................................................................48

Bảng 3.6. Diện tích đất chuyển mục đích sử dụng theo kế hoạch từng năm của

huyện Lộc Bình giai đoạn năm 2011 -2015..............................................................50

Bảng 3.7. Diện tích đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng theo kế hoạch từng năm của

huyện Lộc Bình .........................................................................................................51

giai đoạn năm 2011 -2015.........................................................................................51

Bảng 3.8. Diện tích thực hiện được theo kế hoạch từng năm của huyện Lộc Bình..52

giai đoạn năm 2011 -2015.........................................................................................52

Bảng 3.9. Biến động đất đai của huyện Lộc Bình giai đoạn năm 2011 -2013 .........53

Bảng 3.10. Biến động đất đai của huyện Lộc Bình...................................................55

giai đoạn năm 2013 - 2015........................................................................................55

3.3. Đánh giá ý kiến của người dân về kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất giai

đoạn 2011-2015 của huyện Lộc Bình .......................................................................60

Bảng 3.11. Tính hợp lý và việc quản lý quy hoạch của huyện Lộc Bình theo ý kiến

người sử dụng............................................................................................................61

Bảng 3.12. Chính sách bố trí tái định cư khi thực hiện quy hoạch sử dụng đất theo

nhóm đối tượng sử dụng ...........................................................................................67

Bảng 3.13. Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 huyện Lộc Bình.........................71

Bảng 3.14. Phân kỳ các chỉ tiêu sử dụng đất trong kỳ quy hoạch ............................72

của huyện Lộc Bình ..................................................................................................72

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1: Quan hệ hệ thống quy hoạch sử dụng đất....................................... 17

Hình 1.2: Mối quan hệ sử dụng đất theo lãnh thổ hành chính các cấp và quan

hệ sử dụng đất theo ngành............................................................................... 18

Hình 3.1. Đánh giá tính hợp lý của việc chuyển mục đích khi thực hiện quy

hoạch sử dụng đất theo nhóm đối tượng sử dụng ........................................... 63

Hình 3.2. Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất so với khi xây

dựng phương án theo nhóm đối tượng sử dụng .............................................. 64

Hình 3.4. Đánh giá đơn giá bồi thường, hỗ trợ về đất so với giá thị trường khi

thực hiện quy hoạch sử dụng đất theo nhóm đối tượng sử dụng .................... 65

Hình 3.5. Ảnh hưởng của phương án quy hoạch sử dụng đất đến sự phát triển

kinh tế và các vấn đề xã hội của địa phương .................................................. 69

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Việc sử dụng đất liên quan chặt chẽ tới mọi hoạt động của từng ngành và

từng lĩnh vực, quyết định đến hiệu quả sản xuất và sự sống còn của từng

người dân cũng như vận mệnh của cả quốc gia. Chính vì vậy Đảng và Nhà

nước ta luôn coi đây là vấn đề bức xúc cần được quan tâm hàng đầu. Hiến

pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 quy định: “Nhà

nước thống nhất quản lý toàn bộ đất đai theo quy hoạch và pháp luật, bảo

đảm sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả” (Chương II, Điều 18) (Hiến

pháp 1992) [9]. Luật Đất đai năm 2013 quy định nội dung, trách nhiệm, thẩm

quyền lập và xét duyệt quy hoạch sử dụng đất. Điều 31 quy định việc giao

đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất phải căn cứ vào quy hoạch, kế

hoạch sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt (Luật Đất

đai năm 2013) [11].

Bên cạnh đó trong quá trình xây dựng phương án quy hoạch sử dụng đất

còn bộc lộ nhiều bất cập, mà trong chỉ thị số 09/2007/CT-TTg ngày 6 tháng 4

năm 2007 Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ rõ: “Việc lập, thẩm định, xét duyệt,

thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và các kế hoạch có sử dụng đất

chưa tốt. Chất lượng quy hoạch chưa cao, nhiều trường hợp chưa sát thực tế,

tính khả thi thấp. Tình trạng quy hoạch “treo”, dự án “treo”, nhiều vướng

mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đang gây bức xúc trong

dư luận xã hội, ảnh hưởng xấu đến ổn định sản xuất, đời sống của nhân dân ở

nhiều nơi, làm chậm tiến độ triển khai nhiều dự án đầu tư và gây lãng phí đất

đai. Hiện tượng vi phạm pháp luật về đất đai còn nhiều, nhất là trong việc bồi

thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” (Thủ tướng chính phủ,

2007) [5].

Luật Đất đai năm 2013 tại chương IV cũng quy định rõ quy hoạch, kế

hoạch sử dụng đất là một trong những nội dung của công tác quản lý Nhà