Dẫn luận ngôn ngữ.docx

1. Tại sao nói ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội đặc biệt?

Trả lời:

Con người khác với các động vật khác là ở chỗ con người có ngôn ngữ. Ngôn ngữ

là một loại phương tiện mà con người dùng để giao tiếp với nhau. Nó không phải

là một hiện tượng của tự nhiên, cũng không phải là sự phản xạ có tính bản năng

như phản xạ có điều kiện ở một số sinh vật. Nó cũng không phải là một hiện tượng

có tính cá nhân, tuy rằng ngôn ngữ có liên quan tới mỗi cá nhân con người, nhưng

lại không lệ thuộc vào cá nhân con người. Nó là sản phẩm của tập thể, nó tồn tại

và phát triển gắn liền với sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Vì là sản

phẩm của tập thể nên sự tồn tại và phát triển của nó có phụ thuộc vào sự tồn tại và

phát tiển của cộng đồng người sử dụng ngôn ngữ ấy. Mặt khác, nói nó là một hiện

tượng xã hội vì ngôn ngữ tồn tại trong xã hội loài người với tư cách là một công cụ

mà con người dùng để giao tiếp, trao đổi thông tin với nhau. Trong cuốn Hệ tư

tưởng Ðức, Mác và Ăn-ghen cho rằng: Ngông ngữ là ý thức thực tại, thực tiễn,

ngôn ngữ cũng tồn tại cho cả người khác nữa, như vậy là cũng tồn tại lần đầu tiên

cho bản thân tôi nữa. Và cũng như ý thức, ngôn ngữ chỉ sinh ra do nhu cầu, do cần

thiết phải giao dịch với người khác.

Khi đề cập tới một hiện tượng xã hội, người ta thường xem xét chúng trên cơ sở

của hai phạm trù của một cơ cấu xã hội: cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng.

Dĩ nhiên, không thể xếp ngôn ngữ vào cơ sở hạ tầng, bởi tự nó không là công cụ

sản xuất mà cũng không là quan hệ sản xuất. Nó chỉ là phương tiện mà con người

dùng để giao tiếp với nhau.

Cũng không thể xếp ngôn ngữ vào thiết chế thuộc thượng tầng kiến trúc vì mọi

thiết chế của thượng tầng kiến trúc như nhà nước, pháp luật, thể chế chính trị, tôn

giáo... đều dựa trên cơ sở của hạ tầng. Cơ sở hạng tầng còn thì kiến trúc thượng

tầng còn, cơ sở hạng tầng thay đổi thì kiến trúc thượng tầng cũng thay đổi theo.

Trong khi, với tư cách là công cụ giao tiếp và tư duy, ngôn ngữ không bị biến đổi

khi cơ sở hạ tầng thay đổi. Mặt khác, ngôn ngữ không mang tính giai cấp như hệ

thống triết học, luật pháp, chính trị... mang tính giai cấp, vì tư tưởng của mọi thời

đại là tư tưởng thống trị. Nói khác đi, ngôn ngữ không phải là tài sản riêng của một

giai cấp nào, nó là tài sản của toàn xã hội. Vì lẽ đó, các nhà ngôn ngữ đều nhìn

nhận ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội nhưng là một hiện tượng xã hội đặc biệt.

2. Ngôn ngữ là một hệ thống tín hiệu đặc biệt