Đặc điểm nông sinh học của các mẫu giống dưa chuột bản địa (Cucumis sativus L.) của đồng bào H'Mông vùng Tây Bắc Việt Nam

KHOA HOC CONG NGHfi

V^OAC DIEIVI IXIOIXIG SIIXIH HOC CLIA CAC MAIJ GIOIXIG

D U A CHUOT DAIXI DIA [Cucumis sativus L.)

CUA DOIXIG DAO H'MOIXIG VUIXIG TAY DAC VIET IXIAIU

Pham Quang Thang^-^, Tr ^ Thi Mmh Hang^

T6MTAT

Nghifin cuu duoc bfin hanb tai hai vung sinh thai khac nhau: vimg nguyen san (tai Son La) va vung dong

b ^ g s6ng Hdng (tai Ha Noi) nham danh gia dac diem nong smh hoc cac miu gidng dua chuot ban dia ciia

ddng bao H'Mong viing Tay Bdc Viet Nam. Tbi nghiem gom 42 min gidng, duoc thu tiiap tif cac dia phuong

cua tinh Son La, Dien Bien, Lai Chiu. Thi nghiem duoc bd tri tiieo phuong phap danh gia nguon gien cua

Vien Tai nguyen Di truyen Thuc vat Qudc te OPGRI, 2001). Cac chi tieu danh gia gdm: tiioi gian sinh

truong, chi^u dai tiian chinh, so la trgn than chinh, sd nhanh cap 1, dSc di^m ra hoa, dac di^m qua, mtic do

nhifim benh va kha nang cho nang suat cua cac mlu gidng dua chuot H'Mong. Ket qua nghiSn ciru cbo

thay, cac mlu gidng co su da dang v^ cac dac dilm sinh tmong, phat triln. dac diem ra hoa, dac diem qua

va kha nang cho nang suat. Dac tnmg co ban ciia cac mlu gidng dua chuot ban dia H'Mong la kha nang ra

hoa due nhi^u (300-500 hoa), hoa cai it (10-20 hoa), qua co kich thuoc lon, kha nSng cho nang suat ca the

cao xung quanh 3 kg/cay, o mat do 36.000 cay/ha va dac biet, gidng dtra chuat H'Mfing co viing thich iing

sinh thai hep, can duy tri vung trdng gidng nay tai noi nguyen san, khong di thuc sang viing khac.

Ttr khda: Dua chudt H'Mdng, uac diem nong sinh hoc, Tay Bic ViSt Nam.

1. DAT VAN BE

Tay Bdc la mdt trong nhiing vimg da dang sinh

hgc nong nghiep cua Vifit Nam, nm sinh sdng cua

nhieu loai hoang dai thugc hg bau bi (Cucubltaceae),

trong dd cd cay dua chudt (Cucumis sativus L). Dua

chudt ban dia cua ddng bao H'Mdng viing Tay Bac

(sau day ggi la dua chudt H'Mdng) cd nhieu dac tinh

quy nhu: qua cd kich thudc ldn, thit qua day, an tuoi

rat thom, nggt mat va gidn, kha nang chiu bao quan

cao, kha nang chdng chiu vdi sau benh hai va dieu

kifin bat thuan cua ngoai canh cao (Pham Quang

Thang, 2011). Nguon gien dua chuot ban dia nay la

mgt trong nhiing tai nguyfin di tmyen cd gia tri khoa

hgc va ldnh te ctia Viet Nam.

Theo Pham Quang Thang (2011), gidng dua

chugt ban dia dugc ddng bao H'Mdng canh tac theo

k mh nghiem truyfin tiidng, hat gidng dugc td tien

tmyen lai tii ddi nay qua ddi khac, bifin phap canh tac

thd so va rat it khi dugc cham sdc. Vdi phuong thtic

canh tac cua ngudi dan nhu hifin nay, gidng dua

chudt ban dia khon g chi hi giam nang suat, chat

lugng, hieu qua kinh te thap ma ngudn di truyen cua

loai giao phan nay se ngay radt thoai hoa va ma t ddn

di theo thdi gian.

Ket qua danh gia dac diem nong sinh hgc

cua cac mdu gidng dua chugt ban dia nhdm phat hien

cac tinh trang qui, dac trung cua gidng dua chugt

H'Mong phuc vu cho phat trien san xuat va luu giu

ngudn vat hfiu khdi dau cho cdng tac chgn tao gidng

dua chugt mdi.

Z. PHUDNG PHAP NGHIB!) CUU

2.1. vat lifiu nghifin ciiu

Gdm 42 mdu gidng dua chugt ban dia cua ddng

bao H'Mdng dugc thu tiiap tii cac dia phuong vtmg

Tay Bdc. Su dting gidng Chanh Nong lam ddi chiing

tai Ha Ndi, la gidng dang dugc trdng phd bien d viing

ddng bdng sdng Hdng.

TT

1

2

Ki

hifti

mau

SLI

SL2

Bang 1. Danh sach cac mSu eidnff va dia diem thu thap

Diadi^mthuthgp

Ban

Sudi Dinh

Suoi Hien A

Xa

Sudi To

Sudi Bau

Huyfn

Phu Yto

Phu Yen

Tmh

Son La

San La

DO cao

(m)

899

L064

Tpa da

21"14'15"N 104'33'23"E

21'ir31"N 104'32'34"E

' Truang Dai hgc Tay Bac

• NCS, Hoc vien Nong nghi&p Vi^t Nam

^ Hpc vien Nong nghiep Viet Nam

NONG NGHIEP VA PHATTRIEN NONG THON - KY 2 - THANG 1/2015 39