Đặc điểm khí máu động mạch ở bệnh nhân đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

NGUYỄN THÚY NGA

ĐẶC ĐIỂM KHÍ MÁU ĐỘNG MẠCH

Ở BỆNH NHÂN ĐỢT CẤP BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN

MẠN TÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG

THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

THÁI NGUYÊN – 2020

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC

NGUYỄN THÚY NGA

ĐẶC ĐIỂM KHÍ MÁU ĐỘNG MẠCH

Ở BỆNH NHÂN ĐỢT CẤP BỆNH PHỔI TẮC NGHẼN

MẠN TÍNH TẠI BỆNH VIỆN TRUNG ƯƠNG

THÁI NGUYÊN

Chuyên ngành: Nội khoa

Mã số: NT 62 72 20 50

LUẬN VĂN BÁC SĨ NỘI TRÚ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. PHẠM KIM LIÊN

THÁI NGUYÊN – 2020

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng chân thành và biết ơn sâu sắc tới:

Ban Giám hiệu trường đại học Y Dược Thái Nguyên, Phòng đào tạo, Bộ

môn Nội trường đại học Y Dược Thái Nguyên, Khoa cấp cứu và Khoa hô hấp

Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên đã hết sức quan tâm, giúp đỡ và tạo điều

kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu.

Xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy trong hội đồng chấm luận văn tốt

nghiệp và hội đồng bảo vệ đề cương, các thầy đã đóng góp nhiều ý kiến quý

báu để cho em hoàn thành luận văn này.

Xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Phạm Kim Liên đã dìu dắt, hướng

dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, hoàn thành luận văn.

Xin chân thành cám ơn Ban giám đốc, lãnh đạo các ban ngành và tập thể

Khoa hô hấp Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Giang và đồng nghiệp đã hết lòng ủng

hộ, giúp đỡ, động viên, khuyến khích tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và

hoàn thành bản luận văn này.

Xin bày tỏ lòng cảm ơn tới của các thành viên trong gia đình, anh em bạn

bè đã luôn quan tâm, cổ vũ, động viên và tạo mọi điều kiện vật chất, tinh thần,

thời gian trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Thái Nguyên, ngày 31 tháng 12 năm 2020

Nguyễn Thúy Nga

LỜI CAM ĐOAN

Tôi là Nguyễn Thúy Nga, học viên BSNT K11 Nội Trường đại học Y

Dược Thái Nguyên xin cam đoan:

Đây là luận văn do bản thân tôi trực tiếp thực hiện dưới sự hướng dẫn của

PGS.TS Phạm Kim Liên.

1. Công trình này không trùng lặp với bất kỳ nghiên cứu nào khác đã được

công bố tại Việt Nam.

2. Các số liệu và thông tin trong nghiên cứu là hoàn toàn chính xác, trung

thực và khách quan, đã được xác nhận và chấp thuận của cơ sở nơi nghiên cứu.

Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về những cam kết này.

Thái Nguyên, ngày 31 tháng 12 năm 2020

Nguyễn Thúy Nga

KÍ HIỆU VIẾT TẮT

ABG

ACOS

ATS

BiPAP

Arterial Blood Gas (Khí máu động mạch)

Hội chứng chồng lấp hen- COPD

American Thoracic Society (Hiệp hội lồng ngực Hoa Kì)

Bilevel Positive Airway Pressure (Thở hai mức áp lực dương)

BPTNMT

CaO2

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Tổng lượng oxy máu động mạch

COPD COPD- Chronic Obstructive Pulmonary Disease

(Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính)

CPAP

DO2

Continuous Positive Airway Pressure

(Thở áp lực dương liên tục)

Oxy phân ly

EPAP Expiratory Positive Airway Pressure (Áp lực dương thở ra)

ERS European Respiratory Society (Hiệp hội Hô hấp Châu Âu)

FEV1 Forced Expiratory Volume in one second (Dung tích thở ra

gắng sức trong giây đầu tiên)

FiO2 Fractional Inspired Oxygen (Nồng độ oxy trong khí thở vào)

FVC Forced Vital Capacity (Dung tích sống gắng sức)

GOLD Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (Sáng

kiến toàn cầu về bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính)

IPAP

mMRC

Inspiratory Positive Airway Pressure (Áp lực dương thở vào)

Modified Medical Research Council

NKQ Nội khí quản

PaCO2 Partial pressure of Carbon dioxide in arterial blood (Áp lực

riêng phần của CO2 máu động mạch)

PaO2 Partial pressure of Oxygen in arterial blood (Áp lực riêng phần

của ô xy máu động mạch)

PEEP Positive End Expiratory Pressure

(Áp lực dương cuối thì thở ra)

PS

RF

Pressure Support (Áp lực hỗ trợ)

Respiratory failure (Suy hô hấp)

SaO2 Arterial Oxygen Saturation (Bão hòa ô xy máu động mạch)

SHHC Suy hô hấp cấp

SpO2 Oxygen Saturation Measured by Pulse oxymetry

(Bão hòa ô xy máu mao mạch qua da)

TKNT Thông khí nhân tạo

TKNTKXN Thông khí nhân tạo không xâm nhập

TKNTXN

VC

VO2

Thông khí nhân tạo xâm nhập

Vital capacity (Dung tích sống thở chậm)

Oxy tiêu thụ

V/Q Ventilation –perfusion ratio (Tỉ lệ thông khí/tưới máu)

Vt Tidal Volume (Thể tích khí lưu thông)

WHO World Health Organization (Tổ chức Y tế thế giới)

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

LỜI CAM ĐOAN

KÍ HIỆU VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

ĐẶT VẤN ĐỀ: ................................................................................................. 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................... 3

1.1. Các vấn đề cơ bản về COPD...................................................................... 3

1.2. Khí máu động mạch ................................................................................. 15

1.3. Thông khí nhân tạo không xâm nhập trong điều trị đợt cấp COPD ........ 20

1.4. Tình hình nghiên cứu khí máu động mạch trên bệnh nhân đợt cấp COPD

có TKNTKXN BiPAP..................................................................................... 23

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................. 26

2.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................... 26

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu............................................................ 27

2.3. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 27

2.4. Chỉ tiêu trong nghiên cứu......................................................................... 27

2.5. Phương pháp, kĩ thuật thu thập số liệu..................................................... 29

2.6. Xử lý số liệu ............................................................................................. 36

2.7. Khía cạnh đạo đức của đề tài ................................................................... 36

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 37

3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ............................................. 37

3.2. Đặc điểm khí máu động mạch của bệnh nhân đợt cấp COPD được hô hấp

hỗ trợ bằng BiPAP. ......................................................................................... 41

3.3. Thay đổi khí máu động mạch sau 1h ở bệnh nhân thở máy không xâm

nhập và các yếu tố liên quan ........................................................................... 43

Chương 4: BÀN LUẬN .................................................................................. 50

4.1. Đặc điểm chung ở bệnh nhân đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. .... 50

4.2. Bàn luận về đặc điểm khí máu động mạch của bệnh nhân đợt cấp COPD.

......................................................................................................................... 53

4.3. Bàn luận về thay đổi khí máu động mạch sau 1h ở bệnh nhân thở máy

không xâm nhập và các yếu tố liên quan ........................................................ 57

KẾT LUẬN..................................................................................................... 63

KIẾN NGHỊ .................................................................................................... 65

TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU

ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

PHỤ LỤC