Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng sau 1970 năm nhìn lại

cuo c KHd l NGHI A HA I B A TRlIlVG

SAU 1970 ]^AM ]\HIM LAI

NGUY£N QUANG NGOC*

Cuoc khcli nghia no ra vao mua Xuan,

thang 3 nSm Canh Ty (nam 40) tai

cfla song Hat v& bi Ma Vien danh bai ve cd

ban cl ca'm Khe vao diu H6, thang 4 nSm

Quy Dau (nSm 43), thdi gian ton tai thiic te

chl hdn 3 nSm. The nhiing day phai diidc

coi 1^ s\i ki^n co gia tri dSc bi$t nha't trong

suo't tien trinh lich sfl da't nU6c, khong chi

vi no la cot mo'c ban le khSng dinh thanh

tiiu ba't hii cua nhan dan ta trong thcfi dai

diing nU6c dSu tien vk dinh hiidng cho

tiidng lai phat trien cua cuoc da'u tranh

thoat khoi ach tho'ng tri nghin nSm cua ke

thii phiidng BSc, ma con d cho no dUdc sfl

cu cua ca Trung Quoc va Vi^t Nam ghi lai

kha cu thl, v6i thai do tran trong va dUdc

khac dam trong ky Uc dan gian nhU mot

chan ly lich sfl, cang ngay cang rang rd,

cang ngay cang ngdi sang.

1. Cuoc ddng khfli toan dan, Trieu

dinh Trifng Yttdng va Kinh do Me Linh

1.1. Ve que hxidng va dong doi Hai

BaTri/ng ^ 'i o^

TrUng TrSc, TrUng Nhi la con gai ca cua

Lac tiidng huyen Me Linh. Da't Me Linh la

da't ban bo cua cac vua Hung, k6o dai tren

hai bd song Hong tii phia tren cua dinh

tam giac chau Viet Tri (Phii Tho) cho den

g^n noi thanh Ha Noi va trai rong tii vung

niii Ba Vi sang viing niii Tam Dao, tUdng

dUdng vdi phin ldn cac tinh Phii Tho, Vinh

Phiic va Ha Noi hien nay. Nam 106 tr. CN,

nha Han dat chau Giao Chi thong sua't 7

quan cl luc dia va dSt tri sd cl quan Giao

Chl. Diing din chau Giao Chi la chiic Thii

sfl, dong tri sd tai Me Linh (lang Ha Loi, xa

Me Linh, huyen Me Linh, Ha Noi). Nha

Han ban diu dat ca Chau tri, Qu^n tri va

Do uy tri Giao Chi cl tren da't Me Linh vdi

muc dich viia cai quan toan viing Nam Viet

va Au Lac cii, viXa triic tie'p khong che "ddt

td" cua ngiidi Lac Viet (1). Sach Dai Viet sd

ky toan thU ch6p: TrUng Trac "nguyen la hg

Lac, con gdi cua Lac tUdng huyen Me Linh,

Phong Chdu" (2).

Theo truyen thuyet dan gian va thin

tich mieu Men va dinh Nam Nguyen (nay

la thon Nam An, xa Cam Thiidng, huyen

Ba Vi, Ha Noi) thi me Hai Ba TrUng la

chau ngoai vua Hung, ngUdi lang Nam

Nguyen. Ba goa chong sdm nen phai mot

' GS-TS. Vi?n Vigt Nam hoc vh Khoa hoc phat trien • DHQG HN