Công tác phát triển đảng viên ở các tỉnh miền núi phía Bắc nước ta - Thực trạng và giải pháp

Häc viÖn chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia hå chÝ minh

----------------

b¸o c¸o tæng hîp

kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc

§Ò tµi khoa häc cÊp bé n¨m 2008

M∙ sè : B08-23

§Ò tµi :

C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn

ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta￾Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p

C¬ quan chñ tr× : Häc viÖn ChÝnh trÞ – Hµnh chÝnh khu vùc I

Chñ nhiÖm ®Ò tµi : TS NguyÔn Xu©n Ph−¬ng

Th− ký ®Ò tµi : Th.sÜ NguyÔn Häc

7235 26/3/2009

Hµ Néi - 2008

Danh s¸ch nh÷ng ng−êi tham gia ®Ò tµi

Chñ nhiÖm ®Ò tµi :

TS NguyÔn Xu©n Ph−¬ng

Th− ký ®Ò tµi :

Th.SÜ NguyÔn Häc

C¸c céng t¸c viªn :

TS §oµn Minh HuÊn

TS Chu ThÞ Thoa

NguyÔn §øc Hµ

TrÇn SÜ Mü

NguyÔn §¾c Quúnh

NguyÔn ThÞ Ph−îng

Hoµng V¨n Kh«i

Lß V¨n MÊng

1

Më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

§¶ng Céng s¶n lµ mét tæ chøc chÆt chÏ nhÊt, thèng nhÊt nhÊt, tËp

trung nhÊt, lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin lµm nÒn t¶ng t− t−ëng, lÊy tËp trung d©n

chñ lµm nguyªn t¾c c¬ b¶n trong x©y dùng tæ chøc, sinh ho¹t vµ ho¹t ®éng cña

§¶ng. §¶ng bao gåm nh÷ng ng−êi −u tó, tiªn tiÕn nhÊt cña giai cÊp c«ng nh©n

vµ nh©n d©n lao ®éng. §¶ng ra ®êi lµ do ®ßi hái tÊt yÕu cña cuéc ®Êu tranh

giai cÊp cÇn cã sù l·nh ®¹o thèng nhÊt mäi ho¹t ®éng cña giai cÊp, nh»m môc

®Ých lËt ®æ nhµ n−íc thèng trÞ cña giai cÊp ®èi lËp ®Ó x©y dùng chÕ ®é x· héi

x· héi chñ nghÜa vµ cuèi cïng lµ chñ nghÜa céng s¶n.

§Ó hoµn thµnh sø mÖnh lÞch sö cña m×nh, §¶ng ph¶i lu«n ch¨m lo x©y

dùng §¶ng c¶ vÒ chÝnh trÞ, t− t−ëng vµ tæ chøc, kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng

lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cho ngang tÇm yªu cÇu nhiÖm vô c¸ch m¹ng

trong tõng thêi kú. §ã lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan, lµ nhiÖm vô th−êng

xuyªn cña §¶ng.

C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn lµ mét nhiÖm vô quan träng cña c«ng t¸c

x©y dùng §¶ng. Trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o c¸ch m¹ng, §¶ng muèn t¨ng c−êng

vai trß l·nh ®¹o, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc chiÕn ®Êu vµ më réng ¶nh

h−ëng cña m×nh ®èi víi x· héi, ph¶i th−êng xuyªn ch¨m lo, coi träng c«ng t¸c

ph¸t triÓn ®¶ng viªn. Vai trß l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng phô thuéc rÊt

lín vµo ®éi ngò ®¶ng viªn vµ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn. ChÊt l−îng cña

tõng ®¶ng viªn vµ cña c¶ ®éi ngò ®¶ng viªn phô thuéc vµo c«ng t¸c x©y dùng

®éi ngò ®¶ng viªn vµ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn.

Tõ ngµy thµnh lËp ®Õn nay, §¶ng ta lu«n coi träng c«ng t¸c x©y dùng

§¶ng, ch¨m lo ph¸t triÓn ®¶ng viªn, coi ®ã lµ nhiÖm vô c¬ b¶n, th−êng xuyªn

trong c«ng t¸c x©y dùng §¶ng, nh»m b¶o ®¶m cho §¶ng kh«ng ngõng ph¸t

triÓn, xøng ®¸ng lµ ®éi tiÒn phong chiÕn ®Êu cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n

lao ®éng vµ cña c¶ d©n téc. Trong qu¸ tr×nh l·nh ®¹o c¸ch m¹ng còng nh−

trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc ®· chøng minh r»ng: vai trß vµ n¨ng lùc

l·nh ®¹o cña §¶ng kh«ng chØ phô thuéc vµo chÊt l−îng cña ®éi ngò ®¶ng viªn

2

mµ cßn phô thuéc rÊt lín vµo sè l−îng ®¶ng viªn. Cã sè l−îng ®¶ng viªn hïng

hËu lµ c¬ së ®Ó x©y dùng §¶ng, cñng cè hÖ thèng tæ chøc cña §¶ng, gãp phÇn

n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña c¸c tæ chøc ®¶ng. Tõ §¹i héi

®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX (2001) cho ®Õn nay, c«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò

®¶ng viªn vµ ph¸t triÓn ®¶ng viªn ®· cã nhiÒu ®æi míi, ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt

qu¶ nhÊt ®Þnh. Trong c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn, Trung −¬ng §¶ng ®· cã

nhiÒu nghÞ quyÕt, chØ thÞ, qui ®Þnh vÒ n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c ph¸t triÓn

®¶ng viªn, kh¾c phôc t×nh tr¹ng mét sè c¬ së, ®Þa bµn ch−a cã ®¶ng viªn, ch−a

cã tæ chøc ®¶ng, ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô c¸ch m¹ng cña §¶ng trong tõng

giai ®o¹n. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay, c¶ vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn, c«ng t¸c ph¸t

triÓn ®¶ng viªn vÉn cßn nhiÒu néi dung cÇn ®−îc nghiªn cøu nghiªm tóc ®Ó cã

nh÷ng lêi gi¶i ®¸p thiÕt thùc gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng c¸c v¨n b¶n, qui ®Þnh

vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn cho phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô trong giai

®o¹n c¸ch m¹ng míi; gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn. §©y lµ

mét vÊn ®Ò quan träng vµ cÇn thiÕt trong cuéc vËn ®éng ®æi míi, chØnh ®èn

§¶ng hiÖn nay.

C¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta hiÖn nay gåm 15 tØnh lµ: Hoµ

B×nh, S¬n La, §iÖn Biªn, Lai Ch©u, Cao B»ng, B¾c C¹n, Th¸i Nguyªn, Lµo

Cai, Yªn B¸i, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Phó Thä, L¹ng S¬n, B¾c Giang, Qu¶ng

Ninh. §©y lµ ®Þa bµn cã vÞ trÝ chiÕn l−îc quan träng vÒ chÝnh trÞ, an ninh, quèc

phßng, b¶o vÖ Tæ quèc vµ lµ ®Þa bµn träng yÕu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n ho¸ -

x· héi trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n−íc hiÖn nay. Tuy vËy, c¸c tØnh miÒn nói

phÝa b¾c còng lµ n¬i cßn gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trªn nhiÒu mÆt: ®Þa h×nh hiÓm

trë, d©n c− th−a thít, ph©n t¸n, héi tô 37 d©n téc thiÓu sè víi gÇn 5 triÖu ng−êi

sinh sèng, chiÕm gÇn 60% d©n sè trong vïng; lµ vïng thuéc diÖn ph¸t triÓn ë

møc thÊp so víi c¶ n−íc, kÕt cÊu h¹ tÇng thÊp kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, tû lÖ

®ãi nghÌo cao, hiÖn t−îng truyÒn ®¹o tr¸i phÐp gia t¨ng v.v.. Nh÷ng ®Æc ®iÓm

®ã ®· t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi, ®Õn c«ng t¸c

x©y dùng §¶ng, trong ®ã cã c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn.

Tõ sau khi cã NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 (kho¸ IX) VÒ "X©y dùng, cñng

cè hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së", träng t©m lµ x©y dùng tæ chøc c¬ së ®¶ng vµ

3

x©y dùng ®éi ngò ®¶ng viªn cho ®Õn nay, c¸c cÊp uû ®¶ng thuéc c¸c tØnh miÒn

nói phÝa b¾c n−íc ta ®· cã nhiÒu chñ tr−¬ng, nghÞ quyÕt, ®Ò ¸n vÒ x©y dùng,

cñng cè hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së, ®· tËp trung l·nh ®¹o, chØ ®¹o thùc hiÖn

viÖc n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña tæ chøc c¬ së ®¶ng,

n©ng cao chÊt l−îng ®¶ng viªn, t¨ng c−êng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ®Ó

kh¾c phôc t×nh tr¹ng c¸c th«n, b¶n, tr−êng, tr¹m... ch−a cã ®¶ng viªn, ch−a cã

tæ chøc ®¶ng. Nhê vËy, c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ®· ®¹t ®−îc nh÷ng kÕt

qu¶ rÊt ®¸ng phÊn khëi: tû lÖ ®¶ng viªn míi kÕt n¹p t¨ng qua c¸c n¨m, b×nh

qu©n mçi n¨m t¨ng 3,9%; chÊt l−îng ®¶ng viªn míi kÕt n¹p ngµy cµng cao; c¬

cÊu trong ®éi ngò ®¶ng viªn kh¸ hîp lý, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng vµ trÎ

ho¸ ®éi ngò ®¶ng viªn, tõng b−íc xo¸ th«n, b¶n "tr¾ng" ®¶ng viªn, "tr¾ng" tæ

chøc ®¶ng, xo¸ chi bé ghÐp.

Tuy nhiªn, nh÷ng tiÕn bé trªn ®©y chØ míi ®¸p øng ®−îc mét phÇn so

víi nhu cÇu hiÖn t¹i. TÝnh riªng trong c«ng t¸c x©y dùng §¶ng viÖc cñng cè hÖ

thèng chi bé ë th«n, b¶n, xo¸ ®iÓm "tr¾ng" ®¶ng viªn, "tr¾ng" chi bé, xo¸ chi

bé ghÐp ®ang lµ vÊn ®Ò lín, cÇn ®−îc quan t©m thùc hiÖn. HiÖn t¹i c«ng t¸c

ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë vïng ®ång bµo d©n téc cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n, do

thiÕu nguån kÕt n¹p ®¶ng viªn, ch−a b¶o ®¶m nh÷ng tiªu chÝ, ®iÒu kiÖn ®Ó trë

thµnh ®¶ng viªn nh− nh− tr×nh ®é häc vÊn, nhËn thøc vÒ ®¶ng; khã kh¨n c¶ vÒ

viÖc tæ chøc gi¸o dôc, båi d−ìng ®Ó n©ng cao nhËn thøc cho quÇn chóng; ¶nh

h−ëng cña nh÷ng tËp tôc l¹c hËu cña vïng d©n téc ®Ó l¹i rÊt nÆng nÒ; vÒ tÝnh

b¶o thñ cña ®éi ngò ®¶ng viªn cao tuæi (nh− giµ lµng, tr−ëng b¶n) khi xem xÐt

kÕt n¹p ®¶ng viªn trÎ v.v.. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè ®ã ®· ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn

c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta hiÖn nay.

Nh÷ng vÊn ®Ò trªn ®©y ®ang lµ nh÷ng bøc xóc ®Æt ra cho c«ng t¸c ph¸t

triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta trong thêi kú míi, ®ßi hái

ph¶i nghiªn cøu, luËn gi¶i mét c¸ch cã c¨n cø khoa häc c¶ vÒ lý luËn vµ thùc

tiÔn. ViÖc chóng t«i chän ®Ò tµi “C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh

miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p” ®Ó nghiªn cøu lµ nh»m

gãp phÇn gi¶i ®¸p nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn nªu trªn, phôc vô nhiÖm vô

4

x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng nãi chung, c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh

miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta nãi riªng trong thêi kú míi.

2. Môc tiªu cña ®Ò tµi

- §¸nh gi¸ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c t×nh miÒn nói phÝa b¾c n−íc

ta tõ §¹i héi IX ®Õn nay (2001 - 2007).

- Dù b¸o xu h−íng, ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ cÇn thiÕt

nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë

c¸c tØnh miÒn nói nãi chung, phÝa b¾c n−íc ta nãi riªng trong t×nh h×nh míi.

3. T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi

C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn lµ mét néi dung c¬ b¶n trong c«ng t¸c

x©y dùng §¶ng. VÊn ®Ò nµy ®−îc ®Ò cËp nhiÒu trong c¸c t¸c phÈm kinh ®iÓn

cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh; trong c¸c v¨n kiÖn vµ

nhiÒu nghÞ quyÕt cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam; trong c¸c bµi viÕt, bµi nãi cña

c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n−íc. §ã lµ c¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p

luËn cã ý nghÜa chØ ®¹o cho qu¸ tr×nh nghiªn cøu cña ®Ò tµi nµy.

Trong giai ®o¹n c¸ch m¹ng míi, nhÊt lµ tõ §¹i héi IX cña §¶ng ®Õn

nay, khi §¶ng ta cã nhiÒu nghÞ quyÕt, chØ thÞ, h−íng dÉn vÒ x©y dùng hÖ thèng

chÝnh trÞ ë c¬ së, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc chiÕn ®Êu cña tæ chøc c¬ së

®¶ng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn, ®· cã mét sè c«ng tr×nh khoa

häc ®−îc c«ng bè. Sau ®©y lµ mét sè c«ng tr×nh chñ yÕu mµ c¸c t¸c gi¶ ®·

tham kh¶o, kÕ thõa, chän läc nh÷ng néi dung cã liªn quan:

- §Ò tµi khoa häc cÊp nhµ n−íc KX 03.04 ch−¬ng tr×nh khoa häc x·

héi cÊp nhµ n−íc giai ®o¹n 2001 - 2005 “X©y dùng §¶ng trong ®iÒu kiÖn míi”

®−îc c«ng bè vµ xuÊt b¶n thµnh s¸ch: “VÊn ®Ò ®¶ng viªn vµ ph¸t triÓn ®¶ng

viªn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa” do GS.TS

M¹ch Quang Th¾ng lµm chñ biªn, xuÊt b¶n n¨m 2006. §Ò tµi khoa häc nµy ®·

®i s©u nghiªn cøu nhiÒu vÊn ®Ò c¬ b¶n nh−: t×nh h×nh ®¶ng viªn vµ c«ng t¸c

ph¸t triÓn ®¶ng viªn trong thêi gian qua (tõ §¹i héi VIII cña §¶ng ®Õn nay);

lµm râ ph−¬ng h−íng phÊn ®Êu cña ng−êi ®¶ng viªn theo nh÷ng tiªu chuÈn

®¶ng viªn ®−îc x¸c ®Þnh trong §iÒu lÖ §¶ng vµ nh÷ng yªu cÇu cã tÝnh ®Æc thï

do qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa ®ßi hái;

5

®Ò xuÊt nh÷ng ®æi míi cÇn thiÕt trong c«ng t¸c x©y dùng ®éi ngò ®¶ng viªn vµ

ph¸t triÓn ®¶ng viªn cho phï hîp víi t×nh h×nh míi.

XÐt tæng thÓ th× ®Ò tµi trªn cã ph¹m vi nghiªn cøu réng, bao gåm c«ng

t¸c x©y dùng ®éi ngò ®¶ng viªn; vÊn ®Ò chÊt l−îng ®¶ng viªn; mèi quan hÖ

gi÷a sè l−îng, c¬ cÊu, tiªu chuÈn víi chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn; nh÷ng

nh©n tè t¸c ®éng ®Õn chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn... VÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn

®¶ng viªn, ®Ò tµi trªn ®−îc nghiªn cøu trong mèi quan hÖ víi vÊn ®Ò ®¶ng viªn

vµ n©ng cao chÊt l−îng ®¶ng viªn, chø kh«ng cã chñ ®Ých ®i s©u nghiªn cøu vÒ

c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c. Do ®ã, ®Ò tµi cña

chóng t«i kh«ng trïng lÆp víi ®Ò tµi trªn; tuy nhiªn, ®ã còng lµ mét ®Ò tµi cÇn

thiÕt ph¶i ®−îc tham kh¶o, kÕ thõa ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh.

- §Ò tµi khoa häc cÊp ban ®¶ng, m· sè KHB§ (2007) - 08 vÒ "N©ng cao

n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc chiÕn ®Êu cña tæ chøc c¬ së ®¶ng vµ chÊt l−îng ®éi ngò

®¶ng viªn" do TS §ç Ngäc ThÞnh lµm chñ nhiÖm, ®· nghiÖm thu, trong ®ã cã

nhiÒu néi dung liªn quan ®Õn ®Ò tµi nµy. Tuy nhiªn, néi dung nghiªn cøu cña ®Ò tµi

trªn lµ cña toµn §¶ng, biÓu hiÖn ë c¶ tæ chøc c¬ së ®¶ng vµ chÊt l−îng ®¶ng viªn,

kh«ng ®i s©u vµ nhiÒu vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn.

- §Ò ¸n "Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m cñng cè tæ chøc c¬ së ®¶ng ®èi víi

cÊp uû ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c", KHBD (2002) - 03 cña TrÇn Ngäc TÝn,

NguyÔn §×nh Phu ®· kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh, ®Æc ®iÓm cña vïng miÒn nói phÝa

b¾c, nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng vµ biÖn ph¸p x©y dùng tæ chøc c¬ së ®¶ng ë c¸c

tØnh miÒn nói phÝa b¾c.

- Ch−¬ng tr×nh khoa häc cÊp nhµ n−íc vÒ "TiÕp tôc ®æi míi, hoµn thiÖn

hÖ thèng chÝnh trÞ n−íc ta trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ chñ

®éng héi nhËp quèc tÕ", do PGS.TS TrÇn §×nh Hoan lµm chñ nhiÖm, lµ mét

c«ng tr×nh khoa häc tæng kÕt thùc tiÔn trªn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña hÖ

thèng chÝnh trÞ, trong ®ã cã x©y dùng §¶ng vµ x©y dùng ®éi ngò ®¶ng viªn

trong t×nh h×nh hiÖn nay.

- §Ò tµi khoa häc cÊp nhµ n−íc "C¸c gi¶i ph¸p ®æi míi ho¹t ®éng cña

hÖ thèng chÝnh trÞ c¸c tØnh miÒn nói n−íc ta hiÖn nay", do PGS.TS T« Huy

Røa, PGS.TS NguyÔn Cóc, PGS.TS TrÇn Kh¾c ViÖt ®ång chñ nhiÖm, ®· xuÊt

b¶n thµnh s¸ch n¨m 2006, lµ mét ®Ò tµi cã nhiÒu vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®Æc

®iÓm cña khu vùc miÒn nói t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña tæ chøc ®¶ng, chÝnh

quyÒn, c¸c ®oµn thÓ, trong ®ã cã viÖc x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, ®¶ng viªn ë

khu vùc nµy.

6

Ngoµi c¸c ®Ò tµi khoa häc nªu trªn, vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn

còng ®−îc c¸c häc viªn cao häc, c¸c nghiªn cøu sinh nghiªn cøu, tr×nh bµy

trong c¸c luËn v¨n th¹c sÜ, luËn ¸n tiÕn sÜ, ®· b¶o vÖ thµnh c«ng nh−: LuËn ¸n

tiÕn sÜ: “N©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn trong häc viÖn ë

c¸c tr−êng sÜ quan Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam” n¨m 2000 cña Lª V¨n

B×nh; LuËn v¨n th¹c sÜ: “C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng trong thanh niªn cña §¶ng

bé thµnh phè Hµ Néi” 1995 cña Lª ThÞ Minh Loan; LuËn v¨n th¹c sÜ: “X©y

dùng ®éi ngò ®¶ng viªn lµ ng−êi d©n téc thiÓu sè ë c¸c §¶ng bé x· tØnh

Cao B»ng trong giai ®o¹n hiÖn nay” n¨m 2006 cña Hµ S¬n Long; LuËn

v¨n th¹c sÜ: “C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn trong sinh viªn c¸c tr−êng ®¹i häc

c«ng an nh©n d©n ë c¸c tØnh phÝa b¾c trong giai ®o¹n hiÖn nay”, n¨m 2007

cña Vò ThÕ Kú v.v..

Trong thêi gian gÇn ®©y, trªn c¸c b¸o, t¹p chÝ ®· cã nhiÒu bµi viÕt liªn

quan ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn. Mét sè ®Þa ph−¬ng, c¬ quan khoa häc

còng ®· cã nh÷ng cuéc héi th¶o chuyªn ®Ò vÒ n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o, søc

chiÕn ®Êu cña tæ chøc c¬ së ®¶ng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn, cã

nhiÒu bµn luËn vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn. §©y còng lµ mét nguån tµi

liÖu cÇn thiÕt cho ®Ò tµi.

TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh khoa häc, c¸c luËn v¨n th¹c sÜ, luËn ¸n tiÕn sÜ,

c¸c bµi viÕt, c¸c cuéc héi th¶o nªu trªn ®Òu cã ®Ò cËp ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn

®¶ng viªn nh−ng ë nhiÒu lÜnh vùc, nhiÒu m«i tr−êng, nhiÒu ®Þa ph−¬ng kh¸c

nhau vµ ch−a mét c«ng tr×nh nµo cã chñ ®Ých nghiªn cøu s©u vÒ c«ng t¸c ph¸t

triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c. Do vËy, vÊn ®Ò nghiªn cøu cña

®Ò tµi nµy lµ hoµn toµn míi vµ kh«ng trïng lÆp. Tuy vËy, nh÷ng c«ng tr×nh

khoa häc trªn lµ nguån tµi liÖu quÝ b¸u ®Ó tËp thÓ t¸c gi¶ chän läc, kÕ thõa mét

c¸ch hîp lý nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi.

4. Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi

- C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ®−îc nghiªn cøu trong ®Ò tµi nµy bao

gåm: C«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña cÊp uû ®¶ng vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng

viªn; viÖc t¹o nguån, lùa chän, båi d−ìng, gi¸o dôc, rÌn luyÖn vµ qu¶n lý quÇn

chóng −u tó ®Ó kÕt n¹p ®¶ng viªn, t¨ng c−êng sè l−îng vµ chÊt l−îng ®¶ng

7

viªn; viÖc thùc hiÖn qui ®inh vÒ kÕt n¹p ®¶ng viªn; c«ng t¸c gi¸o dôc, båi

d−ìng n©ng cao chÊt l−îng ®¶ng viªn míi.

- §Þa bµn nghiªn cøu cña ®Ò tµi lµ 15 tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc

ta, bao gåm c¸c tØnh: Hoµ B×nh, S¬n La, §iÖn Biªn, Lai Ch©u, Cao B»ng, B¾c

C¹n, Th¸i Nguyªn, Lµo Cai, Yªn B¸i, Hµ Giang, Tuyªn Quang, Phó Thä,

L¹ng S¬n, B¾c Giang, Qu¶ng Ninh. Tuy vËy, do thêi gian vµ kinh phÝ h¹n hÑp,

®Ò tµi chØ cã ®iÒu kiÖn kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc hiÖn ë mét sè tØnh nhÊt ®Þnh.

- Thêi gian nghiªn cøu tËp trung chñ yÕu tõ n¨m 2001 ®Õn n¨m 2007. PhÇn

ph−¬ng h−íng vµ gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c

tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta ®−îc x©y dùng cho nh÷ng n¨m tiÕp theo.

5. C¬ së lý luËn, thùc tiÔn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

- C¬ së lý luËn cña ®Ò tµi lµ: chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ

Minh vµ ®−êng lèi, quan ®iÓm cña §¶ng ta. Nh÷ng néi dung lý luËn cña chñ

nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ quan ®iÓm, ®−êng lèi cña §¶ng

ta kh«ng bè côc thµnh môc riªng mµ ®−îc qu¸n triÖt, kiÕn gi¶i trong c¸c néi

dung nghiªn cøu.

- C¬ së thùc tiÔn cña ®Ò tµi lµ: c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh

miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta trong nh÷ng n¨m võa qua vµ yªu cÇu, nhiÖm vô cña

§¶ng, cña ®Êt n−íc ®ang ®Æt ra trong giai ®o¹n míi.

- Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi: §Ò tµi lÊy phÐp duy vËt biÖn

chøng vµ duy vËt lÞch sö lµm ph−¬ng ph¸p chØ ®¹o; kÕt hîp c¸c ph−¬ng ph¸p

ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª, so s¸nh, v.v..

§Ò tµi cßn tæ chøc c¸c ®ît ®iÒu tra, kh¶o s¸t thùc tÕ, tæ chøc to¹ ®µm,

trao ®æi ý kiÕn, th¶o luËn chuyªn ®Ò víi c¸c chuyªn gia vµ l·nh ®¹o mét sè ®Þa

ph−¬ng n¬i kh¶o s¸t.

6. ý nghÜa cña ®Ò tµi

- ý nghÜa lý luËn: HÖ thèng ho¸ c¸c quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c -

Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm, ®−êng lèi cña §¶ng ta vÒ nh÷ng vÊn

®Ò liªn quan nh−: tÝnh tÊt yÕu ph¶i ph¸t triÓn ®¶ng viªn, ®iÒu kiÖn trë thµnh

®¶ng viªn vµ tiªu chuÈn ®¶ng viªn, vÒ c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn vµ chÊt

l−îng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn v.v..

8

- ý nghÜa thùc tiÔn: Gãp phÇn gióp c¸c cÊp uû ®¶ng, c¸c nhµ ho¹ch

®Þnh chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, nh÷ng ng−êi chØ ®¹o thùc tiÔn cã c¸ch nh×n kh¸i

qu¸t vÒ thùc tr¹ng; tõ ®ã cã nh÷ng nghÞ quyÕt, qui ®Þnh, h−íng dÉn vÒ c«ng

t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Æc thï cña c¸c tØnh miÒn nói

phÝa b¾c n−íc ta.

- KÕt qu¶ nghiªn cøu còng sÏ gãp phÇn bæ sung kiÕn thøc thùc tiÔn cho

nh÷ng ng−êi nghiªn cøu, gi¶ng d¹y trong hÖ thèng Häc viÖn, c¸c tr−êng chÝnh

trÞ tØnh, c¸c trung t©m gi¸o dôc chÝnh trÞ huyÖn, nhÊt lµ ®èi víi c¸c khoa x©y

dùng §¶ng vÒ nh÷ng néi dung liªn quan ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn.

7. KÕt cÊu cña B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc

Ngoµi Më ®Çu, KiÕn nghÞ vµ kÕt luËn, Danh môc tµi liÖu tham kh¶o, Phô

lôc, B¸o c¸o tæng hîp kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc kÕt cÊu thµnh 3 ch−¬ng:

Ch−¬ng 1. C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c

n−íc ta - Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn

Ch−¬ng 2. Thùc tr¹ng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn

nói phÝa b¾c n−íc ta thêi gian qua (2001- 2007).

Ch−¬ng 3. Ph−¬ng h−íng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao

chÊt l−îng c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta

trong thêi gian tíi

9

Ch−¬ng 1

C«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn

ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c n−íc ta

Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn

1.1. Nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n vÒ ®¶ng viªn

1.1.1. VÞ trÝ, vai trß cña ®¶ng viªn

§¶ng viªn lµ nh÷ng "tÕ bµo" cÊu thµnh nªn ®¶ng, cã vÞ trÝ, vai trß quan

träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ®¶ng vµ sù l·nh ®¹o

cña ®¶ng ®èi víi x· héi. Nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña mét

®¶ng chÝnh trÞ tr−íc hÕt lµ ë ®éi ngò ®¶ng viªn, víi nh÷ng ®iÒu kiÖn, tiªu

chuÈn do ®¶ng qui ®Þnh.

§èi víi §¶ng Céng s¶n, ®¶ng viªn cã vÞ trÝ, vai trß quan träng hµng

®Çu trong sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi x· héi, cã

ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña c¸ch m¹ng. VÞ trÝ, vai trß cña ®¶ng viªn

biÓu hiÖn ë c¸c mÆt c¬ b¶n sau ®©y:

- §¶ng Céng s¶n lµ mét tæ chøc chÆt chÏ thèng nhÊt, nh− mét c¬ thÓ

sèng hoµn chØnh, trong ®ã mçi ®¶ng viªn lµ mét tÕ bµo cña §¶ng. §¶ng viªn

m¹nh lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n lµm cho §¶ng m¹nh. Toµn bé søc

m¹nh cña §¶ng, n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng ®Òu ®−îc t¹o

thµnh tõ nh÷ng ®¶ng viªn, vµo sè l−îng vµ chÊt l−îng cña c¶ ®éi ngò ®¶ng

viªn. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· tõng kh¼ng ®Þnh: §Ó l·nh ®¹o c¸ch m¹ng,

§¶ng ph¶i m¹nh, §¶ng m¹nh lµ do chi bé tèt, chi bé tèt lµ do c¸c ®¶ng viªn

®Òu tèt.

- §¶ng Céng s¶n ra ®êi vµ l·nh ®¹o c¸ch m¹ng lµ do yªu cÇu tÊt yÕu

kh¸ch quan cña cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n

lao ®éng. Sù l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi c¸ch m¹ng tr−íc hÕt vµ chñ yÕu th«ng

qua ®éi ngò ®¶ng viªn. §¶ng viªn lµ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp ®−a lý luËn tiªn

phong cña §¶ng vµo trong c¸c phong trµo c¸ch m¹ng cña quÇn chóng, gi¸o

dôc, tuyªn truyÒn, chØ ra cho quÇn chóng lao ®éng con ®−êng ®Êu tranh ®Ó ®¹t

®−îc môc ®Ých, lîi Ých cña m×nh. §¶ng viªn cßn lµ chiÕn sÜ c¸ch m¹ng, ®i tiªn

10

phong trong c¸c phong trµo, lµm tÊm g−¬ng s¸ng cho quÇn chóng hµnh ®éng

theo ®óng môc tiªu, lý t−ëng cña §¶ng, cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n

lao ®éng.

- §¶ng viªn tån t¹i g¾n liÒn víi tæ chøc ®¶ng, chÞu sù l·nh ®¹o, qu¶n

lý, kiÓm tra cña tæ chøc. Tæ chøc m¹nh ®¶m b¶o cho tõng ®¶ng viªn m¹nh,

®¶ng viªn m¹nh lµm cho tæ chøc m¹nh. ChÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn ngµy

cµng cao, néi bé ®¶ng cµng ®oµn kÕt, thèng nhÊt th× uy tÝn vµ vai trß l·nh ®¹o

cña §¶ng ngµy cµng ®−îc n©ng cao.

- §¶ng viªn lµ tiÒn ®Ò, c¬ së ®Ó x©y dùng ®éi ngò c¸n bé cña §¶ng,

Nhµ n−íc vµ c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng. Cã ®éi ngò ®¶ng viªn −u tó míi cung

cÊp cho §¶ng, Nhµ n−íc vµ nh©n d©n nh÷ng c¸n bé tèt, ®¸p øng víi yªu cÇu

nhiÖm vô c¸ch m¹ng trong tõng thêi kú.

- §¶ng viªn lµ ng−êi trùc tiÕp x©y dùng mèi quan hÖ gi÷a §¶ng víi

nh©n d©n, ®−a chñ tr−¬ng, ®−êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®Õn

víi nh©n d©n vµ tæ chøc cho nh©n d©n thùc hiÖn, ®ång thêi l¾ng nghe ý kiÕn,

t©m t−, nguyÖn väng cña nh©n d©n ph¶n ¸nh cho §¶ng ®Ó ®Ò ra chñ tr−¬ng,

®−êng lèi ®óng ®¾n, phï hîp víi thùc tiÔn cuéc sèng, víi nguyÖn väng cña

nh©n d©n.

Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña §¶ng, mèi

quan hÖ gi÷a §¶ng víi d©n, uy tÝn vµ vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi c¸ch

m¹ng, sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña cña c¸ch m¹ng... tr−íc hÕt vµ chñ yÕu

phô thuéc vµo vai trß cña ®éi ngò ®¶ng viªn. §¶ng cã sè l−îng ®¶ng viªn ®«ng

®¶o, cã chÊt l−îng cao, c¬ cÊu hîp lý th× n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu

cña §¶ng cao, l·nh ®¹o c¸ch m¹ng giµnh th¾ng lîi, vµ ng−îc l¹i. §¶ng viªn vµ

chÊt l−îng ®¶ng viªn lµ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña

§¶ng vµ sù thµnh b¹i cña c¸ch m¹ng. V× vËy, ph¸t triÓn ®¶ng viªn lµ c«ng t¸c

quan träng cña §¶ng, ph¶i ®−îc thùc hiÖn th−êng xuyªn, trªn c¬ së nh÷ng

®iÒu kiÖn vµ tiªu chuÈn do §¶ng qui ®Þnh theo yªu cÇu nhiÖm vô trong tõng

giai ®o¹n c¸ch m¹ng.

11

1.1.2. §iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ®¶ng viªn vµ tiªu chuÈn ®¶ng viªn

§iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ®¶ng viªn lµ nh÷ng qui ®Þnh mang tÝnh nguyªn

t¾c cña §¶ng, trong ®ã x¸c ®Þnh râ nh÷ng tiªu chÝ c¬ b¶n vÒ t− c¸ch ng−êi

®¶ng viªn, lµm chuÈn mùc cho quÇn chóng phÊn ®Êu ®Ó trë thµnh ng−êi ®¶ng

viªn céng s¶n.

Tiªu chuÈn ®¶ng viªn lµ nh÷ng chuÈn mùc cô thÓ ®Ó mçi ®¶ng viªn

dùa vµo ®ã mµ tu d−ìng, rÌn luyÖn; lµ c¨n cø ®Ó tæ chøc ®¶ng ®¸nh gi¸, ph©n

lo¹i ®¶ng viªn; lµ c¬ së ®Ó ph©n biÖt ®¶ng viªn víi ng−êi ngoµi §¶ng, ph©n

biÖt ng−êi ®¶ng viªn ch©n chÝnh víi nh÷ng ng−êi c¬ héi, c¶i l−¬ng; lµm tiÒn

®Ò ®Ó gi¸o dôc, båi d−ìng quÇn chóng kÕt n¹p §¶ng.

§iÒu kiÖn vµ tiªu chuÈn ®¶ng viªn cã mèi quan hÖ biÖn chøng, cã t¸c

®éng qua l¹i lÉn nhau trong qu¸ tr×nh lµm c«ng t¸c ph¸t triÓn ®¶ng viªn. Tuy

nhiªn, gi÷a chóng còng cã tÝnh ®éc lËp t−¬ng ®èi.

1.1.2.1. §iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ®¶ng viªn

Sù ra ®êi cña mét chÝnh ®¶ng lµ sù liªn kÕt nh÷ng ng−êi tiªn tiÕn, tiªu

biÓu cña giai cÊp, ®i tiªn phong trong phong trµo ®Êu tranh giai cÊp cña c¸c

giai cÊp ®èi lËp nhau, cïng cã chung mét môc ®Ých vµ ®−îc x· héi thõa nhËn.

NÕu kh«ng cã sù liªn kÕt nh÷ng ng−êi ®ã th× kh«ng thÓ h×nh thµnh chÝnh

®¶ng. Mét chÝnh ®¶ng ra ®êi ®ßi hái ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau:

- Tõ thùc tiÔn phong trµo ®Êu tranh cña c¸c giai cÊp ®èi lËp nhau xuÊt

hiÖn mét bé phËn tiªn tiÕn, tÝch cùc, liªn kÕt l¹i víi nhau trªn c¬ së mét hÖ t−

t−ëng hoÆc mét hÖ thèng quan ®iÓm chung thèng nhÊt.

- Nh÷ng ng−êi tiªn tiÕn, tÝch cùc ®ã liªn kÕt víi nhau theo nh÷ng

nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh ®Ó b¶o ®¶m mét c¬ cÊu liªn minh t−¬ng ®èi bÒn v÷ng

gi÷a c¸c thµnh viªn trong nhãm.

- Sù h×nh thµnh cña tæ chøc ®ã, víi nh÷ng môc ®Ých, lý t−ëng ®· ®−îc

v¹ch ra ph¶i ph¶n ¸nh ®−îc lîi Ých cña giai cÊp, tÇng líp x· héi mµ hä ®¹i diÖn

vµ ph¶i ®−îc x· héi thõa nhËn, ®ång t×nh, ñng hé.

§¶ng céng s¶n hay bÊt cø mét chÝnh ®¶ng nµo còng ®Òu cã nh÷ng qui

®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn cña nh÷ng ng−êi tham gia tæ chøc cña m×nh. Tuy nhiªn, viÖc

h×nh thµnh ®éi ngò ®¶ng viªn cña c¸c ®¶ng chÝnh trÞ còng kh«ng gièng nhau.

12

§èi víi nhiÒu ®¶ng t− s¶n, nh÷ng ng−êi gia nhËp ®¶ng chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ

viÖc hä t¸n thµnh hay kh«ng t¸n thµnh c−¬ng lÜnh, ®−êng lèi cña ®¶ng, sù liªn

kÕt vÒ mÆt tæ chøc ®«i khi rÊt láng lÎo.

§¶ng Céng s¶n lµ mét tæ chøc chÝnh trÞ cña giai cÊp c«ng nh©n, mang

b¶n chÊt giai cÊp c«ng nh©n, ®¹i biÓu quyÒn lîi, lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n

vµ nh©n d©n lao ®éng. §¶ng lµ mét tæ chøc chÆt chÏ nhÊt, thèng nhÊt nhÊt, tËp

trung nhÊt cña giai cÊp. Môc ®Ých cña §¶ng lµ tËp hîp, ®oµn kÕt giai cÊp c«ng

nh©n, nh©n d©n lao ®éng ®Êu tranh lËt ®æ chÕ ®é ¸p bøc, bãc lét, x©y dùng chÕ

®é x· héi chñ nghÜa vµ cuèi cïng lµ chñ nghÜa céng s¶n.. Do ®ã, ®Ó trë thµnh

®¶ng viªn céng s¶n, ng−êi xin vµo §¶ng ph¶i lµ nh÷ng ng−êi tiªn tiÕn nhÊt cña

giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng, tù nguyÖn ®øng trªn quan ®iÓm, lËp

tr−êng cña giai cÊp c«ng nh©n, ®¹i biÓu quyÒn lîi, lîi Ých cho giai cÊp c«ng

nh©n vµ toµn thÓ nh©n d©n lao ®éng; suèt ®êi phÊn ®Êu cho môc ®Ých, lý t−ëng

cña §¶ng; chÞu sù qu¶n lý vµ ho¹t ®éng trong mét tæ chøc c¬ së ®¶ng; ®i tiªn

phong trong phong trµo ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña quÇn chóng nh©n d©n.

M¸c vµ ¡nghen lµ nh÷ng ng−êi ®Çu tiªn ®−a ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó trë

thµnh nh÷ng ng−êi ®¶ng viªn céng s¶n. Theo c¸c «ng, ®¶ng viªn cña §¶ng

Céng s¶n ph¶i lµ nh÷ng ng−êi tù gi¸c thõa nhËn c−¬ng lÜnh cña §¶ng, suèt ®êi

phÊn ®Êu v× môc ®Ých, lý t−ëng céng s¶n chñ nghÜa; g¾n bã chÆt chÏ víi §¶ng

b»ng viÖc tù nguyÖn tham gia vµo mét tæ chøc c¬ së cña §¶ng, chÞu sù qu¶n lý

cña tæ chøc ®ã; kiªn quyÕt, g−¬ng mÉu trong hµnh ®éng c¸ch m¹ng; ®i ®Çu,

tËp hîp vµ l«i cuèn quÇn chóng ®Êu tranh cho lîi Ých cña giai cÊp c«ng nh©n,

nh©n d©n lao ®éng.

V.I. Lªnin trong cuéc ®Êu tranh chèng chñ nghÜa c¬ héi, c¶i l−¬ng, v«

chÝnh phñ d−íi mäi mµu s¾c ®Ó thµnh lËp chÝnh ®¶ng v« s¶n kiÓu míi cña giai

cÊp c«ng nh©n, ®· nªu râ ®iÒu kiÖn cña ng−êi ®¶ng viªn céng s¶n lµ: "TÊt c¶

nh÷ng ng−êi nµo thõa nhËn c−¬ng lÜnh cña §¶ng vµ ñng hé §¶ng b»ng nh÷ng

ph−¬ng tiÖn vËt chÊt còng nh− b»ng c¸ch tù m×nh tham gia mét trong nh÷ng tæ

chøc cña §¶ng, th× ®−îc coi lµ ®¶ng viªn"1

. Lªnin kÞch liÖt phª ph¸n vµ b¸c bá

quan ®iÓm cña M¸ctèp khi nãi r»ng "... ®¶ng viªn kh«ng cÇn ph¶i tù m×nh

1

V.I Lªnin, toµn tËp, Nxb. TiÕn bé, Masc¬va, 1979, t.8, tr.268.

13

®øng trong mét tæ chøc cña ®¶ng"; Ng−êi coi ®ã lµ quan ®iÓm tù do v« chÝnh

phñ, muèn biÕn ®¶ng thµnh mét c©u l¹c bé, mét tæ chøc láng lÎo kh«ng cã søc

chiÕn ®Êu. Lªnin nãi râ: §¶ng Céng s¶n kh«ng chØ lµ mét tæ chøc mµ cßn lµ

mét tæ chøc cao nhÊt cña giai cÊp v« s¶n. §¶ng viªn ph¶i tham gia trong mét

tæ chøc ®¶ng th× ®¶ng míi gi¸o dôc, kiÓm tra vµ qu¶n lý ®−îc hä. NÕu kh«ng

hä l¹i trë thµnh nh÷ng ng−êi tù do v« chÝnh phñ, kh«ng thÓ lµm trßn vai trß

ng−êi chiÕn sÜ tiªn phong.

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng ta th× x¸c ®Þnh: §¶ng viªn §¶ng Céng

s¶n ViÖt Nam lµ c«ng d©n ViÖt Nam tõ m−êi t¸m tuæi trë lªn, thõa nhËn vµ tù

nguyÖn thùc hiÖn C−¬ng lÜnh chÝnh trÞ, §iÒu lÖ §¶ng, ho¹t ®éng trong mét tæ

chøc c¬ së ®¶ng; cã ®ñ tiªu chuÈn ®¶ng viªn; cã kh¶ n¨ng hoµn thµnh tèt

nhiÖm vô ®¶ng viªn; kh«ng vi ph¹m lÞch sö chÝnh trÞ; qua thùc tiÔn chøng tá lµ

ng−êi −u tó, ®−îc nh©n d©n tÝn nhiÖm.

1.1.2.2. Tiªu chuÈn ®¶ng viªn

Tiªu chuÈn ®¶ng viªn võa lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n nhÊt ®Ó ®¶ng viªn rÌn

luyÖn, phÊn ®Êu, võa lµ c¬ së ®Ó båi d−ìng, gi¸o dôc quÇn chóng, xem xÐt kÕt

n¹p ®¶ng viªn míi; ®ång thêi lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c tæ chøc ®¶ng ®¸nh gi¸, ph©n

lo¹i, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò ®¶ng viªn, n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ

søc chiÕn ®Êu cña §¶ng.

Tiªu chuÈn ®¶ng viªn lµ nh÷ng chuÈn mùc mµ ng−êi vµo §¶ng ph¶i cã, lµ

nh÷ng thuéc tÝnh b¶n chÊt cña ng−êi céng s¶n ch©n chÝnh, ph¶n ¸nh nh÷ng mèi

quan hÖ gi÷a ng−êi ®¶ng viªn víi môc tiªu, lý t−ëng vµ ®−êng lèi chÝnh trÞ cña

§¶ng; gi÷a ®¶ng viªn víi tæ chøc ®¶ng, ®¶ng viªn víi quÇn chóng.

Tiªu chuÈn ®¶ng viªn biÓu hiÖn toµn diÖn trong c¶ phÈm chÊt chÝnh trÞ,

®¹o ®øc c¸ch m¹ng, tr×nh ®é trÝ tuÖ, n¨ng lùc, ph−¬ng ph¸p, t¸c phong c«ng

t¸c cña ng−êi ®¶ng viªn. Mçi thêi kú c¸ch m¹ng, yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn ®¶ng

viªn cã kh¸c nhau, nh−ng thèng nhÊt víi nhau vÒ b¶n chÊt.

Theo M¸c vµ ¡nghen, ®¶ng viªn cña §¶ng ph¶i héi ®ñ c¸c tiªu chuÈn

nh−: "cã lèi sèng vµ ho¹t ®éng phï hîp víi môc tiªu lý t−ëng cña §¶ng; cã

nghÞ lùc c¸ch m¹ng vµ lßng nhiÖt thµnh trong tuyªn truyÒn; thõa nhËn chñ

nghÜa céng s¶n vµ cã nghÜa vô b¸o c¸o víi c¬ quan l·nh ®¹o h÷u quan vÒ viÖc