Công nghiệp hỗ trợ - vấn đề cơ bản của nội địa hóa

C«ng nghiÖp hç trî –

VÊn ®Ò c¬ b¶n cña néi ®Þa hãa

Lª Thµnh ý(*)

Trong ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, néi ®Þa ho¸ lµ nh©n tè mang l¹i

lîi Ých cho c¶ nhµ s¶n xuÊt lÉn ng−êi cung cÊp phô tïng, phô

kiÖn. Víi linh kiÖn trong n−íc lµm ra, nhµ l¾p r¸p gi¶m ®−îc

chi phÝ s¶n xuÊt, cßn nhµ cung øng l¹i cã c¬ héi më réng kinh

doanh, tiÕp thu c«ng nghÖ míi. T¹i nhiÒu n−íc ®ang ph¸t

triÓn, néi ®Þa ho¸ ®−îc coi lµ ch×a kho¸ t¨ng tr−ëng ®Çu t−

n−íc ngoµi (FDI). Tuy nhiªn, ë ViÖt Nam, nhµ ®Çu t− n−íc

ngoµi l¹i vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n do tû lÖ néi ®Þa ho¸ thÊp vµ

ngµnh c«ng nghiÖp hç trî ch−a ®−îc më mang. Tõ thùc tr¹ng

®ã, bµi viÕt ®Ò cËp ®Õn mét sè khÝa c¹nh cña c«ng nghiÖp hç

trî ®Ó cïng trao ®æi..

Kh¸i niÖm vÒ c«ng nghiÖp hç trî

C«ng nghiÖp hç trî cßn gäi lµ c«ng

nghiÖp phô trî (Supporting Industry)

®−îc x¸c ®Þnh lµ hÖ thèng c«ng nghiÖp

vµ c¬ së chuyªn ®¶m nhËn viÖc cung cÊp

®Çu vµo cho s¶n xuÊt bao gåm thiÕt kÕ,

nguyªn nhiªn vËt liÖu, n¨ng l−îng, linh

kiÖn, phô tïng... phôc vô viÖc chÕ t¹o,

l¾p r¸p ®ång bé s¶n phÈm. C«ng nghiÖp

hç trî g¾n kÕt víi s¶n phÈm hay nhãm

s¶n phÈm cô thÓ vµ phô thuéc vµo ®Æc

tÝnh c«ng nghÖ cña s¶n xuÊt. Gi÷a c«ng

nghiÖp l¾p r¸p vµ hç trî, cung cÊp ®Çu

vµo cña s¶n xuÊt th−êng h×nh thµnh

nªn nh÷ng liªn kÕt kinh doanh (2, 3).

T¹i nhiÒu n−íc ®ang ph¸t triÓn, qu¸

tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c«ng

nghiÖp hç trî cã thÓ tr¶i qua 5 giai

®o¹n. Ban ®Çu, viÖc l¾p r¸p s¶n phÈm

c«ng nghiÖp thùc hiÖn trªn c¬ së nhËp

khÈu nguyªn chiÕc c¸c côm linh kiÖn. ë

giai ®o¹n sau, nhµ l¾p r¸p chuyÓn sang

sö dông phô kiÖn trong n−íc, th−êng lµ

nh÷ng linh kiÖn th«ng dông, cã thÓ l¾p

lÉn. Giai ®o¹n thø III lµ thêi kú xuÊt

hiÖn nhµ cung øng s¶n phÈm hç trî chñ

chèt, gia c«ng t¹i chç nh÷ng chi tiÕt cã

®é phøc t¹p cao vµ tû lÖ linh phô kiÖn

nhËp khÈu gi¶m dÇn.(∗)TiÕp theo giai

®o¹n nµy, hÇu nh− toµn bé chi tiÕt, phô

tïng, phô kiÖn ®Òu ®−îc s¶n xuÊt trong

n−íc, bao gåm c¶ nguyªn liÖu s¶n xuÊt,

linh kiÖn vµ phô kiÖn. ë ®©y, mét chñng

lo¹i s¶n phÈm cã thÓ do nhiÒu nhµ s¶n

xuÊt, c¹nh tranh n¶y sinh ®· thóc ®Èy

nghiªn cøu-ph¸t triÓn (R&D) vµ gia

t¨ng s¶n phÈm xuÊt khÈu. Giai ®o¹n

cuèi cïng cña néi ®Þa ho¸, víi viÖc

chuyÓn dÞch thµnh tùu R&D cña nhµ

®Çu t− n−íc ngoµi ®Õn n−íc së t¹i, c«ng

(∗) TS. KHKT, Bé Khoa häc vµ C«ng nghÖ.