Cơ sở lý luận về cộng đồng và tham vấn cộng đồng trong quản lý đất đai

Nghien ctfu - Trao doi

^ Ctf sfi ly luan ve cong dong va tham van

cong dong trong quan ly dat dai

O TS. NGUYEN TH! KHUY

Wioa Quin if ddt dai

TrUdng dai hge Tii nguyin vi Mdi tradng Hi Ndi

T

ham van cdng cfdng (TVCD) la cdng cu quan ''•<'"9S''>P'^''"^" "f" ^

thgm ngudn thdng tin sit thtfc phgc vg cho viec xay dtfng va thtfc th, c^nh

sich phip lugt (CSPL). Tren thd gldi, TVCD li bit huge do, vd, v,gcban hanh

vitdchZthuchienCSPLndichung, trongddcdCSPLdatdaL TVCDdadtftfChtfc

hiin d Viet Nam ttf nhtfng nam 1980 dtfdi hinh thtfc liy i *« " "f f *"''^ a S

phip vi cic dtf in lugt, phip Ignh vS nhtfng vin di co quan hg ta, ^'^^^''^^'^

cua cdng dong. TVCD da dutfc quy dmh trong Luit Ban hanh van ban QPPL sua

ddi nam 2008. Tuy nhiin, dinh gii thtfc tiin TVCD trong qui trinh thtfc h,gn cac van

bin dd nhtf thd nio dang cdn rdt it nghiin ctfu, dgc biet ddi vdi cac chmh sach dat

dai. De hg thong phip lugt vg dat dai dl vio cudc sdng va dtftfc nhan dan dong

thuin vigc thtfc hiin TVCD trong qui trinh hogeh dinh, xay dtfng hg Ihong phap

luit vg ddt dai vi trong qui trinh thtfc thi phip luit li hit stfc can thiet.

Ly thuyet ve cdng ddng va tham van cpng dong

Theo Walla (2008), "cpng ddng" ddpc hidu va

didn gi&i kh4c nhau td nhdng ngddi khac nhau. Tuy

nhien, ndi mdt each phd quat "cdng ddng" ia ddi

sdng KTXH tren mdt khu vdc dia ly, cd cac tam Ipl

ich va hoat ddng chung va dupc nhan dang bdi sd

gan kdt xa hpi. Nhin gin hPn, cpng ddng ddpc hinh

dung thdng qua nhdng nhdm xa hdi cung chia sd

mpt mdi trudng, trpng mdt pham vl dja ly. NPi hp

cdng nhau nd ldc, chung niem tin, chung ngudn tal

nguyen, cung cd nhu ciu va chju cung rui ro cung

nhu hang loat nhdng dilu kidn chung khac dang tdc

ddng din cudc sdng cfla ho. Vidn Ngon ngd hoc

(2002) cho rang: "Cdng ddng gdm tpan the nhdng

ngddi cung sdng, ce nhdng diem gidng nhau, gan

bd thanh mdt khdi trpng smh hpat xa hdi, nhU; Cpng

ddng ngdn ngd, cdng ddng lang xa, cdng ddng

ngudi Viet Nam d nudc ngoai".

Tham van theo Vidn Ngdn ngd hpc (2002), la

dch ma ddi tdpng chu thl thddng dung hdi hoac tham

kh&o y kiln cua cac khach the ve van d l ma chu thl

dd kien se dda ra hoac ban hanh. TVCD la vide mpt

10 Tai nguyen yg Moi tru-ong I KiZ-1113116 6/2616

cdng ddng duoc tham khao (hdi hoac phat bilu y kiln)

ve nhdng mdi quan tam cua ho ve mdt chd trudng,

chlnh sach hay ke hoach, du an nao dd. Day laco hdi

cho mpi ngudi cd the bay td y kiln cua hp, bkng each

nay hp cc thl &nh hu8ng din vide ra quylt djnh.

Ddi tupng TVCD id nhdng ngudi, nhdng td chdc

bao gdm nhdng ngddi ra quydt djnh cung nhd nhdng

ngddi chju tac ddng bdi cac quyet djnh iidn quan din

chinh s4ch, ke hoach hoac mdt du dn cu thl nao dd

(Do HSu, 2008) gdm: Cdng ddng dan cd sinh sdng

tren dja ban; doanh nghidp thupc c&c thanh phin

kinh td; cac td chdc chlnh trj, xa hdi, nghi nghiep;

c&c nha khea hpc; cac cP sS nghien cdu, dao tao,

gi&o due, tu vin.

Ly thuydt va thuc tien v l qu&n ly tai nguydn dda

v4o cdng ddng da xult hien td thap nien 1980. Theo

Ostrom (1990), d l xult 8 nguydn tdc co b&n cho

heat ddng qu&n ly TNTN dua vao cdng ddng va dng

dung nd vao viec the che hoa qu&n ly tai nguyen s6

hdu Chung, bao gdm c& TNTN va tai nguydn nhan

tao. Cac nguyen tac dd la: (i) Phdn djnh ro rang ranh

gidi, (ii) Sd tdOng thich gida nhdng quy djnh ve chilm