Cơ quan cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

---------------

VŨ DUY CÔNG

CƠ QUAN CẢNH SÁT ĐIỀU TRA TRONG

TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM

------------------------

CHUYÊN NGÀNH: LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ

MÃ SỐ: 62.38.01.04

LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hoàng Thị Minh Sơn

Thành phố Hồ Chí Minh – Năm 2015

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số

liệu, kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực. Luận án này chưa từng

được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

TP.Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2015

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

VŨ DUY CÔNG

MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Phần 1.........................................................................................................................1

MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1

1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................................1

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài .....................................................3

3 ối tượng ph m vi nghiên cứu ..........................................................................3

4. Những điểm mới của luận án..............................................................................4

5 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài............................................................5

Phần 2. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................7

1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .........................................................................7

2 C sở l thuyết và phư ng pháp nghiên cứu của đề tài....................................20

3. Kết cấu của luận án...........................................................................................23

Phần 3.......................................................................................................................24

NỘI DUNG, KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...............................................................24

Chƣơng 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CƠ QUAN CẢNH SÁT ĐIỀU TRA .........24

1.1. Khái niệm, vị trí, chức năng nhiệm vụ của C quan Cảnh sát điều tra ..........24

1.2. Nguyên tắc ho t động của C quan Cảnh sát điều tra ...................................34

1.3. Mối quan hệ giữa C quan Cảnh sát điều tra với Viện kiểm sát, Tòa án và

các c quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số ho t động điều tra trong tố

tụng hình sự...........................................................................................................38

1.4. Khái quát lịch sử hình thành và phát triển của C quan Cảnh sát điều tra....54

KẾT LUẬN CHƢƠNG 1........................................................................................60

Chƣơng 2: PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VỀ CƠ QUAN CẢNH SÁT

ĐIỀU TRA VÀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN CẢNH SÁT

ĐIỀU TRA. ..............................................................................................................62

2.1. Quy định của pháp luật tố tụng hình sự về C quan Cảnh sát điều tra .........62

2.2. Thực tr ng về các mặt ho t động của C quan Cảnh sát điều tra..................92

2.3. Nhận xét đánh giá về pháp luật và ho t động của C quan Cảnh sát điều tra

.............................................................................................................................100

KẾT LUẬN CHƢƠNG 2......................................................................................107

Chƣơng 3: GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO

HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CƠ QUAN CẢNH SÁT ĐIỀU TRA ...........108

3.1. Yêu cầu của cải cách tư pháp đối với việc hoàn thiện C quan Cảnh sát điều

tra. .......................................................................................................................108

3.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự và nâng cao hiệu quả

ho t động của C quan Cảnh sát điều tra ...........................................................110

KẾT LUẬN CHƢƠNG 3......................................................................................135

KẾT LUẬN............................................................................................................136

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

1. An ninh nhân dân : ANND

2. Bộ Công an : BCA

3. Cảnh sát điều tra : CS T

4. Cảnh sát nhân dân : CSND

5. Công an nhân dân : CAND

6 C quan điều tra : CQ T

7 iều tra viên : TV

8 iều tra hình sự : THS

9. Thành phố : TP

10. Tố tụng hình sự : TTHS

11. Tòa án : TA

12. Tòa án nhân dân : TAND

13. Trật tự quản lý kinh tế và chức vụ : TTQLKT & CV

14. Trật tự xã hội : TTXH

15. Viện kiểm sát : VKS

16. Viện kiểm sát nhân dân : VKSND

1

Phần 1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Tố tụng hình sự là một ho t động rất quan trọng vì nó liên quan, ảnh

hưởng đến các quyền và lợi ích c bản của công dân. Chính vì vậy, ảng và

Nhà nước ta đã có nhiều văn bản, chủ trư ng về cải cách tư pháp như: văn

kiện i hội ảng toàn quốc lần thứ IX, X, XI, Nghị quyết số 08/NQ/TW￾BCT và Nghị quyết số 49/NQ/TW-BCT của Bộ Chính trị nhằm từng bước

hoàn thiện các c quan tư pháp

C quan CS T là một trong những C quan tiến hành tố tụng, có nhiệm

vụ phòng ngừa, phát hiện điều tra các vụ án hình sự thuộc thẩm quyền. Trong

những năm qua đặc biệt từ khi Bộ luật TTHS năm 2003 (sau đây gọi là Bộ luật

TTHS) và Pháp lệnh tổ chức THS năm 2004 (sau đây gọi là Pháp lệnh tổ

chức THS) có hiệu lực, C quan CS T trên toàn quốc đã được bố trí sắp xếp

l i và hoàn thiện không ngừng về tổ chức và ho t động, mọi ho t động c bản

đã đi vào nề nếp. Kết quả công tác điều tra, xử lý tội ph m theo Pháp lệnh tổ

chức THS được nâng lên rõ rệt và có nhiều tiến bộ. Theo tổng hợp các báo

cáo tổng kết của Văn phòng C quan CS T Bộ Công an, tính từ năm 2005 đến

hết năm 2013, C quan CS T trên toàn quốc đã điều tra tổng số 741.316 vụ án

hình sự, 1.161.085 bị can (chiếm 98% tổng số án thụ l điều tra của CQ T

trong Công an nhân dân) Trong đó khởi tố mới 695.428 vụ án hình sự (chiếm

93,81 %,), 1.094.787 bị can (chiếm 94,29%). Trong tổng số 741.316 vụ án,

1.161.085 bị can thì C quan CS T các cấp đã kết thúc điều tra được 526.508

vụ án, với 927.555 bị can Trong đó kết luận điều tra đề nghị truy tố 512.896

vụ (đ t 97,41%), 897.292 bị can (đ t 96,73%) [phụ lục, bảng 2]. Mặt khác, do

công tác chuẩn bị tốt ngay từ đầu nên C quan CS T cấp huyện được tăng

thẩm quyền đã hoàn thành nhiệm vụ được giao; chất lượng điều tra, khám phá

2

các vụ án hình sự được đảm bảo và nâng cao h n trước, số vụ oan sai giảm

đáng kể; các trường hợp VKS trả hồ s để điều tra bổ sung không đáng kể so

với tổng số các vụ án thuộc thẩm quyền mới đã giải quyết. Bên c nh đó, việc

phối hợp giữa C quan CS T Công an các cấp với các C quan tư pháp cùng

cấp trong bắt, t m giữ, t m giam, truy tố, xét xử….đã có hiệu quả h n. iều

đó, chứng tỏ ho t động của C quan CS T và các c quan khác được giao

nhiệm vụ tiến hành một số ho t động điều tra theo Pháp lệnh tổ chức THS đã

có nhiều ưu điểm và phát huy tác dụng, góp phần hiện thực hóa quan điểm của

ảng và Nhà nước về cải cách tư pháp

Tuy nhiên, sau một thời gian thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW-BCT

ngày 02/1/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời

gian tới, Nghị quyết 49-NQ/TW-BCT ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về

chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 và đặc biệt sau 10 năm thực hiện

mô hình C quan CS T mới theo Pháp lệnh tổ chức THS và chủ trư ng

tăng thẩm quyền cho C quan CS T Công an cấp huyện thì ho t động của C

quan CS T cũng đã bộc lộ những h n chế vướng mắc như: việc phân định

thẩm quyền điều tra giữa các lực lượng điều tra trong C quan CS T chưa rõ

ràng, hợp lý; việc thực hiện quyền năng chỉ đ o, kiểm tra các ho t động điều

tra của Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng C quan CS T hiện nay còn chồng chéo,

bất cập giữa chức năng về quản l nhà nước trong lĩnh vực được phân công

với quyền năng về tố tụng; quy định và thực tiễn công tác bổ nhiệm Thủ

trưởng, Phó Thủ trưởng C quan CS T và TV còn nảy sinh một số bất cập

và h n chế; lực lượng làm công tác điều tra còn thiếu so với yêu cầu của tình

hình; kinh phí, trang thiết bị phục vụ cho công tác điều tra còn thiếu và l c

hậu... Những h n chế vướng mắc trên ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả của

công tác điều tra tội ph m nói riêng và công tác phòng ngừa đấu tranh chống

tội ph m nói chung.

3

Từ những phân tích trên đây cho thấy, việc nghiên cứu một cách đầy đủ

các quy định của pháp luật TTHS về C quan CS T là một yêu cầu cần thiết.

Trên c sở chỉ ra những bất cập, h n chế trong quy định và thực tiễn ho t

động của C quan CS T; nghiên cứu đề xuất những giải pháp, kiến nghị để

hoàn thiện C quan CS T là một công việc có nghĩa cả trên phư ng diện lý

luận và thực tiễn. Chính vì lẽ đó, nghiên cứu sinh chọn nghiên cứu đề tài “Cơ

quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự Việt Nam”

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

2.1. Mục đích nghiên cứu

Việc nghiên cứu luận án nhằm chỉ ra những bất cập của pháp luật TTHS

về C quan CS T những h n chế trong ho t động của C quan CS T trên

toàn quốc và những nguyên nhân của những bất cập, h n chế đó để làm c sở

đề xuất hệ thống các giải pháp, kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện pháp luật

TTHS và nâng cao hiệu quả ho t động của C quan Cảnh sát điều tra.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Luận án có nhiệm vụ giải quyết các vấn đề sau:

- Nghiên cứu những vấn đề lý luận chung các quy định của pháp luật

TTHS về ho t động của C quan CS T. Từ đó, chỉ ra những điểm bất hợp lý

trong quy định của pháp luật TTHS hiện hành về C quan Cảnh sát điều tra.

- Khảo sát thực tr ng ho t động của C quan CS T; làm rõ những h n

chế trong ho t động của C quan CS T và những nguyên nhân của những h n

chế đó

- ưa ra hệ thống giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật TTHS

về C quan CS T và nâng cao hiệu quả ho t động của c quan này

3. Đối tƣ ng, ph m vi nghiên cứu

3.1. Đối tƣ ng nghiên cứu

ối tượng nghiên cứu của luận án là những vấn đề lý luận quy định của

pháp luật TTHS và thực tiễn áp dụng quy định của pháp luật TTHS về C

4

quan Cảnh sát điều tra.

3.2. Ph m vi nghiên cứu

- Ph m vi về nội dung: Luận án nghiên cứu quy định của pháp luật

TTHS về C quan CS T trên các mặt: Mô hình tổ chức C quan CS T;

thẩm quyền điều tra; người tiến hành tố tụng trong C quan CS T (Thủ

trưởng, Phó Thủ trưởng C quan CS T và TV); chế độ đảm bảo cho ho t

động điều tra của C quan CS T Bộ Công an C quan CS T Công an cấp

tỉnh C quan CS T Công an cấp huyện.

- Ph m vi về địa bàn: ể thực hiện luận án này, nghiên cứu sinh tiến hành

nghiên cứu về C quan CS T các cấp trên địa bàn cả nước.

- Ph m vi về thời gian: Luận án tiến hành nghiên cứu, khảo sát các mặt

ho t động của C quan CS T trong thời gian từ năm 2005 đến 2013.

4. Những điểm mới của luận án

Một là, luận án đã trình bày phân tích khá tổng quát những vấn đề chung

nhất về C quan CS T như: Khái niệm, vị trí, chức năng nhiệm vụ, nguyên

tắc ho t động, mối quan hệ, lịch sử hình thành và phát triển…Qua đó nội

dung luận án đã xây dựng lên một bức tranh tư ng đối tổng thể về C quan

CS T. Trong thực tế đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu c sở lý

luận về C quan CS T như: sách tổng kết lịch sử, sách chuyên khảo, luận án

tiến sĩ luận văn th c sĩ bài báo…Tuy nhiên qua nghiên cứu các công trình

này cho thấy, các tác giả chỉ tập trung làm rõ một hoặc một số vấn đề có liên

quan đến C quan CS T mà chưa có công trình nào nghiên cứu, làm rõ một

cách tổng thể về C quan Cảnh sát điều tra.

Hai là, chư ng 2 luận án đã nghiên cứu phân tích các quy định của pháp

luật TTHS về C quan CS T trên các mặt: Mô hình, tổ chức bộ máy; thẩm

quyền điều tra; người tiến hành tố tụng trong C quan CS T ồng thời,

phân tích, chỉ ra những điểm bất cập trong hệ thống pháp luật TTHS về C

quan CS T để đề xuất những giải pháp, kiến nghị hoàn thiện.

5

Các quy định của pháp luật TTHS về C quan CS T gồm rất nhiều các

văn bản có giá trị pháp lý khác nhau như: Bộ luật TTHS, Pháp lệnh tổ chức

THS, Quyết định, Chỉ thị Thông tư của các c quan có thẩm quyền… Do

đó việc nghiên cứu, hệ thống hóa và phân tích các văn bản có liên quan là

một công việc cần thiết khi nghiên cứu về chủ thể này. Tuy nhiên, qua khảo

sát cho thấy chưa có một tài liệu nào nghiên cứu, hệ thống hóa các văn bản

pháp luật tố tụng về C quan Cảnh sát điều tra.

Ba là, luận án đã khảo sát toàn diện và sử dụng hầu hết các số liệu thống

kê về C quan CS T trên toàn quốc từ năm 2005 đến 2013. Kết quả khảo sát

này không chỉ phục vụ cho việc nghiên cứu luận án mà còn có thể sử dụng

cho các công trình khoa học khác sau này.

Bốn là, luận án đã đưa ra hệ thống các giải pháp, kiến nghị một cách

đồng bộ, những giải pháp, kiến nghị này không những có giá trị về mặt lập

pháp (đặc biệt trong bối cảnh Quốc hội đang thảo luận về Dự thảo Bộ luật

hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Luật tổ chức c quan THS) mà còn có giá

trị trong việc nâng cao hiệu quả ho t động của C quan CS T Do đó có thể

nói đây là một đóng góp mới của luận án khi hướng vào những giải pháp thiết

thực.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài

Luận án “Cơ quan Cảnh sát điều tra trong tố tụng hình sự Việt Nam”

là công trình khoa học nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện về C

quan CS T với vị trí là một trong những C quan tiến hành tố tụng và các

giải pháp nhằm hoàn thiện các mặt ho t động của c quan này

Luận án với những trình bày, phân tích sâu sắc về nhận thức chung, pháp

luật TTHS thực định và những định hướng hoàn thiện về C quan CS T sẽ

đóng góp không nhỏ cho việc hoàn thiện hệ thống pháp luật có liên quan đến

C quan CS T trước hết là pháp luật TTHS và dự thảo Luật tổ chức C quan

THS. Những định hướng hoàn thiện Bộ luật TTHS và một số đề xuất trong

6

dự thảo Luật tổ chức C quan THS sẽ là những gợi ý có giá trị mà các nhà

lập pháp có thể nghiên cứu xem xét để xây dựng và hoàn thiện các đ o luật

có liên quan, bao gồm cả những văn bản dưới luật về TTHS ban hành sau này.

Luận án cũng sẽ là tài liệu nghiên cứu, tham khảo hữu ích cho các nhà

khoa học, các giảng viên và các nhà lập pháp đặc biệt trong lĩnh vực hình sự.

7

Phần 2

TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1. Tổng quan tình hình nghiên cứu

1.1. Tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài liên quan đến Cơ quan Cảnh

sát điều tra

ối tượng nghiên cứu của luận án là C quan CS T trong TTHS Việt

Nam do đó đây là một vấn đề nghiên cứu khá cụ thể về một c quan tiến

hành tố tụng nên thực tế chưa có nhiều các công trình nghiên cứu của nước

ngoài về vấn đề này. Tuy nhiên để tham khảo các mô hình và ho t động của

CQ T ở một số nước trên thế giới thì cũng cần có sự nghiên cứu một số công

trình khoa học và quy định của pháp luật TTHS ở một số nước về vấn đề này.

- Công trình nghiên cứu The characteristics on the Korean Prosecution

system and the Prosecutor’s direct Investigation (t m dịch Những đặc điểm

của hệ thống công tố ở Hàn Quốc và công tác điều tra trực tiếp của Công tố

viên) của tác giả Lee Jung-Soo - Phó Trưởng phòng công tố Suwon, Hàn

Quốc [138]. Trong nghiên cứu này, tác giả tập trung đề cập đến hệ thống c

quan công tố của Hàn Quốc đặc biệt là vai trò của công tố viên trong điều tra

vụ án hình sự, bao gồm việc quyết định có truy tố một con người cụ thể hay

không, cách tiến hành điều tra và vấn đề nhân quyền trong TTHS ồng thời,

những ho t động điều tra trực tiếp và quyền h n của công tố viên cũng được

đánh giá một cách chi tiết. Khác Việt Nam và một số nước c quan công tố

Hàn Quốc giữ vai trò hàng đầu trong điều tra vụ án hình sự đồng thời hướng

dẫn Cảnh sát trong điều tra các vụ án. Tác giả đã phân tích làm rõ vai trò của

c quan công tố trong hệ thống tư pháp Hàn Quốc, thực sự c quan này có

quyền lực rất lớn, quyết định hầu hết những vấn đề quan trọng của ho t động

điều tra tố tụng. Tuy nhiên, việc có quá nhiều quyền lực cũng gây ra không ít

vấn đề mà đặc biệt là tham nhũng Nghiên cứu cũng đã đưa ra và phân tích

8

những vụ án điển hình liên quan đến ho t động điều tra tố tụng ở Hàn Quốc

để chỉ ra những h n chế, thiếu sót qua đó đề xuất giải pháp khắc phục.

- Tài liệu tham khảo Police organisation in India (Tổ chức Cảnh sát ở

Ấn độ) của tác giả Chenthilkumar Paramasivam do tổ chức

Commonwealth human rights initiative - Ấn ộ ấn hành [141].

Nghiên cứu đề cập đến hệ thống tư pháp hình sự của Ấn ộ nói chung

và lực lượng Cảnh sát nói riêng. Lực lượng Cảnh sát Ấn ộ ho t động dưới

sự điều hành trực tiếp của Chính phủ liên bang, mặc dù có những nguyên tắc

ho t động và tổ chức lực lượng Cảnh sát khác nhau giữa các bang nhưng về

c bản có rất nhiều điểm tư ng đồng đặc biệt trong vai trò tố tụng. Tác giả đã

giới thiệu khái quát lịch sử hình thành và phát triển của Cảnh sát Ấn ộ, sự

thay đổi cấu trúc và c cấu tổ chức theo thời gian, sự khác biệt nhất định

trong tổ chức ho t động điều tra tội ph m giữa Cảnh sát các bang với nhau.

Nội dung trọng tâm của tài liệu là vai trò của Cảnh sát trong công tác đấu

tranh phòng chống tội ph m và đảm bảo trật tự xã hội, tác giả đã đi sâu phân

tích trách nhiệm, vị trí của từng c quan Cảnh sát cả ở cấp độ liên bang và các

tiểu bang, từ đó chỉ ra những h n chế thiếu sót cần khắc phục. Trong phần

cuối, tác giả khuyến nghị một số vấn đề liên quan đến hiện đ i hóa lực lượng

Cảnh sát Ấn ộ và đánh giá một số dự án liên quan đến phát triển lực lượng

Cảnh sát.

- Báo cáo nghiên cứu The new Structure of policing – Description,

Conceptualization, and Research Agenda (Cấu trúc mới cho Cảnh sát – miêu

tả tưởng và chư ng trình nghiên cứu) của tác giả David H. Bayley và

Clifford D. Shearing thuộc C quan tư pháp quốc gia Hoa Kỳ [139]

Tổ chức Cảnh sát và các ho t động nhân viên cảnh sát trong phòng

chống tội ph m luôn có sự thay đổi qua thời gian để thích ứng với sự phát

triển xã hội, từ thực tế đó hai nhà nghiên cứu David H.Bayley và Clifford D.

Shearing của C quan tư pháp Hoa Kỳ đã tiến hành đánh giá sự thay đổi cấu

9

trúc của lực lượng Cảnh sát qua từng giai đo n. Nghiên cứu còn tập trung vào

một số vấn đề liên quan như: Sự thay đổi trong quyền h n và vai trò của Cảnh

sát, sự ra đời và phát triển của lực lượng An ninh tư nhân những lý do cho sự

cải cách C quan Cảnh sát và định hướng mới cho c quan này trong tư ng

lai… Có thể nói đây là một báo cáo nghiên cứu công phu về sự thay đổi trong

cấu trúc lực lượng Cảnh sát Hoa Kỳ, sự thay đổi luôn gắn với các yếu tố kinh

tế - xã hội Hoa Kỳ qua thời gian, nghiên cứu đã thực sự nêu bật lên được

những xu hướng, những vấn đề trong bộ máy C quan Cảnh sát khi đấu tranh

phòng, chống tội ph m t i Hoa Kỳ và mối quan hệ của nó với các c quan

khác trong hệ thống tư pháp

- Báo cáo nghiên cứu Police reform in Latin America (t m dịch: Cải

cách công tác Cảnh sát ở Châu Mỹ La tinh) của đồng tác giả Stephen Johnson

và Lohanna Mendelson ở Trung tâm nghiên cứu những vấn đề chiến lược và

mang tính quốc tế (CSIS) [144].

Trong công trình này hai tác giả Stephen Johnson và Lohanna

Mendelson đã nghiên cứu vấn đề xuất phát từ nhu cầu thay đổi cấu trúc và

ho t động của lực lượng Cảnh sát ở Châu Mỹ La tinh ầu tiên, nghiên cứu

tập trung đánh giá những xu hướng và sự thay đổi trong định hướng phát triển

của C quan Cảnh sát các nước Châu Mỹ La tinh, chủ yếu sự thay đổi diễn ra

trong tổ chức ho t động điều tra và xử lý tội ph m ở các quốc gia này. Trong

phần tiếp theo, những lĩnh vực c cấu tổ chức của Cảnh sát cần thu hẹp hay

cần mở rộng khi tổ chức ho t động điều tra cũng như những thách thức có thể

trong tư ng lai cũng được tác giả đề cập và đánh giá iểm nổi bật trong

nghiên cứu này là những khuyến nghị liên quan đến cải cách lực lượng Cảnh

sát cả về tổ chức và ho t động để nhằm nâng cao hiệu quả công tác điều tra và

chống tội ph m. Ngoài ra, các tác giả cũng đưa ra những đề nghị với các c

quan tổ chức liên quan đến ho t động của Cảnh sát trong đấu tranh chống tội

10

ph m, từ đó góp phần thay đổi cấu trúc và c chế làm việc của lực lượng

Cảnh sát nói chung.

- Bài nghiên cứu Structural police reform (Cải cách cấu trúc Cảnh sát)

của tác giả Stephen Rushin – Phó giáo sư i học luật Ollinois [142].

Trong công trình nghiên cứu, Stephen Rushin đề cập chủ yếu sự phát

triển của cấu trúc lực lượng Cảnh sát Hoa Kỳ, những lý do cho nhu cầu cải

cách bao gồm sự xuống cấp về đ o đức của nhân viên Cảnh sát trong điều tra,

xử lý tội ph m và những bất cập trong hệ thống tổ chức Cảnh sát cũng được

tác giả phân tích và đánh giá Phần tiếp theo ông tập trung vào quy trình cải

cách tổ chức lực lượng Cảnh sát trong các ho t động như: iều tra, thẩm vấn,

việc sử dụng vũ lực và các biện pháp can thiệp khác trong điều tra tội ph m.

Ngoài ra, tác giả cũng phân tích những tác động của việc cải cách hệ thống c

quan Cảnh sát trong điều tra tội ph m và những ảnh hưởng của nó đến ho t

động tố tụng. Phần cuối, nhà nghiên cứu đã đưa ra những khuyến nghị nhằm

cải cách ho t động điều tra của lực lượng Cảnh sát trong đó sự minh b ch

thông tin và nhu cầu cải cách đổi mới liên tục lực lượng Cảnh sát được tác

giả đề cập sâu. Nhìn chung, tuy bài nghiên cứu chưa đi sâu phân tích những

yếu tố cải cách cần làm đối với lực lượng Cảnh sát nhưng những phân tích

đánh giá về cấu trúc lực lượng Cảnh sát Hoa Kỳ, và những khuyến nghị về cải

cách các c quan này cũng thực sự cần thiết cho Chính phủ trong chiến lược

phát triển lực lượng Cảnh sát.

- Sách chuyên khảo Identifying Challenges to Improve Investigation

and Prosecution of State and Local Human Trafficking Cases (t m dịch là

Xác định những thử thách để cải thiện hiệu quả hoạt động điều tra và khởi tố

trong các vụ án buôn bán người) của hai tác giả chính Amy Farrell, Ph.D và

Jack McDevitt, Ph.D ở Viện tư pháp quốc gia Hoa Kỳ [143].

Công trình này là một nghiên cứu rất chi tiết về quy trình ho t động điều

tra và khởi tố các vụ án buôn người diễn ra ở cấp độ địa phư ng và liên bang

11

Trong nghiên cứu các tác giả tập trung phân tích ho t động điều tra tội ph m

buôn người của các c quan hành pháp Hoa Kỳ, chủ yếu là lực lượng Cảnh

sát địa phư ng và Cảnh sát liên bang C cấu tổ chức và vai trò của Cảnh sát

trong điều tra tội ph m buôn người cũng đặc biệt được chú ý. Những h n chế,

khó khăn xuất phát từ bộ máy tổ chức và ho t động của Cảnh sát khi điều tra

tội ph m này cũng được nghiên cứu đề cập qua đó làm c sở để các tác giả

đề ra những giải pháp nâng cao hiệu quả công tác điều tra, khởi tố tội ph m

buôn người. Mặc dù, các tác giả chỉ đề cập đến công tác điều tra tội ph m

buôn người của lực lượng Cảnh sát. Tuy nhiên, từ nghiên cứu này, chúng ta

có thể áp dụng có chọn lọc vào việc điều tra những lo i tội ph m khác có yếu

tố xuyên quốc gia và liên bang.

- Nghiên cứu so sánh Police and crime prevention in Africa: A brief

appraisal of structures, policies and pracctices (t m dịch Cảnh sát và công

tác phòng ngừa tội phạm ở Châu Phi – một đánh giá về cấu trúc, chính sách

và thực tiễn) của Elrena Van Der Spuy & Ricky Röntsch thuộc Trung tâm tội

ph m học i học Cape Town, Nam Phi [139].

Nghiên cứu đề cập đến thực tế ho t động của C quan Cảnh sát các nước

Châu Phi điển hình bao gồm: Kenya, Nigeria, Nam Phi, Tanzania và Uganda,

không những đánh giá về cấu trúc tổ chức của lực lượng Cảnh sát trong phòng

chống tội ph m của Cảnh sát các nước trên, một cách tiếp cận phổ biến ở các

nước phư ng Tây – công tác Cảnh sát dựa vào cộng đồng - cũng được các tác

giả đề cập trong nghiên cứu này. Ngoài ra, công trình nghiên cứu cũng tiến

hành phân lo i các chư ng trình và chư ng trình cải cách hiện t i trong phòng

chống tội ph m của các nước này ặc biệt, những thách thức trong tổ chức

ho t động của lực lượng Cảnh sát cũng đã được tác giả phân tích công phu.

iểm đáng chú nhất của công trình nghiên cứu này là sự so sánh cấu trúc và

tổ chức ho t động điều tra, xử lý tội ph m giữa các nước với nhau, từ đó làm