Có nên quan tâm tới lời dị nghị của thiên hạ không? ppt

Có nên quan tâm tới lời dị nghị của thiên hạ không?

Suốt thời thanh niên tôi luôn luôn nhận được hai lời cảnh báo này:

"Người khác sẽ phê bình mình ra sao?" và "Đừng để cho ý kiến của người

khác ngăn cản hành động của mình". Hai lời cảnh báo đó hoàn toàn trái

ngược, ít nhất là bề ngoài, thành thử hồi đó tôi hoang mang đau khổ lắm.

Nhưng bây giờ tôi hiểu song thân tôi muốn khuyên tôi ra sao rồi, vì hai lời

đó thuộc về hai quy tắc luân lý khác nhau:

- Một mặt, ta có bổn phận làm điều phải, bất chấp ý kiến của "thiên

hạ" (nghĩa là của những kẻ ngu ngốc, tàn ác hoặc những kẻ chỉ nghĩ tới

phương diện vật chất của các vấn đề).

- Mặt khác, trước khi có một hành động nào dị thường có thể làm cho

người khác phật ý, bực mình hoặc buồn rầu thì ta phải chú ý tới ý kiến của

người.

Lời khuyên thứ nhất (phải chú ý tới ý kiến của người khác) ai cũng

cho là đúng; cho nên dưới đây tôi chỉ xét lời khuyên thứ nhì thôi:

"Thiên hạ muốn nghĩ sao thì nghĩ, mặc!" câu đó có thể thốt ra nhiều

cách: hoặc là tự cao tự đại, muốn thách thiên hạ, hoặc là bình tĩnh, cương