Cơ cấu tổ chức của ASEAN - từ Tuyên bố Băng Cốc đến Hiến chương

Tæng quan vÒ ASEAN

8 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2008

ThS. Lª Minh TiÕn *

ới định hướng phát triển đặc thù,

“thống nhất trong đa dạng” và “linh

hoạt” trong các thời kì hoạt động, cơ cấu tổ

chức của ASEAN đã được linh hoạt thay

đổi, phù hợp với tình hình và yêu cầu hợp

tác đặt ra trong mỗi giai đoạn khác nhau.

Qua 40 năm hình thành và phát triển, cơ cấu

tổ chức của ASEAN đã trải qua 4 lần cải tổ:

thời kì 1967 đến 1976, thời kì 1976 đến

1992, thời kì 1992 đến Hiến chương 2007 và

thời kì theo Hiến chương 2007.

I. KHÁI QUÁT VỀ CƠ CẤU TỔ

CHỨC CỦA ASEAN TRƯỚC KHI CÓ

HIẾN CHƯƠNG

1. Giai đoạn từ khi thành lập đến Hội

nghị thượng đỉnh Bali năm 1976

Trong giai đoạn đầu tiên, cơ cấu tổ chức

của ASEAN được thiết kế một cách đơn giản

và gọn nhẹ. Theo Điều 7 Tuyên bố Băng

Cốc 1967, cơ cấu tổ chức của ASEAN trong

giai đoạn này bao gồm các cơ quan

(1)

:

- Hội nghị ngoại trưởng (AMM);

- Uỷ ban thường trực;

- Ban thư kí ASEAN quốc gia;

- Các uỷ ban thường trực khác, uỷ ban

đặc biệt hoặc ad hoc về các lĩnh vực hoặc

vấn đề hợp tác cụ thể. Trong thực tế, đến

năm 1976, ASEAN đã thành lập 11 Ủy ban

thường trực và 9 uỷ ban đặc biệt.

Như vậy, trong giai đoạn này, cơ cấu tổ

chức của ASEAN còn khá lỏng lẻo, chỉ đủ

để duy trì hoạt động hợp tác giữa các quốc

gia khi cần thiết. Thậm chí, Ban thư kí chung

của ASEAN còn chưa được thành lập mà

mới chỉ có các Ban thư kí ở các quốc gia.

2. Giai đoạn từ năm 1976 đến Hội nghị

thượng đỉnh Singapore năm 1992

Sang giai đoạn này, cơ cấu tổ chức của

ASEAN đã có những thay đổi lớn. Theo

Tuyên bố về sự hoà hợp ASEAN được thông

qua tại Hội nghị thượng đỉnh lần thứ nhất tại

Bali ngày 24/02/1976, cơ cấu tổ chức của

ASEAN trong giai đoạn này gồm các hội

nghị bộ trưởng, các uỷ ban và ban thư kí.(2)

Mặc dù Hội nghị ngoại trưởng vẫn được

coi là cơ quan hoạch định chính sách cao nhất

nhưng 5 hội nghị bộ trưởng khác cũng đã

được thiết lập để thảo luận và thông qua các

chương trình hợp tác khác của ASEAN, gồm:

- Hội nghị bộ trưởng kinh tế (AEM);

- Hội nghị bộ trưởng lao động (ALM);

- Hội nghị bộ trưởng phụ trách phúc lợi

xã hội (ASWM);

- Hội nghị bộ trưởng giáo dục (AEM);

- Hội nghị bộ trưởng thông tin (AIM).

Trong số 5 hội nghị trên, Hội nghị bộ

trưởng kinh tế có tầm quan trọng lớn nhất.

Tất cả các ủy ban thường trực và ủy ban ad

hoc trước đó đã được tổ chức lại thành 9 ủy

ban sau:

- Ủy ban về công nghiệp, khoáng sản và

năng lượng;

V

* Giảng viên Khoa luật quốc tế

Trường Đại học Luật Hà Nội