Chương 7. Lớp và đối tượng doc

Ch ng 7. L p và đ i t ng ươ ớ ố ượ

CH NG 7 ƯƠ

LỚP VÀ ĐỐI TƯỢNG

L p trình có c u trúc và l p trình h ng đ i t ng ậ ấ ậ ướ ố ượ

L p và đ i t ng ớ ố ượ

Đ i c a ph ng th c - Con tr this ố ủ ươ ứ ỏ

Hàm t o (contructor) ạ

Hàm h y (destructor) ủ

Các hàm tr c tuy n (inline) ự ế

I. L P TRÌNH CÓ C U TRÚC VÀ L P TRÌNH H NG Đ I T NG Ậ Ấ Ậ ƯỚ Ố ƯỢ

1. Ph ng pháp l p trình c u trúc ươ ậ ấ

− L p trình c u trúc là t ch c ch ng trình thành các ch ng trình con. ậ ấ ổ ứ ươ ươ

Trong m t s ngôn ng nh PASCAL có 2 ki u ch ng trình con là th ộ ố ữ ư ể ươ ủ

t c và hàm, còn trong C++ ch có m t lo i ch ng trình con là hàm. ụ ỉ ộ ạ ươ

− Hàm là m t đ n v ch ng trình đ c l p dùng đ th c hi n m t ph n ộ ơ ị ươ ộ ậ ể ự ệ ộ ầ

vi c nào đó nh : Nh p s li u, in k t qu hay th c hi n m t s công ệ ư ậ ố ệ ế ả ự ệ ộ ố

vi c tính toán. Hàm c n có đ i và các bi n, m ng c c b dùng riêng cho ệ ầ ố ế ả ụ ộ

hàm.

− Vi c trao đ i d li u gi a các hàm th c hi n thông qua các đ i và các ệ ổ ữ ệ ữ ự ệ ố

bi n toàn c c. ế ụ

− M t ch ng trình c u trúc g m các c u trúc d li u (nh bi n, m ng, ộ ươ ấ ồ ấ ữ ệ ư ế ả

b n ghi) và các hàm, th t c. ả ủ ụ

− Nhi m v chính c a vi c t ch c thi t k ch ng trình c u trúc là t ệ ụ ủ ệ ổ ứ ế ế ươ ấ ổ

ch c ch ng trình thành các hàm, th t c. ứ ươ ủ ụ

Ví d , ta xét yêu c u sau: Vi t ch ng trình nh p to đ ( ụ ầ ế ươ ậ ạ ộ x,y) c a m t dãy ủ ộ

đi m, sau đó tìm m t c p đi m cách xa nhau nh t. ể ộ ặ ể ấ

Trên t t ng c a l p trình c u trúc có th t ch c ch ng trình nh sau: ư ưở ủ ậ ấ ể ổ ứ ươ ư

• S d ng 2 m ng th c toàn b ử ụ ả ự ộ x và y đ ch a to đ dãy đi m. ể ứ ạ ộ ể

• Xây d ng 2 hàm: ự

Hàm nhapsl dùng đ nh p to đ ể ậ ạ ộ n đi m, hàm này có m t đ i là bi n ể ộ ố ế

nguyên n và đ c khai báo nh sau: ượ ư

void nhapsl(int n);

212

Ch ng 7. L p và đ i t ng ươ ớ ố ượ

Hàm do_dai dùng đ tính đ dài đo n th ng đi qua 2 đi m có ch s là ể ộ ạ ẳ ể ỉ ố i và j,

nó đ c khai báo nh sau: ượ ư

float do_dai(int i, int j);

Ch ng trình C c a ví d trên đ c vi t nh sau: ươ ủ ụ ượ ế ư

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

#include <math.h>

float x[100],y[100];

float do_dai(int i, int j)

{

return sqrt(pow(x[i]-x[j],2)+pow(y[i]-y[j],2));

}

void nhapsl(int n)

{

int i;

for (i=1; i<=n; ++i)

{

printf("\n Nhap toa do x, y cua diem thu %d : ",i);

scanf(''%f%f",&x[i],&y[i]);

}

}

void main()

{

int n, i, j, imax,jmax;

float d, dmax;

printf(''\n So diem N= '');

scanf(''%d'', &n);

nhapsl(n);

dmax=do_dai(1,2);imax=1; jmax=2;

for(i=1; i<=n-1; ++i)

for (j=i+1; j<=n; ++j)

{

d=do_dai(i,j);

213

Ch ng 7. L p và đ i t ng ươ ớ ố ượ

if (d>dmax)

{

dmax=d;

imax=i; jmax=j;

}

}

printf(''\nDoan thang lon nhat co do dai bang: %0.2f",dmax);

printf(''\n Di qua 2 diem co chi so la %d va %d'',imax,jmax);

getch();

}

2. Ph ng pháp l p trình h ng đ i t ng ươ ậ ướ ố ượ

Là l p trình có c u trúc + tr u t ng hóa d li u. Có nghĩa ch ng trình t ậ ấ ừ ượ ữ ệ ươ ổ

ch c d i d ng c u trúc. Tuy nhiên vi c thi t k ch ng trình s xoay quanh d ứ ướ ạ ấ ệ ế ế ươ ẽ ữ

li u, l y d li u làm trung tâm. Nghĩa là tr l i câu h i: Ch ng trình làm vi c ệ ấ ữ ệ ả ờ ỏ ươ ệ

v i nh ng đ i t ng d li u nào, trên các đ i t ng d li u này c n thao tác, th c ớ ữ ố ượ ữ ệ ố ượ ữ ệ ầ ự

hi n nh ng gì. T đó g n v i m i đ i t ng d li u m t s thao tác th c hiên c ệ ữ ừ ắ ớ ỗ ố ượ ữ ệ ộ ố ự ố

đ nh riêng c a đ i t ng d li u đó, đi u này s qui đ nh ch t ch h n nh ng ị ủ ố ượ ữ ệ ề ẽ ị ặ ẽ ơ ữ

thao tác nào đ c th c hi n trên đ i t ng d li u nào. Khác v i l p trình c u ượ ự ệ ố ượ ữ ệ ớ ậ ấ

trúc thu n túy, trong đó d li u đ c khai báo riêng r , tách r i v i thao tác x lý, ầ ữ ệ ượ ẽ ờ ớ ử

do đó vi c x lý d li u th ng không th ng nh t khi ch ng trình đ c xây ệ ử ữ ệ ườ ố ấ ươ ượ

d ng t nhi u l p trình viên khác nhau. ự ừ ề ậ

T đó l p trình h ng đ i t ng đ c xây d ng d a trên đ c tr ng chính là ừ ậ ướ ố ượ ượ ự ự ặ ư

khái ni m đóng gói. Đóng gói là khái ni m trung tâm c a ph ng pháp l p trình ệ ệ ủ ươ ậ

h ng đ i t ng, trong đó d li u và các thao tác x lý nó s đ c qui đ nh tr c ướ ố ượ ữ ệ ử ẽ ượ ị ướ

và "đóng" thành m t "gói" th ng nh t, riêng bi t v i các d li u khác t o thành ộ ố ấ ệ ớ ữ ệ ạ

ki u d li u v i tên g i là các l p. Nh v y m t l p không ch ch a d li u bình ể ữ ệ ớ ọ ớ ư ậ ộ ớ ỉ ứ ữ ệ

th ng nh các ki u d li u khác mà còn ch a các thao tác đ x lý d li u này. ườ ư ể ữ ệ ứ ể ử ữ ệ

Các thao tác đ c khai báo trong gói d li u nào ch x lý d li u trong gói đó và ượ ữ ệ ỉ ử ữ ệ

ng c l i d li u trong m t gói ch b tác đ ng, x lý b i thao tác đã khai báo ượ ạ ữ ệ ộ ỉ ị ộ ử ở

trong gói đó. Đi u này t o tính t p trung cao khi l p trình, m i đ i t ng trong ề ạ ậ ậ ọ ố ượ

m t l p s ch a cùng lo i d li u đ c ch đ nh và cùng đ c x lý b i các thao ộ ớ ẽ ứ ạ ữ ệ ượ ỉ ị ượ ử ở

tác nh nhau. M i l p trình viên khi làm vi c v i d li u trong m t gói đ u s ư ọ ậ ệ ớ ữ ệ ộ ề ử

d ng các thao tác nh nhau đ x lý d li u trong gói đó. C++ cung c p cách th c ụ ư ể ử ữ ệ ấ ứ

đ t o m t c u trúc d li u m i th hi n các gói nói trên, c u trúc d li u này ể ạ ộ ấ ữ ệ ớ ể ệ ấ ữ ệ

đ c g i là ượ ọ l pớ .

Đ minh ho các khái ni m v a nêu v kiêu d li u l p ta tr l i xét bài toán ể ạ ệ ừ ề ữ ệ ớ ở ạ

tìm đ dài l n nh t đi qua 2 đi m. Trong bài toán này ta g p m t th c th là dãy ộ ớ ấ ể ặ ộ ự ể

đi m. Các thành ph n d li u c a l p dãy đi m g m: ể ầ ữ ệ ủ ớ ể ồ

214

Ch ng 7. L p và đ i t ng ươ ớ ố ượ

• Bi n nguyên n là s đi m c a dãy ế ố ể ủ

• Con tr ỏ x ki u th c tr đ n vùng nh ch a dãy hoành đ ể ự ỏ ế ớ ứ ộ

• Con trỏ y ki u th c tr đ n vùng nh ch a dãy tung đ ể ự ỏ ế ớ ứ ộ

Các ph ng th c c n đ a vào theo yêu c u bài toán g m: ươ ứ ầ ư ầ ồ

• Nh p to đ m t đi m ậ ạ ộ ộ ể

• Tính đ dài đo n th ng đi qua 2 đi m ộ ạ ẳ ể

D i đây là ch ng trình vi t theo thi t k h ng đ i t ng. ướ ươ ế ế ế ướ ố ượ

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

#include <math.h>

#include <alloc.h>

class daydiem

{

int n;

float *x,*y;

public:

float do_dai(int i, int j)

{

return sqrt(pow(x[i]-x[j],2)+pow(y[i]-y[j],2));

}

void nhapsl(void);

};

void daydiem::nhapsl(void)

{

int i;

printf(''\n So diem N= '');

scanf("%d'',&n);

x = (float*)malloc((n+1)*sizeof(float));

y = (float*)malloc((n+1)*sizeof(float));

for (i=1; i<=n; ++i)

{

printf(''\n Nhap toa do x, y cua diem thu %d : '',i);

215