Chương 6: các phương pháp hóa học và vật lý xác định cấu tạo chất hữu cơ potx

Ch−¬ng 6

C¸C PH−¬NG PH¸P HãA HäC Vµ VËT Lý

X¸C §ÞNH CÊU T¹O CHÊT H÷U C¬

Môc tiªu häc tËp

1. HiÓu vµ biÕt c¸ch sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p hãa häc vµ vËt lý ®Ó x¸c ®Þnh

cÊu tróc cña ph©n tö

2. øng dông cña quang phæ tö ngo¹i, hång ngo¹i vµ céng h−ëng tõ h¹t nh©n

trong viÖc x¸c ®Þnh cÊu tróc ph©n tö.

Néi dung

Mét chÊt h÷u c¬ ®−îc øng dông trong thùc tÕ ph¶i b¶o ®¶m ®é tinh khiÕt,

ph¶i tháa m·n vÒ thµnh phÇn c¸c nguyªn tè hãa häc vµ c«ng thøc cÊu t¹o. X¸c

®Þnh c«ng thøc cÊu t¹o cña mét chÊt h÷u c¬ t¸ch/chiÕt ®−îc tõ nguån gèc thiªn

nhiªn hay tæng hîp ®−îc lµ c«ng viÖc rÊt cÇn thiÕt vµ quan träng trong hãa h÷u

c¬. Cã thÓ x¸c ®Þnh cÊu t¹o chÊt h÷u c¬ b»ng ph−¬ng ph¸p hãa häc hay vËt lý.

1. Ph−¬ng ph¸p hãa häc

øng dông ph−¬ng ph¸p ph¸p hãa häc ®Ó x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö vµ

nhãm chøc hãa häc b»ng c¸c ph¶n øng ®Æc tr−ng.

1.1. §Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng nguyªn tè

§Þnh tÝnh vµ ®Þnh l−îng c¸c chÊt h÷u c¬ lµ x¸c ®Þnh sù hiÖn diÖn c¸c nguyªn

tè vµ thµnh phÇn ®Þnh l−îng cña c¸c nguyªn tè trong mét chÊt h÷u c¬.

1.1.1. §Þnh tÝnh c¸c nguyªn tè vµ nhãm chøc

§Ó x¸c ®Þnh sù cã mÆt c¸c nguyªn tè cã trong chÊt h÷u c¬, th−êng tiÕn hµnh

v« c¬ hãa, nghÜa lµ chuyÓn c¸c nguyªn tè vÒ d¹ng ion vµ dïng c¸c ph¶n øng ®Þnh

tÝnh ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ion ®ã.

VÝ dô: V« c¬ hãa hîp chÊt h÷u c¬ th× carbon sÏ chuyÓn thµnh CO2 hoÆc CO3

2-,

nguyªn tö halogen (X ) chuyÓn thµnh X -, nguyªn tö N chuyÓn thµnh CN - ...

Dïng c¸c ph¶n øng ®Þnh tÝnh ®Æc tr−ng ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ion CO3

2-, ion X-, ion CN-.

§Þnh tÝnh c¸c nhãm chøc b»ng c¸c ph¶n øng ®Æc tr−ng. VÝ dô: Chøc OH

alcol t¸c dông víi natri cã hydro tho¸t ra. Chøc aldehyd cho ph¶n øng tr¸ng

g−¬ng víi thuèc thö Tollens...

Ngµy nay cã c¸c ph−¬ng ph¸p vËt lý ®Ó x¸c ®Þnh c¸c nhãm chøc mét c¸ch

nhanh chãng vµ chÝnh x¸c.

67