Chương 1: Thành phần hóa học của thức ăn

Chương I

THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CỦA THỨC ĂN

Môn học: Thức ăn và dinh dưỡng gia súc

DINH DƯỠNG THỨC ĂN

N

ội dung ti

ết gi

ảng

• Th

ức

ăn là gì ?

• Ch

ất lượng dinh dưỡng th

ức

ăn là gì ?

• Thành ph

ần c

ủa th

ức

ăn ch

ăn nuôi

¾

Nướ

c

¾

V

ật ch

ất khô

• Vai trò c

ủa các ch

ất dinh dưỡng trong th

ức

ăn v

ới v

ật nuôi

T

h

ức

ă

n

là gì

?

Th

ức

ăn là gì?

• Th

ức

ăn là các s

ản ph

ẩm có ngu

ồn g

ốc t

ừ động v

ật, th

ực v

ật, vi

sinh v

ật ...

• Nh

ững s

ản ph

ẩm này cung c

ấp ch

ất dinh dưỡng cho con v

ật,

• Nh

ững ch

ất dinh dưỡng này ph

ải phù h

ợp v

ới đặc tính sinh lý và

c

ấu t

ạo c

ủa b

ộ máy tiêu hoá để con v

ật có th

ể

ăn được, tiêu hoá,

h

ấp thu được giúp con v

ật s

ống bình thường trong m

ột th

ời gian

dài.

Ch

ất lượng dinh dưỡng là gì ?

• Ch

ất dinh dưỡng là nh

ững ch

ất ch

ứa trong th

ức

ăn mà c

ơ th

ể

động v

ất có th

ể ch

ọn l

ọc, l

ợi d

ụng được.

• Giá tr

ị dinh dưỡng c

ủa th

ức

ăn được th

ể hi

ện b

ằng kh

ả n

ăng tho

ả

mãn nhu c

ầu dinh dưỡng c

ủa con v

ật đối v

ới lo

ại th

ức

ăn

đó.

Thành phần của thức ăn chăn nuôi

• Nước

• Vật chất khô

NƯỚC TRONG THỨC ĂN GIA SÚC

• Thức ăn khác nhau thì có tỷ lệ nước trong thức ăn là khác nhau

• Đối với thức ăn xanh và thức ăn củ quả

Dao động từ 80 đến 93%

NƯỚC TRONG THỨC ĂN HẠT VÀ PHỤ PHẨM

• Khi mới thu hoạch trong thức ăn thường có tỷ lệ nước từ 16 –

22%

• Sau khi thu hoạch và phơi khô tỷ lệ nước thường trên dưới 13%

Ngô: 10-12%

Đỗ: 13-15%

Cám gạo: 12-13%

NƯỚC TRONG THỨC ĂN ĐỘNG VẬT

• Hàm lượng nước thấp

• Để bảo quản tốt cần

phải đưa tỷ lệ nước

xuống dưới 10%

Bột cá khô: 10-14%

Bột xương: 4-8%

TỶ LỆ NƯỚC TRONG THỨC ĂN

Tên thức ăn Tỷ lệ nước (%)

Rau xanh và củ quả

Rau muống trắng

Rau lấp

Khoai lang vỏ trắng

Quả bí đỏ

89.2

92.2

80.4

85.2

Thức ăn hạt và phụ phẩm

Hạt ngô vàng

Hạt đỗ tương

Cám gạo xát

Khô dầu đỗ tương

12.5

13.0

14.0

13.9

Thức ăn động vật

Bột cá đặc biệt

Bột sữa khử bơ

Bột thịt - xương

7.7

6.5

8.3

Vai trò c

ủa nước trong c

ơ th

ể

• Bôi tr

ơn và b

ảo v

ệ

¾ VD: b

ảo v

ệ

h

ệ th

ần kinh

trung ương…

• Là dung môi hoà tan ch

ất

dinh dưỡng

¾ VD: khi th

ức

ăn là r

ơm, r

ạ

vào d

ạ

c

ỏ

c

ủa động v

ật nhai

l

ại được h

ệ VSV d

ạ

c

ỏ

nghi

ền nát và tr

ộn v

ới d

ịch

d

ạ

c

ỏ

t

ạo thành d

ạng dung

d

ịch và được chuy

ển sang d

ạ

t

ổ ong,

ở

d

ạ

t

ổ ong khi co

bóp thì ph

ần th

ức

ăn loãng

được đẩy sang d

ạ múi kh

ế,

ph

ần th

ức

ăn thô còn l

ại s

ẽ

được gi

ữ

l

ại để ti

ến hành quá

trình tiêu hoá c

ơ h

ọc.

Vai trò c

ủa nước trong c

ơ th

ể

•

V

ận chuy

ển ch

ất dinh

dưỡng t

ới các mô và

đào

th

ải ch

ất độ

c

¾ VD: tham gia cùng v

ới Hb

để

v

ận chuy

ển các ch

ất

dinh dưỡng h

ấp thu từ ống

tiêu hoá đến t

ận các mô

bào, t

ổ ch

ức để nuôi dưỡng,

cung c

ấp n

ăng lượng và để

sinh t

ổng h

ợp thành các

ch

ất c

ủa c

ơ th

ể. Đồng th

ời

nh

ận các s

ản ph

ẩm cu

ối

cùng c

ủa trao đổi ch

ất

ở các

mô bào, t

ổ ch

ức ( CO2 ,

ure…) v

ận chuy

ển đến

ph

ổi, th

ận da để th

ải ra

ngoài.

Vai trò của nước trong cơ thể

• Giúp thực hiện các phản

ứng hoá học

¾ VD: Mantoza

C12H22O11 + H2O

C6H12O6 glucoza

¾ Mỡ C3H5(OOCR)3 +

3H2O C3H5(OH)3

+ 3RCOOH

Vai trò của nước trong cơ thể

• Điều hoà thân nhiệt

¾ VD: Nhờ sự thoát hơi

nước qua mồ hôi, khí

thở làm giảm thân

nhiệt cơ thể

Vai trò của nước trong cơ thể

• Tạo điều kiện cho các dịch

tiêu hoá hoạt động, vì nhờ

có nước làm dịch tiêu hoá

ở trạng thái lỏng mới có

khả năng hoạt động được.

¾VD: ở dịch vị nước

chiếm từ 98 - 99%,

nước bọt, dịch ruột

non: 99 - 99,4% là

nước, dịch tuỵ, dịch

mật 90% là nước