CHUONG 1 HH-11-NC_Moi

Tiết1. Chương1. PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG

$1. MỞ ĐẦU VỀ PHÉP BIẾN HÌNH

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức: Hs nắm được:

- Kn phép biến hình

- Liên hệ được những phép biến hình đã học lớp dưới

2. Kĩ năng:

- Phân biệt được các phép biến hình

- Xác định được một phép biến hình có phải là phép biến hình hay không

- Xác địng được ảnh của một điểm, của một hình qua phép biến hình

3. Thái độ:

- Liên hệ được nhiều vấn đề trông thực tế với phép biến hình

- Có nhiều sáng tạo trong học tập

- Tích cực học tập

II. Chuẩn bị:

Gv:

- Hình vẽ 1, hình vẽ 2 (tr4), thước kẻ, phấn màu…..

Hs:

- Đọc bài trước ở nhà, có thể liên hệ với các phép bién hình đã hởc lớp dưới.

III. Tiến trình dạy học:

A. ĐẶT VẤN ĐỀ:

Câu hỏi 1.Cho hình bình hành ABCD, O là giao điểm cảu hai đường chéo. Qua O hãy xác định mối quan hệ

của A và C;B và D; AB và CD.

Gv: Cho Hs trả lời và hướng dẫn đến Kn phép đối xứng tâm.

Câu hỏi 2. Cho một vetơ u và một điểm A.

a) Hãy xác định B sao cho AB =u

b) Hãy xác định B’

sao cho AB′ = −u

c) Nêu mối quan hệ giữa B và B’

Gv: Cho học sinh trả lời và hướng đến Kn phép tịnh tiến.

B. BÀI MỚI:

Hoạt động1

1. Phép biến hình:

• Gv nêu các câu hỏi sau

H1. Nhắc lại Kn hàm số.

H2. Hãy tìm một quy tắc để xác định A’ mà AA′ = u trong đó A và u cho trước.

• Gv cho học sinh nêu một số quy tắc đã học lớp dưới như hai điểm đối xứng nhau qua O, qua đường

thẳng d, ….

• Gv nêu định nghĩa

Phép biến hình ( trong mặt phẳng ) là một quy tắc để một điểm M thuộc mặt phẳng, xác định một điểm

duy nhất M’

thuộc mặt phẳng ấy. Điểm M’

được gọi là ảnh của điểm M qua phép dời hình đó.

Hoạt động 2

2. Ví dụ:

* Ví dụ1.

Hoạt động của gv Hoạt động của hs

Câu hỏi 1

MM’

quan hẹ với d như thế nào?

Câu hỏi 2

Có bao nhiêu điểm M’

Câu hỏi 3

Phép xác định M’

như vậy có phải là phép biến

hình không?

Gợi ý trả lời

1. MM ⊥ d

'

2. M’

là duy nhất

3. Là một phép biến hình

Gv:

Phép biến hình này gọi là phép chiếu( vuông góc ) lên đường thẳng d.

* Ví dụ 2

Hoạt động của gv Hoạt động của hs

Câu hỏi 1

So sánh vectơ MM’

và u

Câu hỏi 2

Có bao nhiêu điểm M’

Câu hỏi 3

Phép xác định M’

như vậy có phải là phép biến

hình khhông?

Gợi ý trả lời

1. Hai vectơ bằng nhau.

2. M’

là duy nhất

3. Là một phép biến hình

Gv :

Phép biến hình đó gọi là phép tịnh tiến theo vectơ u

*Ví dụ 3.

Hoạt động của gv Hoạt động của hs

Câu hỏi 1

Nêu mối quan hệ giữa M và M’

Câu hỏi 2

Có bao nhiêu điểm M’

Câu hỏi 3

Phép xác định như vậy có phải là phép dời hìng

không?

Gợi ý trả lời

1. Hai điểm trùng nhau

2. M’

là duy nhất

3. Là một phép biến hình

Gv :

Phép biến hình đó gọi là phép đồng nhất.

Hoạt động 3.

3.Kí hiệu và thuật ngữ :

Gv : Nếu ta kí hiệu 1 phép bién hình nào đó là F và điểm M’

là ảnh của điểm M qua phép biến hình F htì ta

viết M’

= F(M), F(M) = M’

. Khi đó ta còn nói phép biến hình F biến điểm M thành điểm M’

.

Với mỗi hình Њ, ta gọi hình Њ gồm cácđiểm M’

= F(M), trong đó M∈ Њ,

là ảnh của Њ qua phép biến hình F, và viết Њ’

= F(M).

*HĐTP

Hoạt động của Gv Hoạt động của hs

Câu hỏi 1

Hãy vẽ một đường tròn và một đường thẳng d rồi

vẽ ảnh của đường tròn đó qua phép chiếu lên d.

Câu hỏi 2

Hãy vẽ một vectơ u và một tam giác ABC rồi lần

lượt vẽ ảnh A’

, B’

, C’

của các đỉnh A, B, C qua

phép tịnh tiến theo vectơ u . Có nhận xét gì về 2

tam giác ABC và A’B

’C

’

?

Gợi ý trả lời câu hỏi

1. Vẽ hai tiếp tuyến của đường tròn vuông góc với

đường thẳng d và lần lượt cắt d tại A, B. Ảnh của

đường tròn qua phép chiéu lên d là đoạn AB.

2. ' ' '

∆ABC =∆A B C

• Sau đó GV đưa ra các câu hỏi sau :

H1. Hãy nêu một ví dụ về phép biến hình cụ thể là phép đồng nhất.

H2. Cho một đoạn htẳng AB và một điểm O ở ngoài đoạn thẳng đó.

• Hãy chỉ ra ảnh của điểm AB qua phép đối xứng tâm O.

• Hãy chỉ ra ảnh của O qua phép dối xứng trục AB.

• Hãy chỉ ra ảnh của O qua phép tịnh tiến theo AB .

• Hãy chỉ ra ảnh của A qua phép tịnh tiến theo AB

GV chia nhóm để thực hiện các câu hỏi trên

Hoạt động 4

TÓM TẮT BÀI HỌC

Gv tóm tắt những ý chính của bài

• Phép biến hình…..

• Kí hiệu và thuật ngữ…

Hoạt động 5

MỘT SỐ CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM

Câu 1. Các quy tắc nào sau đây không phải là phép biến hình ?

(A) Phép đối xứng tâm (B) Phép đối xứng trục

(C) Quy tắc biến mỗi điểm A thành A’

sao cho AA’

// d.