Chuối giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên: chi phí và lợi nhuận giữa các tác nhân

Nguyễn Hữu Thọ và cs Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 62(13): 139 - 144

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.Lrc-tnu.edu.vn

139

CHUỖI GIÁ TRỊ NGÀNH CHÈ TỈNH THÁI NGUYÊN:

CHI PHÍ VÀ LỢI NHUẬN GIỮA CÁC TÁC NHÂN

Nguyễn Hữu Thọ

*

, Bùi Thị Minh Hà

Trường Đại học Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Chè đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo thu nhập và việc làm cho hơn 66.000 hộ gia đình

tham gia trồng và chế biến chè tại Thái Nguyên, cũng nhƣ 28 nhà sản xuất và kinh doanh. Mục

đích của nghiên cứu là tìm hiểu về những chuỗi giá trị mà nông dân trồng chè tỉnh Thái Nguyên

đang tham gia và những chi phí và lợi nhuận những nông dân này phải bỏ ra và thu về từ việc

tham gia vào chuỗi giá trị, từ đó tìm ra chuỗi giá trị nông dân đƣợc lợi nhuận nhiều nhất. Kết quả

nghiên cứu đã chỉ ra rằng tổng lợi nhuận của mỗi chuỗi phụ thuộc vào hai yếu tố chính: (1) sản

phẩm của chuỗi, và (2) độ dài của chuỗi - sản phẩm tiếp cận đƣợc tới ngƣời tiêu dùng cuối cùng.

Có ba loại sản phẩm chính trong các chuỗi giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên: Chè đen, chè xanh

đặc sản (chè chất lƣợng cao), và chè xanh thƣờng. Chè đen có lợi nhuận trong chuỗi thấp nhất

(5.810 đ/kg) trong khi đó các chuỗi giá trị chè xanh khác biến động từ 15.010 đồng đến 44.320

đồng/kg. Chuỗi giá trị số 2 (nông dân hợp đồng với nhà máy, sản xuất chè xanh đặc sản) và số 5

(nông dân hợp tác xã, sản xuất chè xanh thƣờng) có giá trị gia tăng trong chuỗi nhiều nhất vì vậy

đây có thể sẽ là hƣớng phát triển cho ngành chè tỉnh Thái Nguyên nhằm mục tiêu gia tăng giá trị

cho ngành chè.

Từ khóa: Ngành chè, chuỗi giá trị, chi phí, lợi nhuận.

ĐẶT VẤN ĐỀ

Chè đóng một vai trò quan trọng trong việc

tạo thu nhập và việc làm cho hơn 66.000 hộ

gia đình tham gia trồng và chế biến chè tại

Thái Nguyên, cũng nhƣ 28 nhà sản xuất và

kinh doanh. Chè Thái Nguyên chủ yếu đƣợc

cung cấp cho thị trƣờng trong nƣớc, chiếm

75% tổng sản lƣợng chè. 25% còn lại đƣợc

xuất khẩu ra nƣớc ngoài (Ngân hàng Phát

triển Châu Á, 2004). Giá chè tại thị trƣờng

trong nƣớc cao hơn nhiều so với chè xuất

khẩu. Giá trị gia tăng của chè Thái Nguyên

thấp hơn nhiều so với chè Lâm Đồng. Cả ba

giai đoạn của chuỗi giá trị ngành chè là sản

xuất, chế biến và kinh doanh đều còn hạn

chế, thông thƣờng ngƣời sản xuất là ngƣời

chịu thiệt thòi nhất trong chuỗi giá trị

(Goletti, 2005).

Chè Thái Nguyên gặp nhiều khó khăn khi

Việt Nam tham gia Tổ chức Thƣơng mại Thế

giới (WTO) (Aude Simonart, Bùi Thị Minh

Hồng, 2005). Các loại chè nƣớc ngoài có giá

rẻ hơn sẽ thâm nhập thị trƣờng trong nƣớc do



Tel: 0912530872, Email: [email protected]

chè chế biến đƣợc miễn 40% thuế nhập khẩu.

Việc gia tăng thị phần của các loại chè nƣớc

ngoài sẽ tác động tới thu nhập của các nhà sản

xuất trong nƣớc. Do chất lƣợng chè xuất khẩu

Việt Nam còn thấp, nên việc đƣa các sản

phẩm chè của Việt nam tiếp cận thị trƣờng

quốc tế vẫn còn bị hạn chế bởi các tiêu chuẩn

chất lƣợng và giới hạn về kỹ thuật (Lê Đăng

Doanh, (2007). Để tìm hiểu về những bất lợi

của ngƣời nông dân khi tham gia vào chuỗi

giá trị ngành chè chúng tôi tiến hành nghiên

cứu: “chuỗi giá trị ngành chè tỉnh Thái

Nguyên" với mục đích tìm hiểu về những

chuỗi giá trị mà nông dân trồng chè tỉnh Thái

Nguyên đang tham gia và những chi phí và

lợi nhuận những nông dân này phải bỏ ra và

thu về từ việc tham gia vào chuỗi giá trị, từ đó

tìm ra chuỗi giá trị nông dân đƣợc lợi nhuận

nhiều nhất.

NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP

NGHIÊN CỨU

Nội dung nghiên cứu

- Đánh giá một số tác nhân tham gia vào

chuỗi giá trị ngành chè tỉnh Thái Nguyên.