Chữa đau dạ dày theo cổ truyền.doc

Chữa đau dạ dày theo cổ truyền

06/10/2008 23:31

Ảnh: Khánh Vy

Đau dạ dày là triệu chứng của khá nhiều bệnh chứng ở dạ dày - dạ dày tá tràng viêm loét, dạ dày sa, ung thư dạ dày, rối loạn thần kinh

chi phối dạ dày...

Hay cáu giận cũng dễ sinh bệnh

Thường người bệnh sẽ có triệu chứng đau bụng vùng thượng vị - cơn đau không dữ dội, có cảm giác đau nóng rát; có cảm giác nặng

bụng, trướng bụng sau bữa ăn; ợ hơi hay ợ chua; khi khám ấn ở vùng thượng vị thấy tức, gõ vùng thượng vị thấy đau...

Theo y học cổ truyền, đau dạ dày thuộc phạm vi "Vị quản thống". Nguyên nhân cơ chế bệnh sinh là do ăn uống không điều độ, ăn

nhiều thức ăn sống, lạnh, cay, béo (những thức ăn này làm nê trệ, sinh thấp nhiệt, tổn thương tỳ vị, làm cơ chế thăng giáng của tỳ vị

mất điều hòa, khí huyết vận hành không thông dẫn tới khí trệ huyết ứ); dùng nhiều rượu, hút nhiều thuốc lá. Ngoài ra, những người có

tình chí không thoải mái, hay cáu giận cũng sẽ ảnh hưởng đến chức năng sơ tiết can, can khí uất kết, xâm phạm vị, dẫn tới can vị bất

hòa, hoặc vị khí nghịch lên; người lao động mệt mỏi quá độ ảnh hưởng đến công năng vận hóa của tỳ vị, công năng thăng giáng mất

điều hòa mà sinh bệnh.

Những bài thuốc

Y học cổ truyền chia đau dạ dày làm nhiều thể khác nhau, mỗi thể có các triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Chẳng hạn, nếu do

"can khí phạm vị" - bụng trên đầy trướng, vùng thượng vị đau xuyên ra hai bên hông, ợ hơi, ợ chua, táo bón.., phép trị là dùng bài

thuốc "Sài hồ sơ can tán", gồm: sài hồ, chỉ xác, hương phụ, xuyên khung (mỗi thứ 8g), bạch thược 12g, chích thảo 4g. Sắc ngày uống

1 thang, cho vào 750 ml nấu với lửa nhỏ, nấu còn 300 ml nước thuốc, chia làm 3 lần dùng trong ngày.

Nếu do tỳ vị hư hàn - đau âm ỉ, ói ra nước trong, tay chân lạnh, đại tiện lỏng, lưỡi nhạt..., phép trị bằng cách dùng bài "Hoàng ký kiến

trung thang", gồm các vị thuốc: quế chi 12g, mộc hương 4g, thược dược 24g, đại táo 2 trái, hoàng kỳ 24g, bào khương 8g, chích thảo

4g. Cách sắc (nấu) cũng như trên. Khi nấu xong, cho ít mạch nha vào, quấy đều rồi dùng. Nếu đau dạ dày do ăn uống không điều độ -

vùng thượng vị đau, ợ ra mùi thức ăn, hay nôn ói (ói được thì đỡ đau), thì dùng bài "Bảo hòa hoàn", gồm: sơn tra 240g, lục khúc 80g,

bán hạ 120g, thái phục tử 120g, trần bì 40g, phục linh 40g, liên kiều 80g, đem tán thành bột, làm thành viên hoàn, ngày uống 12-24g.

Nếu do ứ huyết ngưng trệ - biểu hiện: đau vùng thượng vị, đau một điểm không di chuyển, đau như kim đâm, ấn vào đau, có khi ói ra

máu, cầu phân đen, thì dùng bài "Cách hạ trục ứ thang gia giảm", gồm các vị: huyền hồ 4g, ô dược, đơn bì, xích thược (đều 8g), ngũ

Vị thuốc chích thảo - Ảnh:

Khánh Vy