Chủ quyền quốc gia dân tộc trong xu thế toàn cầu hoá và những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Häc viÖn chÝnh trÞ - hµnh chÝnh quèc gia hå chÝ minh

----------------

b¸o c¸o tæng hîp

kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc

§Ò tµi khoa häc cÊp bé n¨m 2008

§Ò tµi :

Chñ quyÒn quèc gia d©n téc trong xu thÕ

toµn cÇu hãa vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi

víi viÖt nam giai ®o¹n hiÖn nay

C¬ quan chñ tr× : Häc viÖn CT-HCQG Hå CHÝ MINH

Chñ nhiÖm ®Ò tµi : Phan V¨n R©n

7245 26/3/2009

Hµ Néi - 2008

289

Môc lôc

Më ®Çu ..........................................................................................................................1

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi .................................................................... 1

2. T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi...................................... 11

3. Môc tiªu vµ nhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi................................... 18

4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu ................................................................. 20

5. ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cña ®Ò tµi............................................ 21

Quan niÖm vÒ chñ quyÒn quèc gia d©n téc trong xu thÕ toµn

cÇu hãa vµ vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi viÖt nam ........................................23

I. Quan niÖm vÒ chñ quyÒn quèc gia d©n téc vµ sù lùa chän cña c¸c

quèc gia trong xu thÕ toµn cÇu hãa...................................................... 23

1. Quan niÖm vÒ chñ quyÒn quèc gia d©n téc trong lÞch sö vµ hiÖn nay... 23

2. Quan ®iÓm vÒ mèi quan hÖ gi÷a chñ quyÒn quèc gia d©n téc vµ toµn

cÇu hãa ................................................................................................ 34

3. Sù lùa chän cña c¸c quèc gia víi vÊn ®Ò b¶o vÖ chñ quyÒn trong xu

thÕ toµn cÇu hãa................................................................................... 37

II. B¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia ViÖt Nam trong xu thÕ toµn cÇu hãa ... 46

1. Nh÷ng thuËn lîi cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo tiÕn

tr×nh toµn cÇu hãa................................................................................ 47

2. Nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi

nhËp vµo tiÕn tr×nh toµn cÇu hãa.......................................................... 50

3. Mét sè gi¶i ph¸p tæng thÓ, môc tiªu vµ nhiÖm vô cô thÓ ®Ó võa ®¶m

b¶o chñ quyÒn quèc gia võa tham gia vµo qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa...... 53

tµi liÖu tham kh¶o............................................................................................59

290

quan niÖm b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia - d©n téc trong thêi

kú chiÕn tranh l¹nh vµ hiÖn nay.............................................................61

1. Hoµ b×nh, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn lµ c¬ së ®Ó x©y dùng mét trËt tù quèc tÕ

míi, gióp c¸c quèc gia b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia - d©n téc tèt h¬n..... 67

2. Hoµ b×nh, hîp t¸c, ph¸t triÓn lµ t− t−ëng chñ ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt

Nam nh»m b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia - d©n téc, ph¸t triÓn ®Êt n−íc........ 70

Tµi liÖu tham kh¶o............................................................................................76

T¸c ®éng cña toµn cÇu ho¸ ®Õn chñ quyÒn quèc gia d©n téc

trong giai ®o¹n hiÖn nay Tµi liÖu tham kh¶o XU THÕ Toµn

cÇu ho¸ vµ nh÷ng vÊn ®Ò míi ®Æt ra ®èi víi viÖc b¶o vÖ chñ

quyÒn nhµ n−íc d©n téc ................................................................................92

I. Toµn cÇu ho¸ vµ b¶n chÊt cña toµn cÇu ho¸ trong giai ®o¹n hiÖn

nay........................................................................................................... 92

1.1. Toµn cÇu ho¸ lµ g× ? ..................................................................... 92

1.2. VÒ b¶n chÊt cña toµn cÇu ho¸, hay lµ vÒ tÝnh hai mÆt cña toµn cÇu

hãa trong giai ®o¹n hiÖn nay ............................................................... 96

II. T¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®Õn c¸c nhµ n−íc d©n téc

(nation – state), hay nh÷ng vÊn ®Ò míi ®Æt ra ®èi víi viÖc b¶o vÖ chñ

quyÒn nhµ n−íc d©n téc, ®Æc biÖt lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn d−íi

t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸....................................................... 101

2.1. Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc cña toµn cÇu ho¸ vµ nh÷ng c¬ héi míi,

thuËn lîi míi ®èi víi viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn nhµ n−íc d©n téc cña c¸c

n−íc ®ang ph¸t triÓn.......................................................................... 101

2.2. Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc vµ nh÷ng th¸ch thøc míi, nh÷ng vÊn ®Ò

míi mµ toµn cÇu ho¸ ®Æt ra ®èi víi viÖc b¶o vÖ chñ quyÒn nhµ n−íc

d©n téc, nhÊt lµ víi c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn.................................... 106

tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................114

291

Mét sè néi dung c¬ b¶n vÒ chñ quyÒn quèc gia d©n téc

trong xu thÕ toµn cÇu hãa §èi s¸ch cña c¸c n−íc nh»m b¶o

vÖ chñ quyÒn quèc gia d©n téc d−íi t¸c ®éng cña xu thÕ

toµn cÇu ho¸ .......................................................................................................126

1. §èi s¸ch cña c¸c n−íc XHCN cßn l¹i........................................... 127

2. §èi s¸ch cña c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn.......................................... 140

3. §èi s¸ch cña mét sè n−íc t− b¶n ph¸t triÓn .................................. 152

Tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................160

CHÍNH S¸CH B¶O vÖ ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia D©n téc

trong quan hÖ quèc tÕ d−íi t¸c ®éng tõ xu thÕ toµn cÇu

ho¸ cña Trung quèc, Ên §é, Xingapo vµ kinh nghiÖm ®èi víi

viÖt nam ..................................................................................................................161

1. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia d©n téc cña Trung

Quèc trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay...................................... 162

2. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia d©n téc cña Ên §é

trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ sau chiÕn tranh L¹nh............................ 174

3. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ ®éc lËp vµ chñ quyÒn quèc gia d©n téc cña

Xingapo trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸................................................ 183

4. Mét sè bµi häc ®èi víi ViÖt Nam rót ra tõ kinh nghiÖm cña Trung

Quèc, Ên §é, Xingapo trong thùc thi chÝnh s¸ch b¶o vÖ ®éc lËp d©n

téc, chñ quyÒn quèc gia d−íi t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸....... 187

Tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................189

chÝnh s¸ch b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia d©n téc trªn lÜnh vùc

chÝnh trÞ x∙ héi d−íi t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña

mét sè n−íc vµ kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam...............................191

1. ChÝnh s¸ch cña Trung Quèc.......................................................... 191

2. ChÝnh s¸ch cña mét sè n−íc Ch©u Mü Latinh theo phong trµo c¸nh t¶. 204

3. ChÝnh s¸ch b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia d©n téc trªn lÜnh vùc chÝnh trÞ- x·

héi d−íi t¸c ®éng cña xu thÕ toµn cÇu ho¸ cña mét sè n−íc ch©u ¸...... 209

4. Bµi häc kinh nghiÖm víi ViÖt Nam............................................... 213

292

T¸c ®éng cña toµn cÊu hoµ ®èi víi con ®−êng ®i lªn chñ

nghÜa x∙ héi ë ViÖt Nam................................................................................215

1. Kiªn ®Þnh môc tiªu ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi:

con ®−êng tÊt yÕu cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. ................................... 215

2. Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ - mét trong nh÷ng kh¶ n¨ng kh¸ch quan cho

sù qu¸ ®é lªn CNXH cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam................................ 218

3. Quan ®iÓm, chñ tr−¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta trong viÖc khai

th¸c cã hiÖu qu¶ nh÷ng mÆt tÝch cùc cña TCH phôc vô sù nghiÖp c¸ch

m¹ng XHCN...................................................................................... 222

Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta vÒ ®éc lËp d©n téc, chñ quyÒn

quèc gia trong thêi kú ®æi míi, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.............231

1. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ ®éc lËp d©n téc hiÖn nay... 231

2. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n−íc vÒ b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc, chñ

quyÒn quèc gia trong thêi kú héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay ...... 236

Tµi liÖu tham kh¶o..........................................................................................256

Qu¸ tr×nh thùc hiÖn chñ tr−¬ng b¶o vÖ chñ quyÒn Quèc gia -

d©n téc trong thêi kú héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ë n−íc ta....258

I. Chñ tr−¬ng b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia d©n téc trong bèi c¶nh héi

nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña §¶ng........................................................... 258

1. Mét sè quan ®iÓm vÒ chñ quyÒn quèc gia trong qu¸ tr×nh héi nhËp

kinh tÕ quèc tÕ ................................................................................... 258

2. Quan ®iÓm cña §¶ng ta vÒ chñ quyÒn quèc gia trong qu¸ tr×nh héi

nhËp kinh tÕ quèc tÕ .......................................................................... 264

II. B¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 268

1.Trong lÜnh vùc kinh tÕ .................................................................... 268

2. Trong lÜnh vùc an ninh chÝnh trÞ.................................................... 274

3. Trong lÜnh vùc v¨n hãa.................................................................. 278

Tµi liÖu tham kh¶o ..........................................................................................283

1

Më ®Çu

1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi

Tõ tr−íc tíi nay, chñ quyÒn quèc gia lu«n bao hµm hai néi dung c¬

b¶n, g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. §ã lµ quyÒn tèi cao cña quèc gia trong ph¹m

vi l·nh thæ cña m×nh vµ quyÒn ®éc lËp trong quan hÖ quèc tÕ. QuyÒn tèi cao

trong n−íc thÓ hiÖn ë quyÒn lùc ®Çy ®ñ ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò chÝnh trÞ,

kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi…. mµ kh«ng cã sù can thiÖp tõ phÝa c¸c quèc gia

kh¸c vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ. QuyÒn ®éc lËp cña quèc gia trong quan hÖ

quèc tÕ thÓ hiÖn ë chç tÊt c¶ c¸c quèc gia tham gia quan hÖ quèc tÕ ®Òu víi

t− c¸ch lµ nh÷ng chñ thÓ b×nh ®¼ng vµ hoµn toµn ®éc lËp, tù quyÕt ®Þnh c¸c

vÊn ®Ò ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña m×nh.

Tuy nhiªn, trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ kinh tÕ hiÖn nay, cã nhiÒu

®éng th¸i cho thÊy vai trß cña c¸c nhµ n−íc - d©n téc cã xu h−íng suy gi¶m

so víi tr−íc ®©y vµ ®ang bÞ th¸ch thøc bëi xu thÕ toµn cÇu ho¸ (TCH) vµ

khu vùc ho¸. Sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia vÒ kinh tÕ, x· héi…

®ang ngµy cµng trë nªn s©u s¾c vµ sù giao l−u gi÷a c¸c n−íc ®ang ®−îc më

réng h¬n lóc nµo hÕt. §Þa vÞ vµ vai trß cña mçi quèc gia trong nÒn kinh tÕ

thÕ giíi ®ang thay ®æi, hay Ýt nhÊt còng ®ang ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp

chÝnh s¸ch kinh tÕ víi c¸c quèc gia kh¸c. Qu¸ tr×nh TCH nÒn kinh tÕ thÕ

giíi ®· ®Æt ra mét lo¹t vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc c¸c quèc gia cã thÓ quyÕt

®Þnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ bu«n b¸n cña hä mét c¸ch ®éc lËp vµ ph¶i chÞu

sù chi phèi cña c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ ë møc ®é nµo ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o ®−îc

lîi Ých quèc gia. Lîi Ých quèc gia - d©n téc lín nhÊt cña mçi quèc gia ngµy

nay lµ kh¶ n¨ng quèc gia ®ã cã b¶o vÖ ®−îc chñ quyÒn cña m×nh tr−íc

nh÷ng t¸c ®éng ngµy cµng s©u réng cña xu thÕ TCH hay kh«ng.

TCH kinh tÕ lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan cña lÞch sö, lµ xu thÕ tÊt yÕu

trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Nh−ng nã còng

kÌm theo mét hÖ qu¶ khã tr¸nh khái lµ lµm phai mê dÇn c¸c ®−êng biªn

giíi quèc gia, ph¸ vì hµng rµo ng¨n c¸ch gi÷a c¸c n−íc vµ thóc ®Èy c¸c

2

quèc gia th©m nhËp, phô thuéc lÉn nhau. §ång thêi, nã buéc c¸c n−íc ph¶i

t×m c¸ch thÝch øng víi t×nh h×nh, ¸p dông c¸c thµnh tùu cña sù ph¸t triÓn

nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó hoµ nhËp trªn c¬ së duy tr×, cñng cè, b¶o vÖ lîi Ých

vµ b¶n s¾c cña d©n téc m×nh. Trong mét thÕ giíi mµ sù ph¸t triÓn kh«ng ®Òu

lµ mét quy luËt th× mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc cña TCH lÏ dÜ nhiªn còng t¸c

®éng kh«ng ®Òu ®Õn c¸c n−íc víi nh÷ng h×nh thøc vµ møc ®é kh¸c nhau.

Qu¸ tr×nh tù do ho¸ th−¬ng m¹i, ®Çu t−, sù më réng cña thÞ tr−êng tµi chÝnh

- tiÒn tÖ thÕ giíi vµ sù ho¹t ®éng ngµy cµng m¹nh mÏ cña c¸c c«ng ty xuyªn

quèc gia ®· dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®æi lín vÒ ®Þa vÞ, tÝnh chÊt, vai trß vµ n¨ng

lùc cña c¸c quèc gia trªn tr−êng quèc tÕ, tøc lµ ®éng ch¹m ®Õn lîi Ých vµ

chñ quyÒn cña c¸c quèc gia - d©n téc. Theo mét sè nhµ nghiªn cøu, trong

t−¬ng lai gÇn, c¸c thÓ chÕ toµn cÇu, c¸c khèi kinh tÕ, c¸c c«ng ty xuyªn

quèc gia sÏ ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ trong t−¬ng lai xa chóng sÏ quyÕt ®Þnh

c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §Õn lóc ®ã, c¸c thÓ chÕ nhµ n−íc quèc gia -

d©n téc sÏ thùc sù bÞ lu mê. §iÒu nµy cã trë thµnh hiÖn thùc hay kh«ng?

VÊn ®Ò ®ã ch−a cã c©u tr¶ lêi ch¾c ch¾n. Nh−ng cã thÓ kh¼ng ®Þnh mét ®iÒu

lµ d−íi t¸c ®éng cña TCH, b¶n chÊt chñ quyÒn quèc gia d©n téc Ýt nhiÒu

®ang cã sù biÕn ®æi, thÓ chÕ quèc tÕ lÊy chñ nghÜa quèc gia lµm b¶n vÞ ®ang

bÞ th¸ch thøc. §iÒu ®ã ®−îc biÓu hiÖn trªn c¸c lÜnh vùc sau:

- Trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i, tr−íc ®©y khi c¸c hµng rµo bu«n b¸n

cßn cao, c¸c chÝnh phñ cã thÓ ph©n biÖt râ rµng c¸c chÝnh s¸ch quèc tÕ vµ

chÝnh s¸ch trong n−íc. C¸c chÝnh s¸ch quèc tÕ xö lý c¸c hµng rµo bu«n b¸n

ngoµi biªn giíi, cßn c¸c chÝnh phñ ®Òu cã chñ quyÒn hoµn toµn ®èi víi c¸c

chÝnh s¸ch trong n−íc mµ kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn c¸c n−íc kh¸c. Ngµy nay,

víi sù ra ®êi cña Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), chÝnh s¸ch trong

n−íc vµ quèc tÕ cña c¸c quèc gia ngµy cµng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau, giíi

h¹n gi÷a chóng ngµy cµng thu hÑp. ThÞ tr−êng trong n−íc cña mçi quèc gia

g¾n chÆt víi thÞ tr−êng thÕ giíi, thÞ tr−êng thÕ giíi cã ¶nh h−ëng quyÕt ®Þnh

®èi víi thÞ tr−êng vµ kinh tÕ trong n−íc. C¸c n−íc kh«ng thÓ khèng chÕ

hoµn toµn ®−îc c¬ cÊu s¶n xuÊt theo ý cña m×nh, ®ång thêi cßn ph¶i gi¶i

3

quyÕt mét lo¹t c¸c vÊn ®Ò chÝnh s¸ch c¹nh tranh, c¸c quy chÕ chèng b¸n

ph¸ gi¸…

- Trong lÜnh vùc tµi chÝnh, TCH ®i liÒn víi sù bµnh tr−íng xuyªn

quèc gia ngµy cµng t¨ng cña c¸c dßng tµi chÝnh vµ ¶nh h−ëng cña chóng

®èi víi chÝnh s¸ch kinh tÕ, tiÒn tÖ vµ ngo¹i tÖ cña mçi quèc gia. §iÒu ®ã h¹n

chÕ phÇn nµo quyÒn tù chñ cña chÝnh phñ c¸c n−íc trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ

vµ tµi chÝnh. Minh chøng râ nÐt nhÊt lµ trong cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh -

tiÒn tÖ ë ch©u ¸ nh÷ng n¨m cuèi thËp niªn 90 thÕ kû XX. C¸c tæ chøc quèc

tÕ nh− IMF, WB vµ c¸c c−êng quèc kinh tÕ ®· dèc toµn lùc kÓ c¶ sù ¸p ®Æt

c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ vÜ m« vµ vi m« ®Ó mong æn ®Þnh thÞ tr−êng tiÒn tÖ

ch©u ¸,, song hiÖu qu¶ rÊt h¹n chÕ. Sù h¹n chÕ nµy thÓ hiÖn sù bÊt cËp gi÷a

quy m« ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh TCH vµ sù l¹c hËu cña c¸c thÓ chÕ tµi chÝnh

tiÒn tÖ quèc tÕ.

- TCH kinh tÕ ph¸t triÓn thóc ®Èy sù ho¹t ®éng m¹nh mÏ cña c¸c

c«ng ty xuyªn quèc gia. C¸c c«ng ty nµy kh«ng b»ng lßng víi viÖc chØ xuÊt

khÈu hµng ho¸ ®i kh¾p thÕ giíi mµ hä muèn s¶n xuÊt ngay t¹i chç, n¬i cã

thÞ tr−êng míi ch−a ®−îc khai th¸c hoÆc n¬i cã nguån lao ®éng rÎ. Theo

thèng kª, 20 c«ng ty xuyªn quèc gia lín nhÊt thÕ giíi cã doanh sè nhiÒu

h¬n nÒn kinh tÕ cña 80 n−íc nghÌo nhÊt céng l¹i. ¶nh h−ëng cña c¸c c«ng

ty nµy cµng lín, khiÕn cho chÝnh phñ ë c¸c n−íc nhËn ®Çu t− kh«ng nh÷ng

kh«ng khèng chÕ ®−îc c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia mµ cßn bÞ c¸c c«ng ty

nµy lÊn ¸t. ThËm chÝ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cßn kh«ng phôc tïng ngay

c¶ c¸c mÉu quèc "vÒ thuÕ, di chuyÓn vèn, xuÊt khÈu kü thuËt, t¹o c«ng ¨n

viÖc lµm… lµm cho b¶n th©n chñ quyÒn cña "mÉu quèc" còng bÞ søt mÎ.

- Trong lÜnh vùc ®Çu t−, mét vÊn ®Ò næi bËt ®−îc nhiÒu n−íc (®Æc biÖt

lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn) quan t©m. §ã lµ c¸c n−íc thµnh viªn cña Tæ

chøc Hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ (OECD) ®ang ®i ®Õn tho¶ thuËn ký kÕt

HiÖp ®Þnh ®a ph−¬ng vÒ ®Çu t− (AMI). Khi HiÖp ®Þnh nµy cã hiÖu lùc, c¸c

c«ng ty xuyªn quèc gia sÏ cã nhiÒu quyÒn lùc h¬n.ThËm chÝ c¸c chÝnh phñ

4

ph¶i nh−êng mét phÇn chñ quyÒn quèc gia cho hä. HiÖp ®Þnh thõa nhËn vèn

cña c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc cã gi¸ trÞ h¬n vµ tù do l−u th«ng h¬n so víi

vèn cña chÝnh phñ vµ ®Þa ph−¬ng nhËn ®Çu t−. Nã sÏ më ra mét ph¹m vi rÊt

réng, b¶o ®¶m cho c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia kh«ng bÞ sù can thiÖp cña

c¸c chÝnh phñ trung −¬ng vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng c¸c cÊp ë n−íc së t¹i

trªn c¸c mÆt nh− mua, b¸n vµ tù chuyÓn dÞch tµi s¶n. Do vËy, cã thÓ coi b¶n

HiÖp ®Þnh nµy nh− mét b¶n "HiÕn ph¸p kinh tÕ toµn cÇu", t¹o ra sù tù do l−u

th«ng nguån vèn mµ kh«ng bÞ bÊt kú mét sù rµng buéc nµo.

Nh− vËy, HiÖp ®Þnh ®Çu t− ®a ph−¬ng sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n−íc

(®Æc biÖt lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn) cã kh¶ n¨ng thu hót ®−îc nhiÒu vèn

®Çu t− n−íc ngoµi h¬n. Nh−ng râ rµng HiÖp ®Þnh còng lµm h¹n chÕ mét

phÇn chñ quyÒn vµ m©u thuÉn víi ph¸p luËt, quy chÕ cña nhiÒu quèc gia vµ

khu vùc. Mét n−íc khi tham gia ký kÕt AMI sÏ tù tõ bá sù kiÓm so¸t vèn

®Çu t− ®−îc thùc hiÖn trªn l·nh thæ cña m×nh. Mét nhãm c¸c c«ng ty xuyªn

quèc gia cã thÓ x©y dùng c¸c nhµ m¸y, mua ®Êt ®Æt ë c¸i mµ hä muèn, thu

vÒ toµn bé bÊt ®éng s¶n mµ hä quan t©m; khai th¸c c¸c kho¸ng s¶n sinh lîi

cña c«ng d©n c¸c n−íc nhËn ®Çu t−. §Õn lóc ®ã c¸c quèc gia bÞ h¹n chÕ kh¶

n¨ng kiÓm so¸t còng nh− tù b¶o vÖ (®iÒu nµy thÓ hiÖn trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh

vùc kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi…) C¸c c«ng ty xuyªn quèc gia d−íi sù b¶o trî

cña WTO vµ OECD cã kh¶ n¨ng sÏ ®øng trªn c¸c chÝnh phñ, trë thµnh "mét

chÝnh phñ siªu cÊp", Ýt chÞu sù rµng buéc vµ dÇn dÇn lµm lu mê chñ quyÒn

cña c¸c quèc gia.

Mét ¶nh h−ëng n÷a cña TCH kinh tÕ ®èi víi chñ quyÒn quèc gia lµ

sù gièng nhau ngµy cµng t¨ng cña c¸c quy ®Þnh ph¸p chÕ vµ thÓ chÕ ë tÊt c¶

c¸c n−íc. §Ó cïng ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh TCH, c¸c n−íc ph¶i v¹ch ra

nh÷ng nguyªn t¾c chung ®Ó kh«ng mét n−íc nµo cã thÓ sö dông c¸c lîi thÕ

gi¶ t¹o ®−îc. NhiÒu vÊn ®Ò tr−íc kia ®−îc coi lµ thÈm quyÒn cña néi bé cña

mçi n−íc th× nay ®ang lµ ®èi t−îng cña sù ®iÒu tiÕt ®a ph−¬ng. V× vËy, c¸c

n−íc khi theo ®uæi lîi Ých cña m×nh, ®ång thêi ph¶i chó ý tíi lîi Ých cña c¸c

n−íc kh¸c; ph¶i biÕt tho¶ hiÖp, v× lîi Ých lín h¬n cña c¶ hai bªn mµ hy sinh

5

mét sè lîi Ých côc bé cña riªng m×nh. Nãi mét c¸ch kh¸c, ®Ó thÝch øng víi

TCH, c¸c n−íc ®Òu ph¶i tiÕn hµnh c¸c ®iÒu chØnh vµ c¶i c¸ch cÇn thiÕt tõ c¬

cÊu kinh tÕ, ®Çu t− ®Õn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, hÖ thèng luËt ph¸p t¹o

thuËn lîi cho thu hót ®Çu t− vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trªn c¬ së ®iÒu kiÖn

cña n−íc m×nh ®ång thêi ph¶i phï hîp víi "LuËt ch¬i" chung cña thÕ giíi.

§©y lµ mét qu¸ tr×nh ®Çy khã kh¨n, sù sai lÇm trong b−íc ®i vµ ph−¬ng thøc

tiÕn hµnh ®Òu cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i, thËm chÝ c¶ nh÷ng ®æ

vì vÒ kinh tÕ, x· héi vµ nguy c¬ ph−¬ng h¹i ®Õn nÒn ®éc lËp d©n téc vµ chñ

quyÒn quèc gia.

Bªn c¹nh ®ã, vÊn ®Ò v¨n ho¸ truyÒn thèng vµ b¶n s¾c d©n téc vèn lµ

mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña §LDT vµ an ninh quèc gia còng

trë thµnh nh÷ng vÊn ®Ò nhøc nhèi cña mçi n−íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp

kinh tÕ quèc tÕ. Qu¸ tr×nh TCH lµm gia t¨ng giao l−u quèc tÕ vµ trong nhiÒu

tr−êng hîp mét sè gi¸ trÞ vèn xuÊt ph¸t tõ mét n−íc ®−îc thõa nhËn vµ trë

thµnh nh÷ng gi¸ trÞ gÇn nh− chung cña c¸c x· héi kh¸c nhau. NhiÒu gi¸ trÞ

riªng cña c¸c d©n téc bÞ xãi mßn vµ mÊt dÇn ¶nh h−ëng. NÒn v¨n ho¸ d©n

téc cña mçi n−íc bÞ sù tÊn c«ng, gÆm nhÊm cña c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ bªn

ngoµi. Ch−a bao giê v¨n ho¸ nh©n lo¹i l¹i ®øng tr−íc mét nghÞch lý phøc

t¹p nh− trong kû nguyªn TCH hiÖn nay: võa cã kh¶ n¨ng giao l−u réng më,

võa cã nguy c¬ bÞ nghÌo v¨n ho¸ rÊt nghiªm träng. M−u ®å dïng v¨n ho¸

Mü, v¨n ho¸ ph−¬ng T©y thèng trÞ toµn thÕ giíi ®· ®−îc nhiÒu chÝnh kh¸ch

quèc tÕ x¸c ®Þnh lµ biÓu hiÖn cña CN§Q vÒ v¨n ho¸. ThÕ lùc nµy, còng nh−

c¸c lo¹i CN§Q vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, ®ang lµ nguy c¬ ®e do¹ sù sèng cßn

vµ ph¸t triÓn cña mäi céng ®ång, quèc gia, d©n téc trªn thÕ giíi.

XÐt d−íi gãc ®é chñ quyÒn, an ninh quèc gia vµ nÒn §LDT, TCH

trong hai thËp niªn ®Çu thÕ kû XXI tiÕp tôc ®Æt ra hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò cÇn

nghiªn cøu lµm râ. D−íi t¸c ®éng cña TCH, quan niÖm §LDT, chñ quyÒn

vµ quèc gia ngµy cµng g¾n bã chÆt chÏ víi quan niÖm tæng thÓ vÒ an ninh

quèc gia. Theo ®ã, an ninh cña mçi quèc gia kh«ng chØ lµ sù tån t¹i cña

quèc gia víi t− c¸ch lµ mét chñ thÓ chÝnh trÞ ®éc lËp, cã chñ quyÒn trong hÖ

6

thèng quèc tÕ, mµ cßn ®−îc hiÓu lµ quèc gia ®ã ®−îc b¶o vÖ khái nh÷ng ®e

do¹, sù tiÕn c«ng x©m l−îc, nh÷ng hiÓm ho¹ c¶ tõ bªn ngoµi lÉn tõ bªn

trong mçi quèc gia. C¸c mèi hiÓm ho¹ hay ®e do¹ rÊt ®a d¹ng vµ mang b¶n

chÊt kh¸c nhau cã thÓ thuéc lo¹i chÝnh trÞ, qu©n sù, kinh tÕ hay v¨n ho¸, x·

héi, m«i tr−êng.. An ninh quèc gia ngµy cµng ®−îc nh×n nhËn nh− mét tæng

thÓ cña c¸c lÜnh vùc chñ yÕu gåm an ninh qu©n sù, an ninh chÝnh trÞ, an

ninh kinh tÕ, an ninh v¨n ho¸, an ninh m«i tr−êng, an ninh con ng−êi…

Trªn ph−¬ng diÖn chÝnh trÞ, TCH ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò ph¶i xö lý liªn

quan ®Õn ®éc lËp chñ quyÒn chÝnh trÞ, ®Õn hÖ thèng chÝnh trÞ vµ c¸c thiÕt

chÕ x· héi cña c¸c n−íc. TÝnh ®éc lËp cña quèc gia sÏ bÞ th¸ch thøc bëi sù

gia t¨ng tuú thuéc lÉn nhau gi÷a hä, bëi sù h¹n chÕ thÈm quyÒn vµ kh¶ n¨ng

hµnh xö theo ý chÝ cña riªng mçi quèc gia. Sù æn ®Þnh cña hÖ thèng chÝnh

trÞ vµ c¸c thiÕt chÕ x· héi sÏ lu«n chÞu ¸p lùc cña qu¸ tr×nh tù do ho¸ th−¬ng

m¹i vµ më cöa. C¸c thÕ lùc bªn ngoµi, nhÊt lµ c¸c tËp ®oµn ®éc quyÒn

xuyªn quèc gia lu«n triÖt ®Ó lîi dông ®Ó can thiÖp, ¸p ®Æt ®èi víi c¸c n−íc

§PT. Qu¸ tr×nh TCH vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng ®Æt c¸c n−íc, ®Æc

biÖt lµ c¸c n−íc §PT ph¶i ®èi mÆt tr−íc nhiÒu hiÓm ho¹ ®èi víi sù æn ®Þnh

nh−: nguy c¬ gia t¨ng thÊt nghiÖp vµ sù suy yÕu cña v¨n ho¸ truyÒn thèng,

nguy c¬ phæ biÕn dÔ dµng h¬n c¸c tÖ n¹n nh− chñ nghÜa khñng bè, ma tuý,

m¹i d©m, nguy c¬ gia t¨ng kho¶ng c¸ch giµu nghÌo, bÊt c«ng x· héi vµ c¸c

khuynh h−íng chÝnh trÞ cùc ®oan ph¶n d©n chñ, v.v…

Cïng víi sù tiÕn triÓn cña TCH kinh tÕ, c¸c n−íc còng nhËn thøc râ

h¬n r»ng mèi ®e do¹ lín nhÊt ®èi víi nÒn §LDT, bªn c¹nh sù tiÕn c«ng,

x©m l−îc vÒ qu©n sù cßn cã sù tôt hËu vÒ ph¸t triÓn, nghÌo ®ãi vµ kÐm kh¶

n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. Ph¸t triÓn kinh tÕ vµ an ninh kinh tÕ

sÏ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng trô cét ®¶m b¶o §LDT trong xu thÕ TCH.

DÜ nhiªn, ®èi víi nhiÒu n−íc §PT bÊt cËp lín nhÊt lµ ë chç, cïng víi sù

ph¸t triÓn kinh tÕ, còng xuÊt hiÖn nh÷ng ¸p lùc ®èi víi sù æn ®Þnh cña trËt tù

x· héi. C¸c n−íc §PT kh«ng cã c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i héi nhËp ®Ó cã c¬

may ph¸t triÓn kinh tÕ hoÆc chÝ Ýt lµ kh«ng bÞ ®Èy ra ngoµi r×a cña sù ph¸t

7

triÓn chung vµ nh− vËy, trªn møc ®é nhÊt ®Þnh, hä ph¶i chÞu lÖ thuéc vÒ

kinh tÕ vµ chÝnh trÞ nÕu nh− b¶n th©n c¸c n−íc §PT kh«ng thÓ chñ ®éng

kiÓm so¸t ®−îc qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ.

Nh− vËy, trong chiÒu h−íng vËn ®éng cña nã hai thËp niªn ®Çu thÕ kû

XXI, xu thÕ TCH khiÕn cho lîi thÕ kinh tÕ, chÝnh trÞ, an ninh vµ m«i tr−êng,

sinh th¸i cña c¸c n−íc sÏ ngµy cµng g¾n bã chÆt chÏ. C¸c lÜnh vùc dùa vµo

nhau ngµy cµng lín, møc ®é cµng s©u, sÏ ¶nh h−ëng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t

triÓn lµnh m¹nh cña mèi quan hÖ quèc tÕ vµ t×nh h×nh an ninh quèc tÕ trong

t−¬ng lai. Tuy vËy, trong khi TCH thóc ®Èy kh¶ n¨ng æn ®Þnh t−¬ng ®èi, th×

m«i tr−êng an ninh quèc gia trong t−¬ng lai gÇn vÉn tiÕp tôc ph¶i ®èi mÆt

víi Ýt nhÊt bèn mèi ®e do¹ vµ th¸ch thøc kh«ng Ýt nan gi¶i.

Thø nhÊt, chñ nghÜa thùc d©n kinh tÕ míi trçi dËy, an ninh kinh tÕ

quèc gia ngµy cµng næi bËt. TCH kinh tÕ cã thÓ thóc ®Èy sù ph©n phèi lý

c¸c yÕu tè s¶n xuÊt, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn cã lîi cho nÒn kinh tÕ c¸c n−íc

bæ trî nhau vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng, nh−ng ¶nh h−ëng tiªu cùc còng khã

tr¸nh khái vµ kh«ng thÓ xem nhÑ. Trong qu¸ tr×nh TCH, do c¸c n−íc ph¸t

triÓn chiÕm vÞ trÝ chñ ®¹o, c¸c n−íc §PT th−êng ph¶i chÊp nhËn mét sè

®iÒu kiÖn kh«ng b×nh ®¼ng, kh«ng c«ng b»ng, biÓu hiÖn næi bËt nhÊt lµ "chñ

nghÜa thùc d©n kinh tÕ míi" trçi dËy. C¸c n−íc ph¸t triÓn ph−¬ng T©y thùc

hiÖn chÝnh s¸ch "chÝnh trÞ ho¸ kinh tÕ", lîi dông c¸c tæ chøc quèc tÕ nh−

WTO, IMF vµ WB ®Ó giµnh lîi Ých kinh tÕ cao hoÆc can thiÖp vµo c«ng viÖc

néi bé n−íc kh¸c, thËm chÝ dïng nh÷ng biÖn ph¸p rót viÖn trî vµ vèn ®Çu

t−, g©y khñng ho¶ng, kiÒm chÕ kinh tÕ c¸c n−íc §PT. Trong hÖ thèng ph©n

c«ng quèc tÕ, c¸c n−íc §PT ë vµnh ®ai ngo¹i vi dÔ tiÕp nhËn nh÷ng ngµnh

nghÒ cÊp thÊp tõ c¸c n−íc ph¸t triÓn, dÉn ®Õn tÝnh ®¬n nhÊt vµ tÝnh phô

thuéc cña kÕt cÊu ngµnh nghÒ, thÞ tr−êng, c¸c n−íc §PT dÔ bÞ c¸c n−íc ph¸t

triÓn lÊn ¸t. Trong t×nh h×nh hÖ thèng tiÒn tÖ thiÕu hoµn thiÖn vµ kh¶ n¨ng

®èi phã t−¬ng ®èi kÐm, c¸c n−íc §PT cã thÓ t¹o ra ®iÒu kiÖn ®Çu c¬ cho

nh÷ng hµnh ®éng vô lîi cña t− b¶n tµi chÝnh quèc tÕ trªn ph¹m vi thÕ giíi.

8

Thø hai, c¹nh tranh khoa häc kü thuËt (KHKT) ngµy cµng gay g¾t,

khiÕn cho an ninh KHKT cña quèc gia ngµy cµng quan träng næi bËt. MÆc

dï, chiÕn tranh l¹nh kÕt thóc, gi÷a c¸c n−íc lín ®· t¨ng c−êng hîp t¸c vµ

giao l−u, nh−ng cuéc ch¹y ®ua néi lùc tæng hîp lÊy KHKT lµm tiªn phong,

kinh tÕ lµm nÒn t¶ng ngµy cµng diÔn ra d÷ déi, TCH trë thµnh "chÊt xóc

t¸c" cña cuéc c¹nh tranh gay g¾t Êy, ¶nh h−ëng kÐp cña KHKT ®èi víi an

ninh quèc gia cµng béc lé râ, Mét mÆt, KHKT lµ lùc l−îng s¶n xuÊt

(LLSX) hµng ®Çu, ®· trë thµnh huyÕt m¹ch cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ quèc

gia, còng lµ nh©n tè quan träng ®Ó giµnh −u thÕ qu©n sù quèc gia. MÆt kh¸c,

mét sè thÕ lùc cã thÓ lîi dông −u thÕ KHKT vÒ "chuyÓn nh−îng" hoÆc ®e

do¹ vÒ KHKT ®Ó t×m kiÕm lîi Ých kinh tÕ cao hoÆc lîi Ých chÝnh trÞ lín

th«ng qua ®éc quyÒn kü thuËt, bao v©y kü thuËt, ®¸nh c¾p bÝ mËt c«ng nghÖ

kü thuËt nh»m kiÒm chÕ sù ph¸t triÓn cña ®èi thñ. Cïng víi tiÕn tr×nh TCH

t¨ng nhanh, c¸c n−íc ph¸t triÓn vµ c¸c xÝ nghiÖp lín ®· lÊy ®iÒu kiÖn lµm

viÖc tèt vµ møc thï lao cao ®Ó thu hót nh©n tµi, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "ch¶y

m¸u chÊt x¸m" cã nguy c¬ gia t¨ng nghiªm träng, ph−¬ng h¹i ®Õn søc

m¹nh tæng hîp quèc gia.

Thø ba, ý thøc hÖ ph−¬ng T©y du nhËp ngµy cµng nhiÒu, th¸ch thøc

an ninh chÝnh trÞ quèc gia. ¶nh h−ëng cña TCH trªn c¸c mÆt v¨n ho¸ chÝnh

trÞ còng rÊt lín. C¸c n−íc ph−¬ng T©y sö dông TCH lµm c«ng cô ra søc

truyÒn b¸, ¸p ®Æt quan niÖm gi¸ trÞ, v¨n ho¸ t− t−ëng cña m×nh cho c¸c n−íc

kh¸c, thùc hiÖn chÝnh s¸ch "thùc d©n v¨n ho¸", g©y ¶nh h−ëng ®èi víi nh©n

d©n c¸c n−íc ®èi ®Þch vµ can thiÖp vµo c«ng viÖc chÝnh trÞ, ngo¹i giao cña

c¸c n−íc nµy, lµm suy yÕu ý chÝ d©n téc, ph¸ ho¹i khèi ®oµn kÕt d©n téc vµ

nÒn t¶ng v¨n ho¸ chÝnh trÞ truyÒn thèng cña n−íc ®ã, thóc ®Èy hä "T©y ho¸"

vµ "ph©n ho¸" biÕn hä thµnh c¸c n−íc lÖ thuéc. §iÒu ®ã cã thÓ gióp c¸c thÕ

lùc c−êng quyÒn giµnh ®−îc th¾ng lîi triÖt ®Ó vµ l©u dµi h¬n so víi viÖc

dïng søc m¹nh qu©n sù vµ khèng chÕ kinh tÕ. Du nhËp ý thøc hÖ vµ lµm

nh¹t phai ý thøc hÖ tiÕp tôc trë thµnh nh÷ng biÖn ph¸p c¬ b¶n ®Ó CN§Q

thùc hiÖn "DiÔn biÕn hoµ b×nh" ®èi víi c¸c n−íc XHCN. TCH t¹o ®iÒu kiÖn

9

thuËn lîi cho viÖc du nhËp t− t−ëng v¨n ho¸, ý thøc hÖ th«ng qua sö dông

hÖ thèng truyÒn th«ng hiÖn ®¹i, v¨n ho¸ th−¬ng phÈm, v¨n ho¸, ®iÖn ¶nh

hoÆc m¹ng Internet. Bªn c¹nh ®ã, th«ng qua TCH, c¸c thÕ lùc thï ®Þch bªn

ngoµi cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi tuyªn truyÒn, kÝch ®éng, chia rÏ d©n téc lµm

suy yÕu nh©n tè héi tô søc m¹nh ®oµn kÕt d©n téc, ph¸ ho¹i sù æn ®Þnh

chÝnh trÞ x· héi cña c¸c n−íc kh¸c.

Thø t−, sù suy tho¸i m«i tr−êng ®i ®«i víi tiÕn tr×nh TCH khiÕn cho

an ninh sinh th¸i cña c¸c n−íc, nhÊt lµ c¸c n−íc §PT trë nªn nãng báng vµ

nhøc nhèi h¬n. TCH kinh tÕ cã nghÜa lµ mét sù chuyÓn dÞch lín trong ph©n

c«ng lao ®éng quèc tÕ. C¸c n−íc ph¸t triÓn tËp trung vµo c¸c ngµnh kinh tÕ

tri thøc kh«ng « nhiÔm cã lîi nhuËn cao, cßn c¸c n−íc §PT trë thµnh khu

vùc chñ yÕu s¶n xuÊt c¸c chÕ phÈm c«ng nghiÖp vµ s¶n phÈm vËt chÊt tõ tµi

nguyªn, nªn trë thµnh n¹n nh©n chñ yÕu ph¶i tr¶ gi¸ cho m«i tr−êng toµn

cÇu. Trong tiÕn tr×nh TCH hai thËp niªn tíi, sù ph¸t triÓn cña c¸c n−íc ph¸t

triÓn vÉn phô thuéc vµo tµi nguyªn, thÞ tr−êng, hµng ho¸ vµ søc lao ®éng víi

gi¸ rÎ cña c¸c n−íc §PT, cho nªn sù ph¸t triÓn Êy t¹o ra sù xuèng cÊp cña

m«i tr−êng sinh th¸i loµi ng−êi, thÓ hiÖn chñ yÕu ë t×nh tr¹ng c¸c nguån tµi

nguyªn sinh tån cña con ng−êi thiÕu thèn vÒ sè l−îng (n−íc, dÇu má, than

vµ c¸c kim lo¹i quý hiÕm ngµy cµng c¹n kiÖt), gi¶m sót vÒ chÊt l−îng (®Êt

®ai tho¸i ho¸, c©y cèi bÞ ph¸ ho¹i vµ ¶nh h−ëng cña nã ®èi víi khÝ hËu).

Nguy c¬ bÞ x©m l−îc sinh th¸i ®èi víi c¸c n−íc §PT tiÕp tôc hiÖn

h÷u do viÖc c¸c n−íc ph¸t triÓn chuyÓn nh÷ng nhµ m¸y s¶n xuÊt g©y «

nhiÔm, cã h¹i cho m«i tr−êng vµ søc khoÎ con ng−êi sang, hoÆc trùc tiÕp

xuÊt khÈu hay b¸n th¸o r¸c th¶i c«ng nghiÖp cã h¹i sang c¸c n−íc §PT. An

ninh m«i tr−êng nh÷ng thËp nhiªn ®Çu thÕ kû XXI sÏ trë thµnh mét néi

dung quan träng cÊu thµnh an ninh quèc gia vµ t¸c ®éng m¹nh ®Õn an ninh

chÝnh trÞ, kinh tÕ, th−¬ng m¹i, tµi chÝnh, KHKT v.v.

Nh÷ng ph©n tÝch nªu trªn cho thÊy, TCH bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch

cùc, râ rµng chøa ®ùng kh«ng Ýt nguy c¬, th¸ch thøc ®èi víi chñ quyÒn

quèc gia - d©n téc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n−íc §PT. Nh÷ng t¸c ®éng tÝch

10

cùc vµ tiªu cùc do qu¸ tr×nh TCH t¹o ®èi víi tõng quèc gia d©n téc ®Òu tån

t¹i d−íi d¹ng tiÒm n¨ng. Chóng chØ trë thµnh hiÖn thùc trong nh÷ng ®iÒu

kiÖn cô thÓ, mµ ë ®ã vai trß cña nh©n tè chñ quan cã tÝnh quyÕt ®Þnh. Thùc

tiÔn cho thÊy nhiÒu n−íc §PT ®· tËn dông nh÷ng mÆt tÝch cùc cña TCH ®Ó

ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt v÷ng ch¾c ®Ó b¶o

vÖ chñ quyÒn quèc gia d©n téc. MÆt kh¸c, víi t− c¸ch lµ mét qu¸ tr×nh

kh¸ch quan, TCH tiÕp tôc hiÖn diÖn lµ mét xu thÕ chñ ®¹o cña ®êi sèng

nh©n lo¹i trong thÕ kû XXI. Do ®ã, quan niÖm vÒ §LDT, vÒ chñ quyÒn

quèc gia còng ngµy cµng ®−îc bæ sung thªm nhiÒu néi dung míi.

XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®óng ®¾n xu thÕ kh¸ch quan cña TCH, trong

nh÷ng n¨m qua, §¶ng vµ Nhµ n−íc ta lu«n ®Ò ra chñ tr−¬ng chñ ®éng vµ

tÝch cùc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m thu hót nguån lùc cña bªn ngoµi

phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn ®Êt n−íc. Chñ tr−¬ng héi nhËp kinh tÕ cña §¶ng

vµ Nhµ n−íc ta cßn xuÊt ph¸t tõ kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc trong

nh÷ng n¨m ®æi míi: ®æi míi ph¶i lu«n kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc

m¹nh thêi ®¹i. Nhê cã chñ tr−¬ng ®óng ®¾n, víi nh÷ng b−íc ®i chñ ®éng,

tÝch cùc vµ phï hîp trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta ®· ph¸ vì thÕ

bÞ bao v©y cÊm vËn, ®ång thêi tham gia ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n vµo ®êi sèng

cña céng ®ång thÕ giíi, gãp phÇn n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn tr−êng

quèc tÕ.

Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu quan träng ®· ®¹t ®−îc, n−íc ta (còng nh−

c¸c n−íc §PT kh¸c) ®ang ®øng tr−íc kh«ng Ýt khã kh¨n th¸ch thøc tõ qu¸

tr×nh më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. VÒ vÊn ®Ò nµy, V¨n kiÖn §¹i héi X

cña §¶ng ®· nªu râ: "Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ t¹o ra c¬ héi ph¸t triÓn nh−ng

còng chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt b×nh ®¼ng, g©y khã kh¨n th¸ch thøc lín

cho c¸c quèc gia, nhÊt lµ c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn"… H¬n n÷a c¸c thÕ lùc

thï ®Þch lîi dông TCH ®Ó ®Èy m¹nh ©m m−u "diÔn biÕn hoµ b×nh" g©y b¹o

lo¹n lËt ®æ, sö dông c¸c chiªu bµi "d©n chñ", "nh©n quyÒn" hßng lµm thay

®æi chÕ ®é chÝnh trÞ ë n−íc ta, ®e do¹ chñ quyÒn quèc gia" trong ®ã cã

quyÒn lùa chän ®Þnh h−íng ph¸t triÓn.