Chủ đề 3. Quá trình phiên mã và dịch mã Hỗ trợ dowload tài liệu 123doc qua thẻ cào liên hệ Zalo:

1

A.Lí thuyết cơ sở : Quá trình phiên mã

1.Khái niệm phiên mã

- Quá trình phiên mã là quá trình tổng hợp ARN từ mạch khuôn.

2.Nguyên tắc phiên mã

-Gen có 2 mạch nhưng chỉ có một mạch mã gốc hay còn gọi là mạch khuôn để tạo ra phân tử

ARN.

-NTBS để hình thành phân tử ARN từ phân tử AND : A-U , G-X.

3.Hình ảnh minh họa quá trình phiên mã

4.Cơ chế phiên mã ở sinh vật nhân sơ

a.Các thành phần tham gia phiên mã

- Mạch khuôn : có thể là 1 mạch của gen

hoặc là mạch ARN. Trường hợp mạch

CHUYÊN ĐỀ II

BÀI 3 . QUÁ TRÌNH PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

2

ARN chỉ xảy ra ở các virut (vì ở virut chứa ARN làm vật chất mang thông tin di truyền ) quá

trình phiên mã từ ARN như thế này gọi là quá trình phiên mã ngược.

-Nguyên liệu : ribonucleotit ( A,U,G,X ).

Tri-P (ATP,GTP,UTP) là nguồn cung cấp năng lượng.

-Enzim: + ARN-polimeraza phụ thuộc AND xúc tác quá trình phiên mã từ AND khuôn.

+ ARN-polimeraza phụ thuộc ARN xúc tác quá trình phiên mã từ ARN khuôn.

+ Yếu tố Rho(



) xúc tác quá trình kết thúc chuỗi.

b.Cơ chế phiên mã

Giai đoạn khởi đầu – Enzim ARN-pôlymeraza bám vào đoạn khởi đầu ở vùng điều hòa của gen

làm đoạn gen này tháo xoắn rồi tách thành 2 mạch đơn. Enzim chọn mạch khuôn rồi bắt đầu

trượt dọc theo mạch này để tổng hợp ARN.

Giai đoạn kéo dài – ARN-pôlymeraza vừa trượt dọc trên mạch khuôn gen theo chiều 3’- 5’, vừa

lắp các ribônuclêôtit tự do vào mạch khuôn theo nguyên tắc bổ sung, rồi sử dụng ATP để gắn các

ribônuclêôtit vừa được lắp trên mạch khuôn với nhau bằng liên kết phôtphođieste, tạo nên chuỗi

pôlyribônuclêôtit mới theo hướng 5’-3’. Đoạn nào trên gen đã phiên mã xong đóng xoắn lại

ngay.

Giai đoạn kết thúc – Khi ARN-pôlymeraza trượt tới tín hiệu kết thúc trên gen thì dừng phiên mã

và tách khỏi gen, phân tử ARN vừa tạo thành được giải phóng

Chú ý:

- Phân tử mARN vừa được tổng hợp xong có thể được trực tiếp dùng ngay làm khuôn phiên mã.

- Sự tổng hợp tARN và rARN diễn ra tương tự như ở mARN, nhưng chuỗi pôlyribônuclêôtit sơ

khai được tạo thành xong sẽ biến đổi thành cấu trúc đặc trưng.

5.Cơ chế phiên mã ở sinh vật nhân thực

Phiên mã ở nhân thực có nhiều loại enzim khác nhau cùng tham gia.

Phiên mã mỗi loại ARN (mARN, tARN và rARN) đòi hỏi xúc tác bởi một loại ARN-pôlymeraza

riêng.

Ngay khi mARN được tạo thành xong, thì chuỗi pôlyribônuclêôtit mới chỉ là phân tử mARN sơ

khai,phải qua quá trình chế biến, được cắt bỏ intrôn và nối các êxôn thì trở mới nên mARN

trưởng thành. Sau đó mARN trưởng thành này đi qua màng nhân vào mạng lưới nội chất để làm

khuôn dịch mã .

Do đó, ở tế bào nhân thực phiên mã tách rời với dịch mã về cả không gian lẫn thời gian.

B.Lí thuyết cơ sở : Quá trình dịch mã