Chiết tách tham số khí tượng từ ảnh vệ tinh phục vụ giám sát quá trình biến đổi khí hậu

NGHIEN CUU - THAU LUAN

Chiet tach tham so khi mong tu anh ve tinh

phue vu giam sat qua trinh bien floi Uhi hau

O TSKH. Ll/ONG CHIN H KE, KS. NGUYEN VAN HUNG

Trung tam ViSn tham quoc gia

DAT VAN DE

Cac nha khf tupng nhan thay

rang, cd bdn bleu hien cua qua trinh

bien ddi khf hau tren the gidi va khu

vuc la: nhiet do tang; mi/c nwac bien

dang; bao gid that thuong; mua 10.

Bdn bleu hien dd phu thupc vao

3 tham sd co ban cua khf hau: Nhiet

dp khf quyen; Ap xuat khf quyen; Hoi

nude va dp am khf quyen.

Theo phuong phap truyen thdng,

nhung tham sd neu tren dupe xac

dinh bang cae tram quan trac true tiep

trai deu tren lanh thd. Vdi tien bd

khoa hpc nhu hien nay, viec ap dung

edng nghe tien tien vao ITnh vuc

nghien euu bien ddi khi hau khong

the khong ndi tdi vien tham ve tinh.

Bdi vi, tu lieu anh vien tham dupe cap

nhat thudng xuyen (hang gid, hang

ngay, vai ngay tdi trong vdng 1 thang)

tren dien rong toan lanh thd, mang

tinh khach quan. Tu tu lieu vidn tham,

Chung ta cd the chiet taeh cae tham

sd Cd ban cua khf hau. Do vay, chung

ta cd the ndi: edng nghe vien tham la

cdng cu huu hieu, ap dung trong giam

sat qua trinh bien ddi khf hau. Dieu dd

da duoc khang djnh tU nhieu nam nay

tren the gidi. 6 nude ta, vdi cd sd vat

chat va tiem nang ve dpi ngu can bp,

chung ta hoan toan cd the dua cdng

nghe vidn tham vao ap dung, giam

sat qua trinh bien ddi khi hau.

MO HINH THAM SO KHl' HAU

CHIET TACH TU" ANH VE TINH

De cd san pham sir dung trong

ddi sdng tU cdng nghe cao, trude het

ddi hoi phai cd san pham tri tue tren

mat giay trang. Dd chfnh la co sd

khoa hpc dupe ehdng minh ma san

pham cua no la cac bleu thuc toan

hpc md phdng cho mot hien tupng tu

nhien. Dudi day la co sd khoa hpc ve

dng dung edng nghe vidn tham de

chiet tach mot sd tham sd co ban cua

khf hau la tham sd hoi nude, dp am va

nhiet dp khf quyen phue vu giam sat

bien ddi khf hau

/. Dp am ti/aig doi cua l<hi

quyen R {ReM\\e humidity) xac djnh

bang bieu thde:

R„ = (1)

Vdi e = K^QP (2)

^v=^,i-exp

KJ

237,3+ r (3)

Va Q = k^,^W'+k^^W- (4)

W.

R.

i-lA^cc)

P

Pn

An.

/ = 1,2,3...

(7)

/ = 1,2,3... (8)

(6)

Cae ky hieu:

,- Kenh phd eija dau thu anh ve

tinh tuong dng vdi bude sdng va ;

- He sd phan xa ddi tupng tai

dinh khf quyen d cac kenh phd dac

thu;

- He sd truyen anh sang qua

tang khf quyen chda hoi nude vdi cac

tham sd, dac trung eija khu vuc;

- Hoi nude ngung tu thanh phan

de tfnh ty sd;

- Hoi nude trung binh tinh tir vdi

cae trpng sd(i = 1, 2, 3 );

- Op am dac thu;

- Ap xuat hdi nude bao hoa cua

khf quyen vdi cae tham sd, va la ham

sd cua nhiet dp khf quyen;

- Ap xuat hoi nude tuc thdi;

- Ap xuat khong khf;

- Nhiet dp khi quyen chiet tach

tu anh ve tinh;

Nhu vay, de tfnh dupe dp am

tudng ddi cua khf quyen bang tu lieu

anh ve tinh theo bieu thire (1), chung

ta can thiet hai dai Iuong co ban:

i s

Tdi nguyen vd Mdi traong I Ky 1 - Thang 1/2010