Chiến tranh tiền tệ - Căn nguyên và tác động

CHIEN TRANH TIEN TE￾CAN NGUYEN VA TAC DdNG

• PGS, TS PHAM THJ TUY

Trung tdm Khdo ihi vd Ddm bdo chdt lugng ddo too.

Hoc vien Chinh tri quoc gia Ho Chi Minh

1. "Chien tranh tien tf" trong lich sir va

can nguyen cua no

Trong lich sii phdt trien kmh te, cuOc chay

dua phd gid ddng tien giiia cac cuong qudc kmh

tg ttong tiidp nien 1920 va 1930 dugc bigt dgn

nhu Id trudng hgp kinh dign cua chign ttanh

tign te. Khoi thuy cho cuOc chign tign tg ndy Id

Diic (nudc bgi ttan ttong Chign ttanh thg gidl

thli I) voi mOt dpt Iam phdt dugc Ngdn hang

Trung uong Diic (Reichsbank) tinh todn (ndm

1921) nhdm tdng cudng ndng luc cgnh ttanh

nhung rdt cuOc dd vupt ra ngodi tdm kigm soat

vd pha hiiy ngn kinh tg bi kim kep bdi gdnh

ndng chign phi. Ndm 1922, Reichsbank phai

"dien cudng" m tien dg tta luong cho cdc nhan

vign nha nudc va cdng nhdn nghiep dodn. Hgu

qua la mdt ddia My khi dy cd gid tri lon dgn ndi

cdc du khdch My khdng thg tieu xai nd vi cac

chu cua higu khdng thn ddu ra dupc hang trieu

mark de ttd Igi tign thira.

Truoc tmh hinh hon logn ciia kinh te Diic ndi

rigng va cdc nuoc khu vuc chdu Au thdi ky do,

cac qudc gia khdc cung Idn lugt "ra ddn ttd

dua", cu thg thdi digm phd gia ddng nOi t? ciia

Phdp Id nam 1925, Anh (1931), My (1933),...

Cugc chign nay xoay vdng khdng dupc giai

quyet diit digm cho dgn tan Chign tranh thg

gidl thli II va Hgi nghi Bretton Woods (1944),

dupc chia thdnh nhieu giai dogn, ttdi dai sudt

ca 5 chdu luc vd gdy dnh hu6ng ldn den sau nay.

Kgt thuc Chien ttanh thg gidi thu II, cdc

cudng qudc kinh tg chinh ygu ttong phe Ddng

minh (ddndduldHoaKyvdAnh) len kg hogch

cho mOt ttat tu tign te the gidl mdi nhdm ttdnh

nhitng sai lam cua Versailles va thai ky giiia hai

cudc chign ttanh thg gidi. Kg hogch ndy dupc

xem xet Idn cudi tgi HOi nghi Bretton Woods a

New Hamsphire vdo thdng 7-1944. Ket qud la

mgt bO quy tdc, tigu chuan, the che dupc hinh

thanh va dinh hudng cho he thdng tign te qudc

te ttong ba thdp k^ sau dd - hg thdng Bretton

Woods. Vdn hdnh ciia hg thdng Bretton Woods

cdn ban dd tao ra mOt giai doan on dinh vg mat

tien te, Iam phdt thdp, t^ le that nghiep thap,

tang trudng kmh te cao va thu nhdp thi^ gia

tdng. 6 hdu bet cdc khia cgnh, giai dogn ndy Id

sir ddi ldp ciia giai doan Chien ttanh Tien te Ian

tiiiil (1921-1936).

Dual he tiidng Bretton Woods, he thdng tien

tg qudc tg dugc neo vdi vang thdng qua viec

ddng dola My dugc tu do chuygn ddi qua vang

bdi cdc ddi tdc thuang mgi vdi gia 35

LYLUAN CHiNH TR!-So10/2015