Chỉ đạo các tổ chuyên môn ở trường trung học phổ thông dạy học theo tiếp cận năng lực

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TỐNG CÔNG THƢƠNG

CHỈ ĐẠO CÁC TỔ CHUYÊN MÔN

Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DẠY HỌC

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

TỐNG CÔNG THƢƠNG

CHỈ ĐẠO CÁC TỔ CHUYÊN MÔN

Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DẠY HỌC

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục

Mã ngành: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. PHAN THANH LONG

THÁI NGUYÊN - 2015

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

i

LỜI CAM ĐOAN

T i xin m o n r ng s li u v kết quả nghi n ứu trong lu n v n n y

l trung th v hƣ h ƣ s ng trong t ứ m t ng tr nh n o

T i xin m o n r ng á th ng tin trí h ẫn trong lu n v n u ã ƣ

hỉ rõ nguồn g

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2015

Tác giả luận văn

Tống Công Thương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

ii

LỜI CẢM ƠN

Với t m lòng iết ơn sâu sắ em xin y tỏ lòng ảm ơn chân th nh tới

thầy giáo PGS TS Ph n Th nh Long ã t n t nh hỉ ảo hƣớng ẫn giúp ỡ em

trong quá tr nh nghi n ứu v ho n th nh lu n v n

Em xin chân th nh ảm ơn B n Giám hi u Kho S u ại họ á thầy cô

giáo khoa Tâm lý - Giáo trƣờng Đại họ Sƣ phạm - Đại họ Thái Nguy n

gi nh v á ạn ã tạo i u ki n thu n l i ng vi n khí h l em trong thời

gi n họ t p v th hi n lu n v n

Em ũng xin chân th nh ảm ơn: Lãnh ạo Sở GD&ĐT Hải Phòng,

Phòng Giáo trung họ ; Phòng Tổ hứ án ; Phòng Kế hoạ h - tài chính

Sở GD&ĐT Hải Phòng; t p thể lãnh ạo v giáo vi n á trƣờng: THPT Vĩnh

Bảo; THPT Nguyễn Bỉnh Khi m; THPT T Hi u, THPT Nguyễn Khuyến

huy n Vĩnh Bảo - th nh ph Hải Phòng ùng với ngƣời thân ã t n t nh giúp

ỡ ung p t i li u th m gi óng góp ý kiến tạo i u ki n thu n l i ho tá

giả trong quá tr nh họ t p nghi n ứu v ho n th nh ản lu n v n

Dù ã ó nhi u gắng song o i u ki n v thời gi n hạn hế n n

trong lu n v n ủ em hắ hắn kh ng thể tránh khỏi thiếu sót Em r t mong

nh n ƣ s hỉ ảo óng góp ý kiến ủ á thầy giáo giáo ể lu n v n

ủ em ƣ ho n hỉnh hơn

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2015

Tác giả

Tống Công Thương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN..........................................................................................i

LỜI CẢM ƠN ..............................................................................................ii

MỤC LỤC...................................................................................................iii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..............................................................iv

DANH MỤC CÁC BẢNG............................................................................ v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ SƠ ĐỒ .................................................................vi

MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1

1. Lý do chọn t i...................................................................................... 1

2 M í h nghi n ứu ................................................................................ 2

3 Khá h thể v i tƣ ng nghi n ứu .......................................................... 2

4 Giới hạn phạm vi nghi n ứu ủ t i.................................................... 2

5 Giả thuyết kho họ .................................................................................. 3

6 Nhi m v nghi n ứu................................................................................ 3

7 Phƣơng pháp nghi n ứu .......................................................................... 3

8 Đóng góp mới ủ t i........................................................................... 4

9 C u trú lu n v n...................................................................................... 4

Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHỈ ĐẠO CÁC TỔ CHUYÊN MÔN

Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỒ CHỨC DẠY HỌC

THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........................................................................5

1 1 V i nét v tổng qu n nghi n ứu v n ................................................ 5

1 1 1 Cá nghi n ứu tr n thế giới......................................................................5

1 1 2 Cá nghi n ứu ở Vi t N m ......................................................................9

1.2. Cá khái ni m hính ủ t i ............................................................ 12

1.2.1. Quản lý v quản lý nh trƣờng ................................................................12

1 2 2 Khái ni m ạy họ theo tiếp n n ng l ..............................................18

1 3 M t s v n lý lu n v v hỉ ạo á tổ huy n m n ở trƣờng

THPT tổ hứ ạy họ theo tiếp n n ng l ..................................... 21

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

1 3 1 Bản h t ủ ạy họ theo tiếp n n ng l ..................................... 21

1.3 2 Đặ trƣng ủ ạy họ theo tiếp n n ng l ở trƣờng THPT.......... 22

1 3 3 Giáo trung họ trong h th ng giáo qu ân ...................... 27

1 4 Cá yếu t tá ng ến vi á tổ huy n m n trong ạy họ tiếp

n n ng l ........................................................................................ 37

1.4.1 Cơ hế hính sá h............................................................................. 37

1.4.2. Nhà quản lý ...................................................................................... 38

1.4.3. Đ i ngũ giáo vi n ............................................................................. 38

1.4.4. Họ sinh ........................................................................................... 39

1.4.5. M i trƣờng ....................................................................................... 39

Kết lu n hƣơng 1 ...................................................................................... 40

Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CHỈ ĐẠO CÁC TỔ CHUYÊN MÔN TỔ

CHỨC DẠY HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC Ở TRƢỜNG

THPT HUYỆN VĨNH BẢO THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG..................41

2 1 Khái quát vị trí ị lý t nh h nh ân ƣ ặ iểm kinh tế v xã h i

ủ huy n Vĩnh Bảo th nh ph Hải Phòng .......................................... 41

2 1 1 Khái quát vị trí ị lý........................................................................ 41

2.1.2. Đặ iểm ân ƣ......................................................................................41

2 1 3 Đặ iểm kinh tế v xã h i......................................................................41

2 2 Khái quát hung v giáo v o tạo ủ huy n Vĩnh Bảo

Th nh ph Hải Phòng ......................................................................... 42

2 2 1 Đặ iểm t nh h nh ..................................................................................42

2.2.2. Th trạng v t nh h nh giáo tr n ị n Th nh ph Hải Phòng

tỉnh Hải Phòng...........................................................................................43

2 2 3 Đ i ngũ án quản lý............................................................................44

2.3. Th trạng v hoạt ng giảng ạy ủ giáo vi n theo tiếp n n ng l ....... 46

2.3.1. Th trạng v hoạt ng giảng ạy ủ giáo vi n theo tiếp n n ng l ....46

2 3 2 Th trạng v hoạt ng họ t p ủ họ sinh theo tiếp n n ng l ....54

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

2 4 Th trạng hỉ ạo á tổ huy n m n ạy họ theo tiếp n n ng

l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo TP Hải Phòng .................... 58

2 4 1 Th trạng ng tá hỉ ạo á TCM quản lý m ti u ạy họ

theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo.........59

2 4 2 Th trạng hỉ ạo á TCM quản lý n i ung hƣơng tr nh theo

hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo.................61

2 4 3 Chỉ ạo á TCM quản lý vi s ng á phƣơng pháp ạy - họ

theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo.........63

2.4.4. Chỉ ạo á TCM quản lý vi ồi ƣỡng GV ảm ảo hi u quả ạy

họ theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo........65

2 4 5 Chỉ ạo á TCM quản lý kiểm tr ánh giá v xếp loại họ sinh

theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo.........67

2.5. Những yếu t ảnh hƣởng ến hỉ ạo á TCM ạy họ theo hƣớng

tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo ....................... 69

2 6 Đánh giá kết quả hỉ ạo TCM ạy họ theo tiếp n n ng l ở

á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo th nh ph Hải Phòng ................... 70

2 6 1 Những th nh t u v nguy n nhân............................................................70

2 6 2 Những tồn tại - hạn hế v nguy n nhân.................................................71

Kết lu n hƣơng 2 ...................................................................................... 73

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP CHỈ CÁC ĐẠO TỔ CHYÊN MÔN Ở CÁC

TRƢỜNG THPT HUYỆN VĨNH BẢO, HẢI PHÒNG DẠY HỌC

THEO TIẾP CẬN NĂNG ......................................................................... 75

3 1 Nguy n tắ xu t á i n pháp........................................................ 75

3 2 1 Nguy n tắ ảm ảo tính h th ng.................................................... 75

3 2 2 Đảm ảo tính th tiễn...................................................................... 75

3 2 3 Đảm ảo tính khả thi......................................................................... 76

3 2 4 Đảm ảo tính kế thừ ........................................................................ 76

3 2 M t s i n pháp hỉ ạo á tổ huy n m n ạy họ theo tiếp n

n ng l ở trƣờng THPT Huy n Vĩnh Bảo th nh ph Hải Phòng ....... 77

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

3 2 1 Nâng o nh n thứ ho án quản lý v giáo vi n v ạy họ

theo tiếp n n ng l ......................................................................... 77

3.2.2. Chỉ ạo ổi mới phƣơng pháp ạy - họ theo tiếp n n ng l ........ 79

3.2 3 Đẩy mạnh vi ồi ƣỡng nâng o n ng l huy n m n ho giáo vi n

ảm ảo hi u quả ủ ạy họ theo tiếp n n ng l ................................ 84

3 2 4 Th m mƣu p ủy hính quy n ị phƣơng ầu tƣ ơ sở v t h t

thiết ị ạy họ T ng ƣờng hỉ ạo vi s ng ó hi u quả

CSVC TBDH trong quá tr nh ạy họ tiếp n n ng l .................... 87

3 2 5 Thƣờng xuy n kiểm tr ánh giá vi ổi mới ạy họ theo tiếp

n n ng l ........................................................................................ 91

3 3 M i qu n h giữ á i n pháp ã xu t ......................................... 97

3.4. Khảo nghi m tính ần thiết v tính khả thi ủ á i n pháp ã xu t ...... 98

Kết lu n hƣơng 3 .................................................................................... 103

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.......................................................... 104

1 Kết lu n ................................................................................................ 104

2 Khuyến nghị ......................................................................................... 105

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................... 107

PHỤ LỤC.................................................................................................... 1

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

CMHS : Ch mẹ họ sinh

CNH HĐH : C ng nghi p hó hi n ại hóa

CNTT : C ng ngh th ng tin

CSVC : Cơ sở v t h t

ĐHSPKT : Đại họ sƣ phạm kỹ thu t

GD : Giáo

GD&ĐT : Giáo v o tạo

GV : Giáo viên

GV, HV : Giáo vi n họ vi n

GVDN : Giáo vi n ạy ngh

HS : Họ sinh

KT-XH : Kinh tế - xã h i

NL : N ng l

NLTH : N ng l th h nh

NVSP : Nghi p v sƣ phạm

PPDH : Phƣơng pháp ạy họ

PPHT : Phƣơng pháp họ t p

PTDH : Phƣơng ti n ạy họ

QLGD : Quản lý giáo

QTDH : Quá tr nh ạy họ

TBCN : Tƣ ản hủ nghĩ

TCM : Tổ huy n m n

THCS : Trung họ ơ sở

THPT : Trung họ phổ th ng

TP : Th nh ph

TTCM : Tổ trƣởng huy n m n

UBND : Ủy n nhân ân

XHCN : Xã h i hủ nghĩ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

v

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2 1 S li u th ng k s phòng họ phòng hứ n ng n m họ

2014 - 2015....................................................................................43

Bảng 2 2 Đ i ngũ CBQL n m họ 2014 - 2015...........................................44

Bảng 2 3 Kết quả khảo sát th trạng v tr nh huy n m n NVSP

ủ giáo vi n áp ứng y u ầu ổi mới hoạt ng ạy họ ..........46

Bảng 2 4 Kết quả khảo sát th trạng v mứ giáo vi n th hi n

á n i ung hoạt ng giảng ạy.................................................48

Bảng 2 5 Kết quả khảo sát th trạng s ng á PPDH v PTDH

trong giảng ạy ủ giáo vi n .......................................................51

Bảng 2 6 Kết quả khảo sát th trạng v mứ họ sinh th hi n các

n i ung hoạt ng họ t p ...........................................................56

Bảng 2 7 Th trạng ng tá hỉ ạo á TCM quản lý m ti u ạy

họ theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n

Vĩnh Bảo........................................................................................59

Bảng 2 8 Th trạng ng tá hỉ ạo á TCM quản lý n i ung hƣơng

tr nh theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n

Vĩnh Bảo ........................................................................................61

Bảng 2 9 Th trạng ng tá quản lý vi s ng á phƣơng pháp

ạy - họ theo hƣớng tiếp n n ng l ở trƣờng ở á trƣờng

THPT huy n Vĩnh Bảo..................................................................63

Bảng 2 10 Th trạng quản lý vi ồi ƣỡng GV ảm ảo hi u quả ạy

họ theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n

Vĩnh Bảo........................................................................................65

Bảng 2 11 Th trạng hỉ ạo á TCM quản lý kiểm tr ánh giá v

xếp loại họ sinh theo hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng

THPT huy n Vĩnh Bảo..................................................................67

Bảng 2 12 Th trạng yếu t ảnh hƣởng ến hỉ ạo á TCM ạy họ theo

hƣớng tiếp n n ng l ở á trƣờng THPT huy n Vĩnh Bảo .........69

Bảng 3 1 Khảo nghi m mứ ần thiết ủ á i n pháp hỉ ạo á

tổ huy n m n ạy họ theo tiếp n n ng l ở trƣờng

THPT Huy n Vĩnh Bảo th nh ph Hải Phòng.............................99

Bảng 3 2 Khảo nghi m mứ khả thi ủ á i n pháp hỉ ạo á

tổ huy n m n ạy họ theo tiếp n n ng l ở trƣờng

THPT Huy n Vĩnh Bảo th nh ph Hải Phòng...........................100

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ:

Biểu ồ 3 1 M i tƣơng qu n giữ mứ ần thiết v mứ khả thi

ủ á i n pháp xu t..........................................................101

Sơ đồ:

Sơ ồ 1 1 M i qu n h giữ á yếu t trong hu tr nh quản lý ................... 15

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

1

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

V n ki n Đại h i Đảng to n qu trong thời kỳ ổi mới ặ i t Nghị

quyết Đại h i Đảng lần thứ XI n u rõ “Phát triển giáo l qu sá h h ng

ầu Đổi mới n ản to n i n n n giáo Vi t N m theo hƣớng huẩn hoá

hi n ại hoá xã h i hó ân hủ hó v h i nh p qu tế trong ó ổi mới ơ

hế quản lý giáo phát triển i ngũ giáo vi n v án quản lý giáo l

khâu then h t”

Nghị quyết H i nghị Trung ƣơng 8 khó XI v ổi mới Giáo v Đ o

tạo xá ịnh “Tiếp t ổi mới mạnh mẽ v ồng á yếu t ơ ản ủ giáo

v o tạo theo hƣớng oi trọng phẩm h t n ng l ủ ngƣời họ ”; “T p

trung phát triển trí tu thể h t h nh th nh phẩm h t n ng l ng ân phát

hi n v ồi ƣỡng n ng khiếu ịnh hƣớng ngh nghi p ho họ sinh Nâng o

giáo to n i n hú trọng giáo lí tƣởng truy n th ng ạo ứ l i s ng

ngoại ngữ tin họ n ng l v kĩ n ng th h nh v n ng kiến thứ v o th

tiễn Phát triển khả n ng sáng tạo t họ khuyến khí h họ t p su t ời”.

Chƣơng tr nh giáo mới hƣớng tới vi ạy họ tí h h p v phân hó

m í h o nh t l nh m phát triển n ng l ho ngƣời họ Đã ó nhi u

ng tr nh nghi n ứu v v n n y v B Giáo ã ắt ầu giúp giáo vi n

l m quen với ịnh hƣớng mới Ví T i li u t p hu n (Lƣu h nh n i ) Dạy

họ v kiểm tr ánh giá kết quả họ t p theo ịnh hƣớng phát triển n ng l

họ sinh m n v t lí Hó họ Sinh họ p THCS p THPT ã ƣ h nh

th nh v triển kh i (B GD&ĐT 2014) Nhƣ v y vi họ tí h h p li n m n

nh m h nh th nh v phát triển n ng l ủ họ sinh ã h nh th nh v trở th nh

hủ ạo trong hƣơng tr nh giáo mới

Khung n ng l ủ họ sinh THCS THPT ã ƣ xá ịnh ịnh hƣớng

tí h h p á m n họ ần ƣ h nh th nh òn lại l li u lƣ ng tỉ l tí h h p

thế n o ở mỗi p họ Bƣớ ầu ã ó 8 n ng l hung ã xá ịnh với họ

sinh THCS, THPT là: n ng l t họ n ng l giải quyết v n v sáng tạo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN http://www.lrc.tnu.edu.vn

2

n ng l t quản lí n ng l gi o tiếp n ng l h p tá n ng l s ng ng

ngh th ng tin (ICT) n ng l s ng ng n ngữ n ng l tính toán

Nhi m v ủ hoạt ng ạy họ l l m ho á n ng l n y ƣ h nh

th nh v phát triển ở mỗi họ sinh

Trong nh trƣờng i ngũ giáo vi n l l lƣ ng hủ h t th m gi á

hoạt ng giáo Giáo vi n trong trƣờng THPT ƣ tổ hứ th nh tổ

huy n m n theo m n họ hoặ theo nhóm m n họ . Tổ m n l mắt xí h

qu n trọng trong ơ u tổ hứ ủ nh trƣờng Hoạt ng ủ tổ m n góp

phần qu n trọng trong vi nâng o h t lƣ ng giáo ủ nh trƣờng ặ

i t trong ng u ổi mới giáo

Ch t lƣ ng ũng nhƣ hi u quả ủ hoạt ng tổ huy n m n ph thu r t

nhi u v o quá tr nh quản lí ủ hi u trƣởng Đây l m t nhi m v trọng tâm và

qu n trọng ủ Hi u trƣởng ở trƣờng phổ th ng trung họ trong ng u ổi

mới ạy v họ theo hƣớng phát triển n ng l

Xu t phát từ những lí o tr n t i "Chỉ đạo các tổ chuyên môn ở

trường trung học phổ thông dạy học theo tiếp cận năng lực" phải ƣ

nghi n ứu m t á h ó h th ng.

2. Mục đích nghiên cứu

Đ xu t m t s i n pháp hỉ ạo tổ huy n m n th hi n ó hi u quả

vi ạy họ theo tiếp n n ng l .

3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứu

C ng tá hỉ ạo tổ huy n m n ở trƣờng THPT

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Bi n pháp hỉ ạo hi u quả ủ hi u trƣởng với các tổ huy n m n ở

trƣờng THPT.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài

4.1. Giới hạn đối tượng nghiên cứu

Trong khu n khổ ủ m t lu n v n thạ sĩ tá giả hỉ t p trung nghi n

ứu á i n pháp hỉ ạo ủ Hi u trƣởng trƣờng THPT v hoạt ng ủ tổ

m n trong ạy họ theo hƣớng tiếp n n ng l .