Chăm sóc trước sinh - Margaret R.Helton pdf

Chăm sóc trước sinh

Margaret R.Helton

Giai đoạn tiền sinh (prenatal) là cơ hội duy nhất cho thực hành thúc đẩy sức khỏe.

Không có thời gian nào khác trong chu kỳ đời người mà người có sức khỏe tốt lại

đến khám thầy thuốc đều đặn như vậy. Đó là thời kỳ mà nhiều bà mẹ (và các cặp

vợ chồng) đặc biệt chấp nhận thay đổi hành vi sức khỏe của riêng họ. Hơn nữa,

toàn bộ quá trình chǎm sóc tiền sinh trội lên quanh các biện pháp dự phòng: nhận

biết và quản lý các yếu tố nguy cơ, phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và giáo dục

sức khỏe.

Đối với nhiều thầy thuốc, chǎm sóc tiền sinh là 1 trong những khía cạnh đáng ca

ngợi nhất của y tế gia đình, vì đó là thời gian mà cầu nối vững chắc thầy thuốc -

bệnh nhân được phát triển. Sự tiếp tục chǎm sóc của các thầy thuốc gia đình cho

phép những cầu nối này tiếp tục sau đẻ, vì thầy thuốc gia đình còn chǎm sóc liên

tục cho trẻ sơ sinh và bà mẹ sau khi đẻ. Liên tục chǎm sóc bà mẹ, các thành viên

khác trong gia đình và đứa bé mới sinh là những khía cạnh vui thích của sự chǎm

sóc thấu đáo cung cấp bởi thầy thuốc gia đình. Chương này khai thác một số vấn

đề y học và xã hội mà người thầy thuốc gia đình khi chǎm sóc tiền sinh thường

gặp.

Viễn cảnh chăm sóc tiền sinh

Chǎm sóc tiền sinh chất lượng cao rõ ràng là làm hạ tỷ lệ tử vong của mẹ và đặc

biệt là của thai nhi. ở Hoa Kỳ, tỷ lệ tử vong của mẹ đã giảm từ 582/100.000 cuộc

đẻ con sống nǎm 1935 xuống 7,8/100.000 cuộc đẻ con sống nǎm 1985. Phần lớn

sự giảm này là nhờ các phát minh trong quản lý chuyển dạ và xổ thai, chẳng hạn

như dùng kháng sinh, khả nǎng truyền máu an toàn hơn và việc triển khai các

phương pháp an toàn hơn về gây mê. Sự đóng góp độc lập của chǎm sóc trước đẻ

cho việc giảm tỷ lệ tử vong mẹ là khó đánh giá vì có nhiều tiến bộ hiện đại đã tạo

nên kết quả tốt hơn hên quan tới các sự kiện xuất hiện ở thời gian xổ thai. Tuy

nhiên, trong các khía cạnh của chǎm sóc trước đẻ làm giảm được tỷ lệ mắc bệnh

và tử vong là việc phòng bệnh viêm thận - bể thận qua khám sàng lọc vi khuẩn

niệu, kiểm soát tốt hơn bệnh đái tháo đường và cải tiến phát hiện và kiểm soát tiền

sản giật.

Có những mối liên hệ hiển nhiên giữa chǎm sóc trước đẻ và giảm tỷ lệ tử vong trẻ

nhỏ (infant). Nǎm 1940 tỷ lệ tử vong trẻ nhỏ ở Hoa Kỳ là 47 trên 1.000 trẻ đẻ sống.

Đến nǎm 1990 tỷ lệ này hạ xuống 9,1 trẻ chết trên 1.000 trẻ đẻ sống. Mặc dầu sự

giảm này đáy ấn tượng, có 20 nước với dân số trên 2.500.000 nǎm 1989 đã có tỷ lệ

tử vong trẻ nhỏ thấp hơn Hoa Kỳ, dẫn đầu là Nhật với 4,4/1000 trẻ đẻ sống. ở mỗi

nước Châu Âu với tỷ lệ tử vong trẻ nhỏ, thấp hơn Hoa Kỳ điều chủ yếu là hầu như

tất cả phụ nữ có mang đều được chǎm sóc đẻ sớm và thích hợp. Ngược lại, những

phụ nữ Hoa Kỳ với tỷ lệ tử vong trẻ nhỏ cao nhất đã nhận được ít hoặc không

nhận được sự chǎm sóc trước đẻ.

ở Hoa Kỳ, số phụ nữ Mỹ da đen không nhận được hoặc chỉ nhận được ít sự chǎm

sóc trước đẻ, nhiều gấp đôi phụ nữ Mỹ da trắng và tỷ lệ tử vong trẻ thơ da đen

cũng cao gấp đôi da trắng. ở các cơ sở mà chǎm sóc trước đẻ được đánh giá là như

nhau đối với người da đen và da trắng thí dụ trong quân đội, sự khác biệt giữa tỷ lệ

tử vong trẻ thơ đen và trắng giảm đi rõ rệt. Do vậy, chǎm sóc tiền sinh rộng khắp

là một sự nghiệp đáng làm, vì nó có thể góp phần làm tốt hơn hậu quả thai nghén.

Đáng tiếc là đã có thời mà chǎm sóc tiền sinh, hơn là thúc đẩy thai sản, đã mang

lại những tác dụng ngược chiều. Đó là việc dùng các thứ thuốc có hại để chống

nôn và ứ dịch, khuyến cáo các chế độ ǎn kiêng không thích hợp, phải chịu nhiều lo

lắng do sai lạc trong giáo dục bệnh nhân. "Trước tiên hãy không làm hại"cái tín

điều dạy cho tất cả thầy thuốc thực hành được áp dụng thích đáng cho chǎm sóc

trước đẻ, đặc biệt vì phần lớn các thai sản dầu sao cũng có một kết quả khỏe mạnh.