Can thiệp sớm trẻ khuyết tật dựa vào gia đình tại Bắc Quang, Hà Giang- những kết quả và bài học

Khoa hoc Gido due Thuc til n gid o due

C A N THIE P Stl M TR E KHUYE T TA T DU A VA O GI A DIN H

T A I DA C QUANG , H A GIAN G - NHUN G KE T QU A V A DA I HO C

• TS. NGUYEN DUTJ MINK

Vien Khoa hoc Giao due Viet nam

1. Gia dinh trong cong tac can thiep sdm

tre khuyet tat (TKT)

1.1. Vai trd cua can thiep sdm trong giao

due TKT

Can thiep sdm la nham chuan bi cho TKT

nhurng kien thdc, kT nang, dac biet la kT nang xa

hpi de cd the di hpc Idp 1 dung dp tudi. Mat khac,

cong tac can thiep sdm cung se giup cho gia

dinh tre nhdng kien thdc, kTnang cham sdc, giao

due (GD) tre va giao vien, nha trddng chua'n bi

tam the, cac dieu kien can thiet de tiep nhan va

GD tre cd chat Iddng. Can thiep sdm TKT con cd

nhdng tac dpng den cpng ddng noi tre sinh song

nham tao sd ddng thuan va phoi hpp cac nguon

Idc cho GD tat ca tre em tai cpng ddng.

1.2. Gia dinh vdi cdng tac can thiep sdm

TKT

Hau het TKT dien hinh 0-6 tudi tai Viet Nam

chda den trddng mam non va song tai gia dinh

cung vdi bd, me. Do nhdng khd khan cua ban

than va dieu kien dia hinh, kinh te - xa hpi cCia

cac dja phdOng, dac biet la vung khd khan (Vung

nui, vung sau, vung xa, dja ban nhieu song,

hd...) nen TKT khdng the hang ngay tham gia

hpc tap tai cac trddng dddc. De TKT cd the di

hpc Idp 1 dung dp tudi thi can thiep sdm tai gia

dinh la hddng chpn Ida tdi du. Hdn nda, khong ai

cd the hieu va thddng xuyen, trong thdi gian dai

tiep xuc vdi TKT nhieu hdn gia dinh cua tre. Vi

vay, viec cung cap kien thdc, kT nang cho phu

huynh va cung hp thdc hien can thiep sdm,

chuan bj de TKT di hpc Idp 1 dung dp tudi dddc

thdc hien tai gia dinh la giai phap tot nhat trong

dieu kien kinh te-xa hpi Viet Nam hien nay.

2. Can thiep sdm TKT tai Bac Quang, Ha

Giang - Nhurng ket qua va bai hpc

2.1. So luge ve kinh te- xa hdi va GD cua

Bac Quang

Bac Quang la huyen thupc tinh mien nui Ha

Giang vdi 23 xa/thj tran cd dien tich la

1083.59km2, dan sd 107608 ngddi. Tai huyen

mien nui nay cd 21 dan tpc vdi cac dac diem van

hda da dang cung chung song. Ha Giang la tinh

cd mdc thu nhap/dau ngddi thap nhat tai Viet

Nam. Da sd dan cd song bang nghe nong

nghiep va khai thac tai nguyen rdng. Tuy da

ddpc chinh quyen quan tam van dpng va tai tat

ca cac thdn ban da cd trddng mam non, tieu hpc,

tai tat ca cac xa da cd trddng THCS nhdng do

nhan thdc va dieu kien giao thong, dja li khd

khan nen so Iddng hpc sinh di hpc giam dan

theo cap hpc trinh dp hpc van cua nhan dan van

con thap. Nhieu tre, dac biet la TKT dien hinh

tudi 0-6 chda ddpc den trddng mam non.

2.2. Can thiep sdm TKT tai Bac Quang

ChdOng trinh can thiep sdm cho TKT tai Bac

Quang ddpc Vien Khoa hpc Giad due Viet nam

(KHGDVN) thdc hien trong 2 nam (2006-2008)

dda vao tai trp cua ECCU. Oe cd the tien hanh

cong tac can thiep sdm TKT, ChdOng trinh da

thdc hien cac npi dung : Phat hien sdm TKT 0-6

tudi; Can thiep y te, tam li, GD va xa hpi; Cdng

tac gia dinh va chua'n bj tam the cho TKT di hpc

Idp 1.

2.2.7. Cac hoat ddng va ket qua can thiep

sdm TKT tai Bac Quang

Phat hien sdm la npi dung quan trong trong

can thiep sdm TKT. Phat hien sdm TKT dddc

thdc hien qua cac bddc sau ;

- Phat hien nhdng bieu hien cd the la khuyet

tat cua tre. Oe khdng bd sot tre trong dieu kien

giao thong va lien lac khd khan cua Bac Quang,

Chddng trinh da bien soan tai lieu hddng dan

phat hien cac dau hieu tre cd khuyet tat vdi van

phong ddn gian, de hieu va cung cap cho giao

vien, can bp cpng ddng tai tat ca cac thdn, ban

trong huyen. Dda vao hddng dan nay, cac dja

phddng len danh sach tat ca tre cd bieu hien

khuyet tat va chuyen cho ChdOng trinh.

- Kham sang lpc TKT. Tren cd sd danh sach

cac dja phddng cung cap, Chddng trinh da mdi

cac chuyen gia ve GD TKT cua Vien KHGDVN,

56 KHGD sd 53, thdng 2 - 2010