cân bằng nước lưu vực sông thạch hãn

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

KHOA KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ HẢI DƯƠNG HỌC

Ngô Thị Thanh Hương

CÂN BẰNG NƯỚC

LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN

Khóa luận tốt nghiệp đại học hệ chính quy

Ngành Thủy văn học

Hà Nội - 2013

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

KHOA KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ HẢI DƯƠNG HỌC

Ngô Thị Thanh Hương

CÂN BẰNG NƯỚC

LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN

Khóa luận tốt nghiệp đại học hệ chính quy

Ngành Thủy văn học

Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thanh Sơn

ThS. Ngô Chí Tuấn

Hà Nội - 2013

LỜI CẢM ƠN

Khóa luận tốt nghiệp được hoàn thành tại Bộ môn

Thủy văn, Khoa Khí tượng Thủy văn và Hải dương học,

trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia

Hà Nội. Em xin chân thành cảm ơn các thầy, cô và anh

chị trong khoa đã nhiệt tình truyền thụ kiến thức trong

suốt quá trình học tập, đặc biệt là thầy PGS.TS Nguyễn

Thanh Sơn và ThS. Ngô Chí Tuấn đã tận tình chỉ bảo

trong suốt quá trình thực hiện khóa luận tốt nghiệp này.

Hà Nội, ngày 03 tháng 06 năm 2013

Sinh viên

Ngô Thị Thanh Hương

MỤC LỤC

DANH MỤC HÌNH VẼ

DANH MỤC BẢNG BIỂU

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU................................................................................................................................... 1

Chương 1 ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN VÀ TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI

LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN........................................................................................ 2

1.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỊA LÝ TỰ NHIÊN..............................................................2

1.1.1. Vị trí địa lý..............................................................................................2

1.1.2. Địa hình và địa mạo ................................................................................3

1.1.3. Địa chất và thổ nhưỡng...........................................................................4

1.1.4. Thảm thực vật .........................................................................................5

1.1.5. Khí hậu....................................................................................................5

1.1.6. Thủy văn .................................................................................................8

1.2. TÌNH HÌNH KINH TẾ XÃ HỘI .............................................................11

1.2.1. Dân số ...................................................................................................11

1.2.2. Dân tộc ..................................................................................................11

1.2.3. Cơ cấu kinh tế .......................................................................................11

Chương 2 CÂN BẰNG NƯỚC HỆ THỐNG VÀ MÔ HÌNH MIKE BASIN ..........14

2.1. HỆ THỐNG NGUỒN NƯỚC VÀ CÂN BẰNG NƯỚC HỆ THỐNG ........14

2.1.1. Hệ thống nguồn nước..............................................................................14

2.1.2. Cân bằng nước hệ thống..........................................................................14

2.2. GIỚI THIỆU MỘT SỐ MÔ HÌNH CÂN BẰNG NƯỚC HỆ THỐNG........15

2.2.1. Hệ thống mô hình GIBSI......................................................................15

2.2.2. Chương trình Sử dụng nước (Water Utilization Project) .....................16

2.2.3. Mô hình BASINS..................................................................................16

2.2.4. Mô hình hệ thống đánh giá và phát triển nguồn nước WEAP..............18

2.2.5. Bộ mô hình MIKE (DHI)......................................................................19

2.3. GIỚI THIỆU MÔ HÌNH CÂN BẰNG NƯỚC MIKE BASIN ....................19

2.3.1. Giới thiệu chung .....................................................................................19

2.3.2. Cơ sở lý thuyết của mô hình MIKE BASIN .............................................21

Chương 3 ÁP DỤNG MÔ HÌNH MIKE BASIN TÍNH TOÁN CÂN BẰNG NƯỚC

HỆ THỐNG LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN..............................................................24

3.1. TÀI LIỆU .................................................................................................24

3.2. CÂN BẰNG NƯỚC LƯU VỰC SÔNG THẠCH HÃN BẰNG MÔ

HÌNH MIKE BASIN.................................................................................................24

3.2.1. Phân vùng tính cân bằng nước..............................................................25

3.2.2. Sử dụng mô hình NAM khôi phục số liệu và tính toán dòng chảy đến

cho các tiểu vùng trên lưu vực ..................................................................................28

3.2.3. Tính toán nhu cầu sử dụng nước của các ngành trên các tiểu vùng .....31

3.2.4 Tính toán cân bằng nước trên lưu vực sông Thạch Hãn.......................40

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................................46

TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................................47

PHỤ LỤC................................................................................................................................49

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1. Sơ đồ lưu vực sông Thạch Hãn......................................................................2

Hình 2. Sơ đồ mạng lưới sông và lưới trạm khí tượng thủy văn trên lưu vực sông

Thạch Hãn ...................................................................................................................9

Hình 3. Bố trí phác họa mô hình lưu vực sông trong MIKE BASIN .......................20

Hình 4. Sơ đồ minh họa cấu trúc mô hình MIKE BASIN ........................................22

Hình 5. Phân vùng tính toán nhu cầu nước của lưu vực sông Thạch Hãn................26

Hình 6. Cấu trúc mô hình NAM................................................................................28

Hình 7. Đường quá trình dòng chảy thực đo và tính toán của 11 năm hiệu chỉnh

(1979 – 1989) tại trạm Gia Vòng ..............................................................................29

Hình 8. Đường quá trình dòng chảy thực đo và tính toán của 11 năm kiểm định

(1990 – 2000) tại trạm Gia Vòng ..............................................................................30

Hình 9. Sơ đồ làm việc của mô hình CROPWAT ....................................................33

Hình 10. Biểu đồ cơ cấu nhu cầu nước của các hộ dùng nước trên lưu vực sông

Thạch Hãn. ................................................................................................................39

Hình 11. Sơ đồ tổng quát cân bằng nước lưu vực sông Thạch Hãn. ........................42

Hình 12. Biểu đồ thể hiện lượng nước đến, lượng nước dùng và lượng nước thiếu cả

năm của từng tiểu vùng trên lưu vực sông Thạch Hãn tỉnh Quảng Trị. ...................44

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 1. Kết quả phân mùa mưa – mùa khô trong tỉnh Quảng Trị .............................5

Bảng 2. Phân phối mưa năm theo các tháng tại các trạm đo mưa trên lưu vực sông

Thạch Hãn ...................................................................................................................6

Bảng 3. Nhiệt độ trung bình tháng tại một số trạm.....................................................6

Bảng 4. Độ ẩm tương đối tại trạm Đông Hà ...............................................................7

Bảng 5. Bốc hơi bình quân tháng trạm Đông Hà........................................................7

Bảng 6. Số giờ nắng trạm Đông Hà ............................................................................7

Bảng 7. Mạng lưới trạm khí tượng thủy văn trên lưu vực sông Thạch Hãn.............10

Bảng 8. Trữ lượng nước hồ, đập trên lưu vực sông Thạch Hãn ...............................11

Bảng 9. Diện tích, năng suất, sản lượng một số cây trồng chính trên lưu vực .........12

Bảng 10. Số lượng gia súc và gia cầm trên lưu vực sông Thạch Hãn ......................12

Bảng 11. Sản lượng thủy sản ....................................................................................12

Bảng 12. Kết quả hiệu chỉnh thông số ......................................................................29

Bảng 13. Lưu lượng tháng tính trung bình nhiều năm của các tiểu vùng.................30

Bảng 14. Hiện trạng dân số dùng nước trong các tiểu vùng thuộc lưu vực sông

Thạch Hãn .................................................................................................................31

Bảng 15. Nhu cầu nước sinh hoạt trong các tiểu vùng thuộc lưu vực sông Thạch

Hãn ............................................................................................................................32

Bảng 16. Nhu cầu dùng nước cho các loại cây trồng trong tiểu vùng ĐB ...............32

Bảng 17. Nhu cầu nước tưới của các tiểu vùng trên lưu vực....................................34

Bảng 18. Hiện trạng chăn nuôi của các tiểu vùng trên lưu vực sông Thạch Hãn.....34

Bảng 19. Nhu cầu nước cho chăn nuôi của các tiểu vùng trên lưu vực....................35

Bảng 20. Thống kê và nhu cầu nước cho công nghiệp chủ chốt trên các tiểu vùng

thuộc lưu vực sông Thạch Hãn .................................................................................35

Bảng 21. Nhu cầu nước dùng cho công nghiệp của các tiểu vùng trên lưu vực sông

Thạch Hãn .................................................................................................................36

Bảng 22. Diện tích nuôi trồng thủy sản của các tiểu vùng trên lưu vực ...................36