Cải cách chế độ phê duyệt hành chính Hoa Kỳ và Trung Quốc - Một số đề xuất cho Việt Nam

Nguyễn Quang Hợp và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 124(10): 207 – 212 12

207

CẢI CÁCH CHẾ ĐỘ PHÊ DUYỆT HÀNH CHÍNH HOA KỲ VÀ TRUNG QUỐC -

MỘT SỐ ĐỀ XUẤT CHO VIỆT NAM

Nguyễn Quang Hợp*

, Tạ Việt Anh, Nguyễn Thị Phương Thúy

Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh – ĐH Thái Nguyên

TÓM TẮT

Cải cách nền hành chính nhà nước nói chung và cải cách chế độ phê duyệt hành chính nói riêng là

nhiệm vụ quan trọng đối với mọi quốc gia, để tạo ra động lực cho phát triển kinh tế xã hội. Hoa Kỳ

và Trung Quốc là hai cường quốc số một và số hai thế giới về kinh tế. Những thành công của hai

quốc gia này có sự đóng góp rất lớn của cải cách nền hành chính nhà nước. Bài viết này chủ yếu

tổng kết những kinh nghiệm của hai nước trong thực hiện cải cách quy trình phê duyệt hành chính,

từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.

Từ khóa: Cải cách, phê duyệt, hành chính, Hoa Kỳ, Trung Quốc

ĐẶT VẤN ĐỀ*

Kể từ sau đổi mới (1986) đến nay, Việt Nam

luôn xác định cải cách nền hành chính nhà

nước là nhiệm vụ quan trọng. Ở Việt Nam

khái niệm hành chính công chỉ thực sự xuất

hiện sau khi đã thực hiện chuyển đổi mô hình

quản lý từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung

sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội

chủ nghĩa. Nền hành chính Việt Nam là nền

hành chính vừa vận hành, vừa tìm tòi học hỏi

và rút kinh nghiệm. Vì vậy, cải cách chế độ

phê duyệt hành chính cũng là quá trình vừa

làm, vừa học hỏi, vừa rút kinh nghiệm. Trải

qua gần 30 năm vận hành, cải cách và hoàn

thiện, nhưng nền hành chính vẫn chưa đáp

ứng được yêu cầu ngày càng cao của phát

triển kinh tế xã hội. Do đó, việc học hỏi

những kinh nghiệm thực tế từ bên ngoài, nhất

là từ các nước đã thực hiện thành công về cải

cách hành chính là rất quan trọng. Qua đó,

giúp cho Việt Nam định hướng cũng như thực

hiện tốt hơn công cuộc cải cách của mình.

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Phương pháp thu thập thông tin

Các thông tin tài liệu sử dụng chủ yếu trong

bài báo này là các báo cáo, các tài liệu thứ cấp

đã công bố của các tác giả nghiên cứu trước

đó. Các tài liệu này được thu thập qua các tạp

chí, sách báo và mạng thông tin tri thức Trung

Quốc (CNKI).

* Tel: 0913 033551, Email: [email protected]

Phương pháp phân tích thông tin

Trong nghiên cứu, tác giả sử dụng phương

pháp so sánh để phân tích tài liệu. Tác giả

trên cơ sở nghiên cứu những bài học kinh

nghiệm của Hoa Kỳ và Trung Quốc, từ đó

đưa ra những gợi ý cho Việt Nam trong việc

thực hiện cải cách chế độ phê duyệt hành

chính nhà nước.

CẢI CÁCH QUY TRÌNH PHÊ DUYỆT

HÀNH CHÍNH CỦA HOA KỲ

Bối cảnh cải cách quy trình phê duyệt hành

chính của Hoa Kỳ

Hoa Kỳ bắt đầu thực hiện kiểm soát nền kinh

tế từ khoảng thế kỷ 19. Đầu tiên là từ lĩnh vực

đường sắt và dần dần được thực hiện đến các

lĩnh vực khác. Các thể chế hành chính đặc

biệt được thiết lập trên căn cứ pháp luật và

các yêu cầu về mọi mặt của hoạt động kinh tế,

để tiến hành kiểm soát nền kinh tế. Vào

những năm 70 của thế kỷ 20, hoạt động quản

lý của Chính phủ Hoa Kỳ đối với các hành vi

của cá nhân, hoạt động kinh tế của các doanh

nghiệp cũng như hoạt động của các cơ quan

chính phủ đã đạt đến cao trào. Rất nhiều học

giả và chính trị gia cho rằng, quá nhiều quản

chế sẽ ảnh hưởng đến tự do của doanh nghiệp

và cá nhân, ảnh hưởng đến tinh thần của nhà

doanh nghiệp; quá nhiều quản chế thường hy

sinh lợi ích xã hội, bảo hộ lợi ích của giới

lũng đoạn, bảo hộ lợi ích nhóm; quá nhiều

quản chế không phù hợp với tinh thần của