Cách tổ chức cho bà con giao lưu với khách như thế này rất hữu ích đã (7)

141

trình chọn lọc và thương thảo hướng đến việc kết hợp hài hòa giữa "bản sắc văn

hóa" và “tiên tiến" để các hoạt động phù hợp với xu thế và nhu cầu của xã hội

đương đại. Trong quá trình tạo dựng bản sắc vấn đề thương thảo là vô cùng

quan trọng. Quá trình này thể hiện sự đồng thuận, cũng như sự trao đổi, thảo

luận và nhượng bộ. Các trường hợp nghiên cứu về quá trình Bảo tàng tạo dựng

bản sắc Bana, Thái, Kinh đã cho thấy mỗi một tộc người, một địa phương lại có

cách thức thương thảo khác nhau. Để thương thảo thành công các bên đều có

những sự linh hoạt hay có những “chiến thuật” cho phù hợp với từng đặc tính

dân tộc, địa phương cũng như lợi ích của các bên. Quá trình chọn lọc và thương

thảo cũng là một quá trình truyền tải những thông điệp về văn hóa và bản sắc

văn hóa dân tộc cho công chúng.

Bản sắc văn hóa tộc người luôn biến đổi và được sáng tạo không ngừng phụ

thuộc vào bối cảnh và thông qua chọn lọc. Tùy thuộc vào từng bối cảnh cụ thể

mà những thực thể tham gia vào quá trình tạo dựng bản sắc sẽ sáng tạo, định

hình, tái lập bản sắc của mình theo nhiều cách khác nhau. Có khi chủ thể văn

hóa sáng tạo nội dung trình diễn, có khi lại sáng tạo các hình thức trình diễn

hay đạo cụ, trang phục liên quan theo cách hiểu, suy nghĩ của họ trong từng bối

cảnh. Tại Bảo tàng DTHVN là một bối cảnh mới có nhiều nét đặc thù vừa có

yếu tố truyền thống vừa có yếu tố hiện đại nên cộng đồng đã có những sáng tạo

khác nhau để phù hợp. Đặc thù của tính bối cảnh trong Bảo tàng khác với địa

phương nên việc triển khai thực hiện các hoạt động trình diễn nhằm mục đích

tạo dựng bản sắc văn hóa các dân tộc luôn phải có sự chọn lọc. Nguyên nhân là

do đối tượng phục vụ khác nhau, mục đích ở mỗi một nơi mang tính chất không

hoàn toàn giống nhau mặc dù cùng hướng đến mục tiêu bảo vệ và phát triển các

giá trị bản sắc văn hóa tộc người. Bảo vệ có chọn lọc giúp cho các hoạt động

trình diễn đa dạng, phong phú và thu hút công chúng đến tham quan bảo tàng.

Dù sao, việc chọn lọc để tái hiện bản sắc văn hóa mang tính lịch sử vào những

thời điểm và bối cảnh nhất định. Bảo tàng cần thay đổi, cập nhật thông tin để

đảm bảo việc phản ánh sự thay đổi của đời sống các dân tộc trong bối cảnh

đương đại.