cach nhin nhanhcac dinh luat di truyen

Nguyªn Ngäc M¹nh

C¸ch nh×n nhanh c¸c ®Þnh luËt di truyÒn

vËn dông lµm bµi tr¾c nghiÖm

I. §Æt vÊn ®Ò

§a sè c¸c häc sinh khi gi¶i c¸c bµi to¸n vÒ c¸c ®Þnh luËt di truyÒn thêng hay lóng

tóng ,kh«ng biÕt nã tu©n theo ®Þnh luËt nµo ,vÝ dô liªn kÕt gen víi ho¸n vÞ gen,t¬ng t¸c

theo kiÓu nµo. §Æc biÖt tõ n¨m häc 2006-2007 chuyÓn tõ h×nh thøc thi tù luËn sang h×nh

thøc thi tr¾c nghiÖm ®ßi hái häc sinh ph¶i cã t duy nhanh,nªn chän ph¬ng ¸n ®óng cµng

khã kh¨n h¬n.

Chuyªn ®Ò nµy sÏ gióp c¸c em cã mét c¸ch nh×n nhËn vÊn ®Ò mét c¸ch nhanh ®Ó nhËn

ra c¸c quy luËt di truyÒn,c¸c kiÓu di truyÒn trong mçi ®Þnh luËt

II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.

C¸c häc sinh khi gi¶i c¸c to¸n vÒ di truyÒn thêng lóng tóng.VËy lµm thÕ nµo ®Ó häc

sinh cã c¸ch nh×n nhanh ®Æc biÖt víi h×nh thøc thi tr¾c nghiÖm.Tríc tiªn ph¶i n¾m ®îc ®Æc

®iÓm cña tõng ®Þnh luËt ,c¸c tû lÖ ®Æc trng cña mçi ®Þnh luËt tõ ®ã cã ®Þnh cho mçi bµi

to¸n vµ ®Æc biÖt trong bµi thi tr¾c nghiÖm ,cã c¸ch nh×n nhanh tõ ®ã cã thÓ chän ph¬ng ¸n

®óng.

1. §Þnh luËt ph©n ly ®éc lËp cña( Men§en).

a. §Æc ®iÓm

- Mçi cÆp gen n»m trªn mét cÆp NST kh¸c nhau ph©n ly ®éc lËp víi nhau

- Mçi cÆp gen quy ®Þnh 1 cÆp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n

-Sè kiÓu tæ hîp,sè kiÓu gen,tû lÖ kiÓu gen,sè kiÓu h×nh,tû lÖ kiÓu h×nh cña 2 hay nhiÒu

cÆp tÝnh tr¹ng lµ tÝch sè cña (Sè kiÓu tæ hîp,sè kiÓu gen,tû lÖ kiÓu gen,sè kiÓu h×nh,tû lÖ kiÓu

h×nh )mçi cÆp tÝnh tr¹ng

-Trong phÐp lai ph©n tich + sè kiÓu tæ hîp 2n

+tû lÖ kiÓu gen :(1 :1)n

+sè lîng kiÓu h×nh 2n

+tû lÖ kiÓu gen = tû lÖ kiÓu h×nh = (1 :1)n

N¾m ®îc nh÷ng ®Æc ®iÓm nãi trªn cã thÓ v©n dông tr¶ lêi c¸c c©u tr¾c nghiÖm nhanh

h¬n :

b. Mét sè vÝ dô minh ho¹

vÝ dô 1. P : Th©n cao, h¹t trßn x Th©n thÊp,h¹t dµi

F1 100% Th©n cao, h¹t trßn

Cho F1 lai víi c©y kh¸c thu ®îc F2 3 : Th©n cao,h¹t trßn

3 :Th©n cao,h¹t dµi

1 : Th©n thÊp ,h¹t trßn

1 : Th©n thÊp ,h¹t dµi

Quy luËt di truyÒn nµo ®· chi phèi phÐp lai trªn.

a.§Þnh luËt ph©n ly ®éc lËp b. .§Þnh luËt liªn kÕt gen

c.§inh luËt t¬ng t¸c gen d .§Þnh luËt ho¸n vÞ gen

Ta nhËn thÊy sù ph©n ly cÆp tÝnh tr¹ng kÝch thíc : 3 cao :1 thÊp

CÆp tÝnh tr¹ng h×nh d¹ng lµ :1trßn :1 Dµi

.Nh vËy tÝch tû lÖ (3:1) x(1 :1) = 3 :3:1:1 ,tõ ®ã ta cã thÓ kÕt lu©n 2 cÆp gen quy

®Þnh 2 cÆp tÝnh trang ph©n ly ®éc lËp víi nhau.

VËy ph¬ng ¸n ®óng lµ (a)

vÝ dô 2. A: c©y cao. B: qu¶ trßn,

a :c©y thÊp . b: qu¶ dµi

Cho phÐp lai : AaBb x aabb

Tû lÖ kiÓu gen cña phÐp lai lµ ?

a.(1 :1) b. (1 :1) x(1 :1) c. 1:2:1 d. 3:1