CAC LENH TRONG LINUX pot

I. Các lệnh căn bản trong linux

Lệnh thống kê dung lượng thư mục Linux

[root@unix1 webhostings]# du -sh *

Bài viết này không nói về cách cài đặt mà đi vào chi tiết, sau khi cài đặt xong sử dụng như

thế nào.Đầu tiên bạn cần login vào hệ thống, bạn login vào với user root, mật khẩu do bạn

đặt lúc cài đặt.User root là user có quyền tối cao (hay quyền cao nhất đối với một hệ thống

Unix).Để xử dụng dòng lệnh bạn cần bật command shell lên, cái này tương tự như MS DOS

của windows.

[root@hautp ~]#

Bạn xem thông tin về user mình đang login bằng lệnh: id

[root@hautp ~]# id

uid=0(root) gid=0(root) groups=0(root),1(bin),2(daemon),3(sys),4(adm),6(di

sk),10(wheel) context=root:system_r:unconfined_t:SystemLow-SystemHigh

Các chỉ số uid và gid sẽ cho biết quyền hạn của bạn trên hệ thống. 0 là quyền cao nhất

rồi.Bây giờ bạn muốn login với user mới bạn sử dụng lệnh : useradd

[root@hautp ~]# useradd quantrihethong

vậy là bạn đã có user mới là quantrihethong trong hệ thống.Lệnh useradd có rất nhiều tham

số khác nhau, để xem chi tiết bạn dùng lệnh man

[quantrihethong@hautp root]$ man useradd

Lúc trước khi tạo user quantrihethong chúng ta chưa tạo mật khẩu, bây giờ tạo mật khẩu

cho user này, bằng lệnh passwd.

[root@hautp ~]# passwd quantrihethong

Changing password for user quantrihethong .

New UNIX password:

Sau đó nhập mật khẩu vào.Để chuyển sang user này bạn dùng lệnh : su

[root@hautp ~]# su quantrihethong

bạn kiểm tra lại bằng cách đánh lệnh : id

[quantrihethong@hautp root]$ id

uid=501(quantrihethong) gid=501(quantrihethong) groups=501(quantrihethong)

context=root:system_r:unconfined_t:SystemLow-SystemHigh

Tiếp theo là các lệnh cơ bản với thư mục :Bạn cần biết hiện tại đang ở thư mục nào bạn

dùng : pwd

[quantrihethong@hautp root]$ pwd

/root

Vậy là user quantrihethong đang ở thư mục /root.Các lệnh về thư mục ở trên unix tương tự

như trên MS DOS của windows, chỉ có một số điểm khác biệt.Lệnh ls sẽ tương đương với dir.

rm : xóa file

rmdir : xóa thư mục

mv : di chuyển hoặc đổi tên file

cp : copy file, thư mục

cd : chuyển thư mục

Thực hành :

[quantrihethong@hautp root]$ ls

ls: .: Permission denied

Vậy là lỗi rồi, user quantrihethong không có quyền sử dụng lệnh ls. Lúc trước khi tạo user

tôi chưa thêm shell cho user nên user sẽ không có quyền sử dụng lệnh này. Bây giờ tôi sẽ

thêm shell cho user.Trước tiên cần chuyển về user root bằng lệnh : su root, nó sẽ hỏi mật

khẩu --> nhập mật khẩu của root vào.Bạn dùng lệnh : usermod để thay đổi thông tin người

dùng, cú pháp như sau:

SYNTAX

usermod [options] [user]

Bạn chưa biết shell nằm ở đâu, nên cần dùng lệnh whereis để xem vị trí của shell

[root@hautp ~]# whereis bash

bash: /bin/bash /usr/share/man/man1/bash.1.gz

[root@hautp ~]# usermod -s /bin/bash quantrihethong

Tiếp theo lại su về user quantrihethong

[quantrihethong@hautp root]$ ls

ls: .: Permission denied

a ah, vẫn bị lỗi. Vậy là không phải rồi, lúc này ta đã hiểu sai. Không phải user

quantrihethong không có quyền dùng shell,vì vẫn dùng được lệnh pwd,... Mà là user

quantrihethong không có quyền đối với thư mục /root

Đây là điểm rất khác biệt với windows, ở Unix phân quyền rất chặt chẽ dựa theo các quyền :

Read - Write - Execute (Đọc - Ghi - Thực thi)

Các quyền này được thể hiện bằng ký hiệu : r - w - x hoặc 4 - 2 -1

Và với một thư mục quyền sẽ được phân cho : Owner - Group - others (người sử hữu -

nhóm - người khác)

Để xem quyền của thư mục root ta dùng lệnh ls với tham số al:

[root@hautp /]# ls -al...drwxr-x--- 20 root root 4096 Nov 28 14:35 root...

Nhìn vào dòng trên ta sẽ nhận được thông tin như sau :

Owner là root

Group là root