Các đảm bảo cho việc thực hiện các nghĩa vụ và cam kết quốc tế về quyền con người của các quốc gia thành viên liên hợp quốc

nghiªn cøu - trao ®æi

t¹p chÝ luËt häc sè 10/2010 45

Ths. NguyÔn ThÞ Kim Ng©n *

ới 192 quốc gia thành viên, Liên hợp

quốc là một trong những tổ chức quốc

tế đa phương toàn cầu lớn nhất hiện nay.

Hợp tác quốc tế trong khuôn khổ Liên hợp

quốc được triển khai toàn diện trên các lĩnh

vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, trong

đó có hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quyền

con người. Cơ sở pháp lí để xác định nội

dung các nghĩa vụ và cam kết quốc tế về

quyền con người của các quốc gia thành viên

Liên hợp quốc bao gồm: Hiến chương Liên

hợp quốc, Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền

con người, các điều ước quốc tế về quyền con

người mà các quốc gia thành viên Liên hợp

quốc đã kí kết hoặc gia nhập và các cam kết

mang tính tự nguyện của các thành viên.

Hiến chương Liên hợp quốc là văn kiện

pháp lí nền tảng để triển khai các quan hệ hợp

tác trong khuôn khổ Liên hợp quốc, trong đó

có các quan hệ hợp tác trong lĩnh vực quyền

con người. Khoản 3 Điều 1 Hiến chương Liên

hợp quốc đã khẳng định mục tiêu hoạt động

của Liên hợp quốc là: “thực hiện sự hợp tác

quốc tế… trong việc khuyến khích phát triển

và sự tôn trọng nhân quyền và những quyền

tự do cơ bản cho tất cả mọi người, không

phân biệt chủng tộc, nam, nữ, ngôn ngữ hoặc

tôn giáo”.

(1) Ngoài việc xác định rõ mục tiêu

như trên, Hiến chương Liên hợp quốc còn

xem xét các quyền và tự do cơ bản của con

người theo nhiều góc độ và tương ứng với

từng góc độ đó có các cơ chế khác nhau để

đảm bảo cho việc phát triển và bảo vệ quyền

con người ở các quốc gia thành viên.

Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con

người được Đại hội đồng Liên hợp quốc

thông qua ngày 10/12/1948, chỉ ba năm sau

khi Liên hợp quốc thành lập. Tuyên ngôn

toàn thế giới về quyền con người là văn kiện

quốc tế đầu tiên tập trung đề cập các quyền

và tự do cơ bản của con người trên tất cả các

lĩnh vực dân sự và chính trị; kinh tế, văn hoá

và xã hội. Mặc dù về tính chất không phải là

điều ước quốc tế nhưng Tuyên ngôn toàn thế

giới về quyền con người có ý nghĩa rất lớn:

“là mục tiêu chung cho tất cả các dân tộc và

các quốc gia phấn đấu đạt tới”.(2) Hiện nay,

rất nhiều quy định trong Tuyên ngôn toàn

thế giới về quyền con người đã được coi là

tập quán quốc tế và có hiệu lực ràng buộc

đối với các quốc gia, trước hết là các quốc

gia thành viên Liên hợp quốc.

- Các điều ước quốc tế về quyền con

người mà các quốc gia thành viên Liên hợp

quốc kí kết hoặc tham gia là cơ sở pháp lí

quan trọng và đầy đủ nhất để xác định nội

dung các nghĩa vụ và cam kết quốc tế về

V

* Giảng viên Khoa luật quốc tế

Trường Đại học Luật Hà Nội