Buổi đầu truyền bá công giáo vào vùng dân tộc thiểu số tây nguyên

50 Nghien cuu Ton giao. Sd7&8-^009_

BUOI DAU TRUYEN BA CONG GIAO

VAO VUNG DAN TOC THIEU SO TAY NGUYiN

V iec truyen ba Cdng giad vad vung

dan tdc thieu sd' Tay Nguyen dUde

cac nha truyen giac lUu tam va trien kha i

kha sdm. Vae nila di u the kf XVII. cae

linh muc Deng Ten tfl vung Quan g Nam,

Quang Ngai da vfldt nui den truyen dae

che dan tdc Hre, XeDang, nhflng khdng

than h cdng"'.

Cd le cdng cudc truyen giae vae Tay

Nguyen thflc sfl sdi ddng va gat hai dfldc

nhieu than h cdng vac thdi ki cua Giam

muc Cuenct The, Giam muc dai dien

Tdng tda Dang Trong (1840-1861). Nam

1841. Giam muc Cuenot The trieu tap

Cdng ddng Gd Thi (Tuy Phfldc, Binh

Dinh) treng dd cd ke beach day man h hdn

viec truyen giac vad vflng Tay Nguyen.

Nam 1842, ha i vi thfla sai la Miche va

Duclds cflng met so' tbi y giang tim dfldng

len vflng da t ngfldi Giara i tinh Ph u Yen,

nhflng bj bat dfla ve Hue . Tiep nhflng

nam sau dd, cae thfla sai tim dfldng vad

truyen dad che cae dan tdc thieu sd' d Ph u

Yen, Binh Dinh, Quin g Ngai, Quan g

Nam, Binh Thuan , nhflng ta t ca cac ed'

gang dd deu ba t thanh .

Nam 1848 dfldc xem la thdi ki md di u

cho qua trinh truyen giae vao Tay

Nguyen, cd tinh tean, chua n bi chu dae.

Tuy nhien, viee truyen giao va pha t trie n

,;; DANG LUAN'*'

dao tren g vflng ddng ba e dan tdc thieu sd

Tay Nguyen luc ba n di u khdng de dang

chut nae. Cac nh a truj'dn giao gap khdng

it khd khan , trd ngai, rao ci n tfl nhieu

phia. (J day, ed the neu len me t sd' khd

kha n ba n dau ma cac nh a truyen giae

gap phi i nhfl; van de thdi cudc, dja dfl.

chiing tee, xa hdi, tin ngfldng.

1. Va n d e thd i cuo c

Thdi diem Cdng giad tim dfldng vad

Tay Nguyen cung ehinh la thdi diem ma

trieu dinh nh a Nguyen da ban han h

nhieu dac du cam Cdng giad vdi mflc dp

ngay cang gay gat va khd'c liet.

Tai tinh Binh Dinh, ndi xua t phi t

truyen giad vad Tay Nguyen, cac dao du

nay dfldc thi han h quyet liet. Nam 1854,

mpi cd sd cua Cdng giad d tinh nay hi triet

ha, da t dai bj sung vao cdng khd'; truy

Iflng gat gao cae linh muc ngeai qude

cung nhflng ngfldi chap chfla, bae che.

Cac cd sd da e la dia ban de vao Tay

Nguyen nhfl tram Gd, An Sdn, cd sd Ben

( Tay Sdn, Binh Dinh) bj phdng tea, tan

pha khien che me t sd'linh muc ngoai qud'c

*. Ths., Trudng Chinh trj tinh Kon Tum.

1. Linh muc Nguydn Hoang Son. Tlidy sdu Do- con

ngudi tien phong md dao thdnh cdng viing Tdy Nguyen.

phan I, bai dang tren trang bao dien tir cua Hdi ddng

Giam mue Viet Nam, thang 5 nam 2008.