Bước phát triển mới trong quan hệ Ấn Độ - Nhật Bản trong thập niên đầu thế kỷ XXI

B¶ÌC PH¸T TRI”N MÌI

TRONG QUAN H÷ N ßÈ - NHÀT B¶N

THÀP NI£N ß«U TH’ K˚ XXI

Nguy‘n Tr÷Íng S¨n*

1. Kh¸i qu¸t v“ quan h÷ n ßÈ - NhÀt

B¶n trˆÌc n®m 2000

n ßÈ vµ NhÀt B¶n lµ hai cˆÍng quËc Î

ch©u ¸ ven bi”n c„ mËi li™n h÷ vÌi nhau,

›t nh t lµ tı nh˜ng thÀp k˚ Æ«u sau C´ng

nguy™n. C¸c ho¹t ÆÈng thˆ¨ng m¹i ven

bi”n, k–o dµi tı Vfinh P–c-x›ch (Persian

Gulf) qua n ßÈ Dˆ¨ng, Bi”n ß´ng l™n tÌi

bi”n NhÀt B¶n ƈÓc ph¸t tri”n m¹nh mœ

tı th’ k˚ XIV Æ· lµm cho hai nˆÌc nµy trÎ

n™n quen thuÈc h¨n. TrˆÌc Æ„, PhÀt gi¸o

tı n ßÈ, qua ìl®ng k›nhî cÒa Trung

QuËc, ƈÓc truy“n b¸ vµo NhÀt B¶n lµm

cho s˘ giao lˆu v®n h„a trÎ n™n Æa d¹ng.

ßi“u nµy ƈÓc th” hi÷n qua ti’p bi’n v“

v®n h„a. V› dÙ nhˆ thuÀt ng˜ Tenjiku (t™n

cÊ cÒa n ßÈ) Æ· ƈÓc sˆ dÙng trong c¸c

t¸c ph»m v®n h‰c cÒa thÍi k˙ Heian (794-

1185). Gi¸o sˆ Hajime Nakamura (1912-

1999) cho rªng ìkh´ng c„ ¶nh hˆÎng cÒa

n ßÈ, v®n h„a NhÀt B¶n sœ kh´ng ƈÓc

nh˜ng g× c„ ngµy h´m nayî

1

.

Tı cuËi th’ k˚ XIX trÎ Æi, khi NhÀt

B¶n trÎ thµnh mÈt quËc gia c´ng nghi÷p

hÔng m¹nh, nhi“u nˆÌc Î ch©u ¸ kh¸c,

trong Æ„ c„ n ßÈ Æ· coi NhÀt B¶n nhˆ

mÈt l˘c lˆÓng ti’n bÈ, c„ th” giÛp ch©u ¸

tho¸t kh·i ¸ch th˘c d©n phˆ¨ng T©y.

Trong hai thÀp ni™n cuËi cÒa th’ k˚ XIX,

nhi“u nhµ l·nh ƹo cÒa phong trµo t´n

gi¸o vµ t©m linh Î Bengal, nhˆ

Mozoomdar vµ Swami Vivekananda Æ·

hˆÌng t«m nh×n v“ NhÀt B¶n. Trong mÈt

b¯c thˆ nh©n chuy’n th®m cÒa Swami

Vivekananda tÌi NhÀt B¶n vµo n®m 1893

ghi nhÀn rªng: ìNhÀt B¶n b©y giÍ nhˆ c„

Æ«y ÆÒ nhÀn th¯c v“ s˘ c«n thi’t trong

thÍi Æi”m hi÷n t¹i... Vµ h‰ Æang lµm m‰i

th¯ h‰ muËn trong Æ t nˆÌc h‰î

2

. Trong

mÈt l¸ thˆ kh¸c ƈÓc vi’t vµo th¸ng

6/1901, ´ng bµy t· hy v‰ng cho vi÷c thi’t

lÀp mËi quan h÷ g«n gÚi h¨n gi˜a hai

nˆÌc: ìS˘ giÛp ÆÏ tı ph›a NhÀt B¶n sœ

lµm chÛng t´i bµy t· c¶m th´ng vµ t´n

tr‰ng, trong khi Æ„ phˆ¨ng T©y kh´ng c„

s˘ thi÷n c¶m nµy vµ cfln ph¸ ho¹i. Thi’t

lÀp quan h÷ gi˜a n ßÈ vµ NhÀt B¶n lµ

x¸c Ƹngî

3

. Vi÷c qu©n ÆÈi NhÀt B¶n thæng

* Ths. Nguy‘n TrˆÍng S¨n, NSC. ßHKHXHNV, ß¹i h‰c QuËc gia Hµ NÈi