Bước Đầu Xây Dựng Quy Trình Nhân Giống Loài Củ Dòm Stephania Dielsiana Y C Wu Bằng Kỹ Thuật Nuôi Cấy Lát Mỏng

i

LỜI CẢM ƠN

Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự

hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của ngƣời khác. Trong

suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập ở giảng đƣờng đại học đến nay, em đã nhận

đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý thầy cô, gia đình và bạn bè. Với

lòng biết ơn sâu sắc nhất, em xin gửi đến quý thầy cô ở Viện Công nghệ sinh

học Lâm nghiệp – Trƣờng Đại học Lâm nghiệp với tri thức và tâm huyết của

mình để truyền đạt vốn kiến thức quý báu cho em trong suốt thời gian học tập tại

trƣờng. Và đặc biệt, trong thời gian làm khóa luận tốt nghiệp, em đã tiến hành

thực hiện đề tài: Bước đầu xây dựng quy trình nhân giống loài Củ dòm

(Stephania dielsiana Y.C.Wu) bằng kỹ thuật nuôi cấy lát mỏng.

Em xin chân thành cảm ơn thầy PGS.TS. Nguyễn Văn Việt đã tận tâm

hƣớng dẫn em từng thực tập khóa luận. Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn

thầy. Để hoàn thành tốt bài khóa luận này, em xin gửi lời cám ơn tới gia đình,

bạn bè và ngƣời thân đã luôn khích lệ động viên và tạo điều kiện thuận lợi cho

em học tập và nghiên cứu.

Bƣớc đầu đi vào thực tế, mặc dù đã có những cố gắng và đề tài đƣợc thực

hiện đúng hạn, thu đƣợc kết quả nhất định. Nhƣng không tránh khỏi những thiếu

sót, em rất mong nhận đƣợc những ý kiến đóng góp quý báu của quý thầy cô và

các bạn để bài khóa luận của em đƣợc hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 14, tháng 5, năm 2018

Sinh viên

Nguyễn Thị Thùy Dƣơng

ii

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................i

MỤC LỤC.............................................................................................................ii

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .....................................................................iv

DANH MỤC BẢNG............................................................................................. v

DANH MỤC HÌNH ............................................................................................. vi

ĐẶT VẤN ĐỀ....................................................................................................... 1

PHẦN I TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU............................................. 2

1.1. Tổng quan về cây Củ dòm ............................................................................. 2

1.1.1. Nguồn gốc và hệ thống phân loại................................................................ 2

1.1.2. Đặc điểm hình thái và phân bố.................................................................... 3

1.2. Giá trị của cây Củ dòm................................................................................... 4

1.2.1. Giá trị kinh tế............................................................................................... 4

1.2.2. Giá trị dƣợc liệu .......................................................................................... 4

1.3. Tình hình nghiên cứu về cây Củ dòm trong nƣớc và trên thế giới ................ 5

1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới.............................................................. 5

1.3.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam............................................................. 6

1.4. Phƣơng pháp nhân giống Củ dòm.................................................................. 7

1.4.1. Nhân giống bằng phƣơng pháp vô tính....................................................... 8

1.4.2. Phƣơng pháp chế biến sử dụng ................................................................... 8

1.5. Kỹ thuật nuôi cấy lát mỏng tế bào ................................................................. 8

1.5.1. Giới thiệu về kĩ thuật nuôi cấy lát mỏng tế bào .......................................... 8

1.5.2. Một số nghiên cứu ứng dụng phƣơng pháp nuôi cấy lớp mỏng tế bào .... 10

PHẦN II MỤC TIÊU – NỘI DUNG – PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU........ 13

2.1. Mục tiêu của đề tài ....................................................................................... 13

2.2. Nội dung nghiên cứu.................................................................................... 13

2.3. Đối tƣợng – phạm vi nghiên cứu ................................................................. 13

2.3.1. Đối tƣợng................................................................................................... 13

2.3.2. Địa điểm bố trí thí nghiệm ........................................................................ 13

iii

2.3.3. Hóa chất và các thiết bị sử dụng trong nghiên cứu................................... 14

2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu.............................................................................. 14

2.4.1. Phƣơng pháp luận...................................................................................... 14

2.4.2. Phƣơng pháp thực nghiệm ........................................................................ 14

2.4.3. Phân tích và xử lý số liệu .......................................................................... 18

PHẦN 3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN ............................................................. 20

3.1. Tạo mẫu sạch từ cành bánh tẻ của cây Củ dòm........................................... 20

3.2. Ảnh hƣởng của môi trƣờng dinh dƣỡng đến khả năng tái sinh chồi trực tiếp

từ lát mỏng........................................................................................................... 22

3.3. Khả năng tái sinh chồi từ các lát cắt có kích thƣớc khác nhau.................... 25

3.4. Ảnh hƣởng của tổ hợp chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh chồi............. 27

3.5. Ảnh hƣởng của ĐHST đến khả năng ra rễ tạo cây hoàn chỉnh.................... 29

PHẦN 4 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................. 32

4.1. Kết luận ........................................................................................................ 32

4.2. Tồn tại và kiến nghị...................................................................................... 33

4.2.1. Tồn tại........................................................................................................ 33

4.2.2. Kiến nghị................................................................................................... 33

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ BIỂU

iv

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Từ viết tắt Viết đầy đủ

1 BAP Benzylamino purine-6

2 IBA Indole-3-butyric acid

3 Kinetin Furfuryamino purine

4 NAA Naphthylacetic acid

5 ĐHST Điều hòa sinh trƣởng

6 MS Murashige&Skoog, 1962

7 WPM Woody plant Medium

8 CTTN Công thức nghiên cứu

9 CTNC Công thức nghiên cứu

10 TB Trung bình

11 NN Nhân nhanh

v

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Ảnh hƣởng của thời gian khử trùng bằng HgCl2 0,1% đến kết quả tạo

mẫu sạch.............................................................................................................. 15

Bảng 2.2. Ảnh hƣởng của môi trƣờng dinh dƣỡng đến khả năng tái sinh chồi từ

lát mỏng............................................................................................................... 16

Bảng 2.3. Nghiên cứu khả năng tái sinh chồi từ các lát cắt có kích thƣớc khác

nhau. .................................................................................................................... 17

Bảng 2.4. Ảnh hƣởng của tổ hợp chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh chồi... 17

Bảng 2.5. Ảnh hƣởng của chất ĐHST đến khả năng ra rễ in vitro..................... 18

Bảng 3.1. Ảnh hƣởng của thời gian khử trùng bằng HgCl2 0,1% ...................... 20

đến kết quả tạo mẫu sạch..................................................................................... 20

Bảng 3.2. Ảnh hƣởng của môi trƣờng dinh dƣỡng đến khả năng tái sinh chồi từ

lát mỏng............................................................................................................... 23

Bảng 3.3. Khả năng tái sinh chồi từ các lát cắt có kích thƣớc khác nhau.......... 25

Bảng 3.4. Ảnh hƣởng của tổ hợp chất ĐHST đến khả năng nhân nhanh chồi... 27

Bảng 3.5. Ảnh hƣởng của chất ĐHST đến khả năng ra rễ tạo cây hoàn chỉnh .. 29