Bổ sung một loài thuộc chi song lưỡng hùng didissandra c. b. clarke (gesneriaceae dumort) cho hệ thực vật việt nam

60

32(2): 60-62 T¹p chÝ Sinh häc 6-2010

Bæ sung mét loµi thuéc chi Song l−ìng hïng - Didissandra

C. B. Clarke (Gesneriaceae Dumort) cho hÖ thùc vËt ViÖt Nam

Vò Xu©n Ph−¬ng, §ç ThÞ XuyÕn

ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt

Theo W. T. Wang et al. 1998, [10] chi

Didissandra C. B. Clarke - Song l−ìng hïng (hay

cßn gäi lµ chi SÝ sÎn) cã kho¶ng h¬n 30 loµi ph©n

bè ë c¸c n−íc §«ng Nam ¸. ViÖt Nam tr−íc ®©y

biÕt 5 loµi. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu mÉu vËt

cña chi nµy vµ c¸c tµi liÖu ë ViÖt Nam, chóng t«i

®J ph¸t hiÖn ®−îc loµi Didissandra sinica (W. Y.

Chun) W. T. Wang. §©y lµ loµi tõ tr−íc tíi nay

vÉn ®−îc ghi nhËn lµ loµi ®Æc h÷u cña hÖ thùc vËt

Trung Quèc. Loµi nµy ®−îc t×m thÊy ë L¹ng S¬n

(huyÖn B¾c S¬n), do ®ã ghi nhËn ®©y lµ loµi bæ

sung cho chi Didissandra (Gesneriaceae Juss.) ë

ViÖt Nam. Nh− vËy, chi Song l−ìng hïng

(Didissandra C. B. Clarke) ë ViÖt Nam hiÖn ®−îc

ghi nhËn cã 6 loµi.

I. ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu

1. §èi t−îng

§èi t−îng nghiªn cøu lµ c¸c ®¹i diÖn cña chi

Didissandra ë ViÖt Nam bao gåm c¸c mÉu kh«

®−îc l−u gi÷ t¹i c¸c phßng tiªu b¶n thùc vËt cña

ViÖn Sinh th¸i vµ Tµi nguyªn sinh vËt (HN),

ViÖn Sinh häc nhiÖt ®íi (VNM), ViÖn D−îc liÖu

(HNPI), tr−êng §¹i häc Khoa häc tù nhiªn, Hµ

Néi (HNU), ViÖn Thùc vËt C«n Minh, Trung

Quèc (KUN), ViÖn Thùc vËt Hoa Nam, Trung

Quèc (SBCI), B¶o tµng LÞch sö tù nhiªn Pa-ri

(P)... vµ c¸c mÉu t−¬i thu ®−îc trong c¸c cuéc

®iÒu tra thùc ®Þa.

2. Ph−¬ng ph¸p

Chóng t«i ®J ¸p dông ph−¬ng ph¸p nghiªn

cøu so s¸nh h×nh th¸i ®Ó ph©n lo¹i. §©y lµ

ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng ®−îc sö dông trong

nghiªn cøu ph©n lo¹i thùc vËt tõ tr−íc ®Õn nay.

II. KÕt qu¶ nghiªn cøu

Khãa ®Þnh lo¹i c¸c loµi thuéc chi Didissandra ë ViÖt Nam

1A. §µi rêi, thuú xÎ s©u ®Õn gèc hay gÇn ®Õn gèc

2A. §µi nh½n

3A. Cuèng côm hoa dµi h¬n 5 cm; trµng mµu xanh l¬, dµi 3-4 cm............. 1. D. annamensis

3B. Cuèng côm hoa rÊt ng¾n, kh«ng tíi 1 cm; trµng mµu tr¾ng hay ®á nh¹t,

dµi 1,2-1,5 cm...............................................................................................2. D. sinica

2B. §µi cã l«ng.

4A. Trµng mµu ®á cam hay vµng; bÇu nh½n..................................................3. D. aspera

4B. Trµng mµu tr¾ng, häng tÝm; bÇu cã l«ng...............................................4. D. evrardii

1B. §µi hîp ë phÝa d−íi

5A. L¸ cã l«ng; ®µi cao 1,5 cm; trµng mµu vµng nh¹t, dµi 3,5-4,5 cm.......5. D. petelotii

6A. L¸ nh½n; ®µi dµi 0,6-0,9 cm; trµng mµu tr¾ng, dµi 2,5-3 cm....6. D. clemensiae

Didissandra sinica (W. Y. Chun) W. T. Wang

- SÝ sÎn trung quèc

W. T. Wang, 1975. Acta Phytotax. Sin. 13:

97; id. 1980. Phytologia, 45(5): 362; K. Y. Pan,

1990. Fl. Reipubl. Pop. Sin. 69: 229; W. T.

Wang et al. 1998. Fl. China, 18: 281. -

Raphiocarpus sinicus W. Y. Chun, 1946.

Sunyatsenia, 6: 275. fig. 32. Pl. 44.