Bộ điều khiển của kháng bù ngang kiểu biến áp

TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG - SỐ 2(37).2010

1

BỘ ĐIỀU KHIỂN CỦA KHÁNG BÙ NGANG KIỂU BIẾN ÁP

THE CONTROLLER OF TRANSFORMER TYPE CONTROLLED SHUNT

REACTORS

Lê Thành Bắc

Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Đà Nẵng

Đỗ Văn Cần

Trường Đại học Quy Nhơn

TÓM TẮT

Nghiên cứu để chế tạo và ứng dụng các thiết bị bù có điều khiển nhằm ổn định điện áp,

giảm tổn thất và nâng cao khả năng mang tải của các đường dây truyền tải dài đang là một yêu

cầu cấp thiết. Bài báo trình bày một phương pháp tổng hợp bộ điều khiển cho kháng bù ngang

kiểu máy biến áp và thực hiện mô phỏng bằng phần mềm Matlab – Simulink hiệu quả làm việc

của kháng với bộ điều khiển được thiết kế. Các kết quả nhận được chứng tỏ rằng kháng bù

ngang kiểu biến áp với bộ điều khiển thiết kế cho phép tự động bù 100% công suất phản kháng

dư trên đường dây truyền tải. Với cấu trúc đơn giản và khả năng tác động tức thời cho thấy tính

khả thi cao của việc ứng dụng kháng điều khiển kiểu biến áp vào hệ thống truyền tải điện siêu

cao áp 500 kV hiện nay ở Việt Nam .

ABSTRACT

Any research on the production of controlled shunt reactors and their application to a

power system is necessary to the stabilization of voltage, reduction of load loss and increase of

transfer capacity of UHV/HV power transmission lines. This paper presents a general method

for the controller of transformer type controlled shunt reactors simulated by the Matlab-Simulink

software. The efficiency of such a proposal is also presented in the research and the results

indicate that the designed controller of transformer type controlled shunt reactors can

automatically create 100% compensation charging capacity on the power transmission lines.

Owing to their simple structure and instant reaction capacity, the application of these

transformer type controlled shunt reactors to the 500kV (EHV) power transmission lines in

Vietnam proves to be feasible.

1. Đặt vấn đề

Kháng bù ngang có điều khiển kiểu máy biến áp là loại kháng điều khiển tác

động nhanh, không gây méo dạng dòng điện lưới, có tổn hao rất nhỏ, được mắc cố định

vào lưới truyền tải và có độ tin cậy làm việc rất cao [1]. Kháng bù ngang kiểu biến áp

hoàn toàn khắc phục được các nhược điểm của các loại kháng điều khiển theo nguyên lý

khuếch đại từ luôn gặp phải như: tổn thất công suất trong kháng lớn, làm méo dạng

dòng điện lưới, gây ồn khi làm việc, phạm vi điều chỉnh hẹp và giá thành cao.

Hiện nay, kháng điều khiển kiểu máy biến áp đã được sản xuất và đưa vào vận

hành trong hệ thống điện tại nhiều nước như: Ấn Độ, Liên Bang Nga, Trung Quốc, Đức,

Canada,…. Kháng điều khiển kiểu biến áp trong thực tế vận hành đã cho phép tiêu thụ

công suất phản kháng dư của đường dây một cách linh hoạt làm giảm tổn thất công suất,

tổn thất điện áp, nâng cao khả năng truyền tải và độ ổn định của hệ thống điện [4,5].