Biến động giá dầu

Biến động giá dầu: Nguyên nhân và hệ quả

Chuyên đề: Nghiên cứu - trao đổi

Tạp chí số: Tạp chí Số 13 (Số 429)

Năm xuất bản: 2008

Ngày 26/6 vừa qua được coi là một trong những mốc đáng nhớ của thị trường thế giới khi giá dầu mỏ lần đầu tiên trong lịch sử vượt qua ngưỡng 140

USD/thùng, đóng cửa tại 140,39 USD/thùng. Kể từ thập kỷ 40 của thế kỷ trước, biến động của giá dầu ngày càng có sự gắn bó mật thiết với biến

động của tình hình kinh tế toàn cầu. Đây là một hệ lụy tất yếu khi nhân loại ngày càng lệ thuộc vào nguồn tài nguyên hữu hạn này.

Diễn biến của giá dầu thế giới

Có thể chia quá trình đi lên của giá dầu mỏ trên thế giới thành 4 giai đoạn với những cột mốc đánh dấu

những bước nhảy vọt của mặt hàng này.

Giai đoạn 1947-1971

Nửa đầu thế kỷ 20 chứng kiến sự ổn định của giá dầu mỏ. Từ năm 1948 đến cuối những năm 1971,

giá dầu nằm trong khoảng từ 2,50 USD đến 3,00 USD. Nếu tính theo giá 2006, thì tương ứng là

khoảng 17 USD và 18 USD/thùng.

Giai đoạn 1972-1981

Theo thời gian, tầm quan trọng của dầu mỏ ngày càng được để ý tới, người ta cũng bắt đầu được

chứng kiến những biến động thực sự của mặt hàng này. Chu kỳ tăng giá đầu tiên của dầu mỏ bắt đầu

vào năm 1972, giá dầu thô vào khoảng 3 USD/thùng và chỉ đến cuối năm 1974 đã tăng gấp 4 lần lên

12 USD.

Nguyên nhân của đợt tăng giá này là cuộc chiến The Yom Kippur War bắt đầu bằng một cuộc tấn công

vào Israel bởi Syria và Ai Cập ngày 5/10/1973. Mỹ và nhiều nước phương tây khác đã ủng hộ Israel

khiến cho một vài quốc gia ả rập xuất khẩu dầu đã áp đặt cấm vận dầu đối với các quốc gia này. Sản

lượng cắt giảm từ các nước ả rập là 5 triệu thùng/ngày, trong khi các nước còn lại tăng sản lượng lên

1 triệu thùng/ngày. Hao hụt sản lượng 4 triệu thùng/ngày kéo dài tới tháng 3/1974, tương đương

khoảng 7% sản lượng dầu thế giới.

Sau đó, từ năm 1975 đến năm 1978 giá dầu thế giới không biến động nhiều, dao động quanh mức từ

12,21 USD đến 13,55 USD. Thậm chí, khi tính cả lạm phát thì giá dầu thế giới trong giai đoạn này lại

giảm nhẹ.

Chu kỳ tăng giá tiếp theo của dầu mỏ là giai đoạn 1979 – 1981, bắt nguồn từ các sự kiện xảy ra ở Iran

năm 1979, 1980. Cuộc cách mạnh hồi giáo ở Iran đã gây nên tổn thất khoảng 2 đến 2,5 triệu

thùng/ngày từ 11/1978 đến 6/1979. Tháng 9/1980, Iraq tấn công Iran đang ở thế yếu. Đến tháng

11/1980, sản lượng của cả 2 nước là chỉ khoảng 1 triệu thùng/ ngày thấp hơn năm trước đó 6,5 triệu

thùng/ngày. Do đó, sản lượng dầu thế giới thấp hơn 10% so với năm 1979. Cuộc cách mạng hồi giáo

Iran và chiến tranh Iran-Irag đã làm cho giá dầu tăng hơn 2 lần, từ mức 14 USD năm 1978 lên 35

USD/thùng năm 1981.

Diễn biến giá dầu trong 1 năm qua (USD/thùng)